Η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης TikTok καλείται να πληρώσει πρόστιμο 530 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς σύμφωνα με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων της Ιρλανδίας (DPC), διαπιστώθηκε ότι έστελνε παράνομα προσωπικά δεδομένα Ευρωπαίων χρηστών στην Κίνα και δεν παρείχε επαρκή διαφάνεια στους χρήστες. Σημειώνεται πως λόγω της έδρας του TikTok στην Ιρλανδία, η DPC είναι η βασική αρχή εποπτείας για τις δραστηριότητές του στην ΕΕ.
Σύμφωνα με την απόφαση, το TikTok παραβίασε τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) της ΕΕ, επειδή μετέφερε δεδομένα Ευρωπαίων στην Κίνα χωρίς να μπορεί να εγγυηθεί την προστασία τους βάσει των κινεζικών νόμων περί επιτήρησης. Για πρώτη φορά η DPC πήρε επίσημη θέση σχετικά με τη μεταφορά δεδομένων στην Κίνα, επισημαίνοντας ότι το TikTok δεν αξιολόγησε επαρκώς τις συνέπειες που έχουν οι κινεζικοί νόμοι στην ιδιωτικότητα των Ευρωπαίων χρηστών.
Το ίδιο το TikTok, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Politico, φέρεται να παραδέχτηκε κατά τη διάρκεια της έρευνας ότι οι νόμοι αυτοί δίνουν ευρείες εξουσίες στην κινεζική κυβέρνηση να απαιτεί πρόσβαση στα δεδομένα, κάτι που «αποκλίνει ουσιαστικά» από τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Η ιρλανδική αρχή σημείωσε επίσης ότι η εταιρεία παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας την περίοδο 2020–2022, καθώς δεν ενημέρωσε τους χρήστες της ότι τα προσωπικά τους δεδομένα μεταφέρονταν στην Κίνα. Αν και το TikTok αναθεώρησε την πολιτική απορρήτου του το 2022 και κρίθηκε πλέον «συμβατό», οι παραβάσεις του παρελθόντος οδήγησαν στο πρόστιμο.
Από το συνολικό ποσό των 530 εκατ. ευρώ, τα 485 εκατ. επιβλήθηκαν για τη μεταφορά δεδομένων και τα 45 εκατ. για την έλλειψη διαφάνειας. Πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί ποτέ για παραβίαση του GDPR.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για χρόνια το TikTok υποστήριζε ότι δεν αποθηκεύει δεδομένα Ευρωπαίων ή Αμερικανών σε κινεζικούς διακομιστές. Ωστόσο, τον Απρίλιο ενημέρωσε την DPC ότι είχε ανακαλύψει από τον Φεβρουάριο την ύπαρξη «περιορισμένων δεδομένων Ευρωπαίων χρηστών» αποθηκευμένων στην Κίνα. Ο αναπληρωτής επίτροπος της DPC, Graham Doyle, δήλωσε πως το εύρημα αυτό αντιμετωπίζεται με «πολύ σοβαρότητα» και εξετάζεται η λήψη περαιτέρω κανονιστικών μέτρων, παρά το γεγονός ότι το TikTok υποστηρίζει πως έχει πλέον διαγράψει αυτά τα δεδομένα.
Έξι μήνες διορία στο TikTok – Η αντίδραση της εταιρείας
Το TikTok έχει στη διάθεσή του έξι μήνες για να συμμορφώσει πλήρως τις πρακτικές του με τους κανόνες της ΕΕ ή να σταματήσει κάθε μεταφορά δεδομένων προς την Κίνα.
Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι «απορρίπτει κατηγορηματικά» τα ευρήματα της DPC και σκοπεύει να ασκήσει έφεση επί της απόφασης. Εκπρόσωπος της TikTok, η Christine Grahn, ανέφερε σε γραπτή δήλωση ότι η απόφαση της DPC αγνόησε τα σημαντικά μέτρα προστασίας που έχει ήδη εφαρμόσει η εταιρεία και εξέφρασε απογοήτευση για το γεγονός ότι το TikTok «στοχοποιήθηκε», παρά το ότι χρησιμοποιεί το ίδιο νομικό πλαίσιο με χιλιάδες άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη.
Η Grahn αναφέρθηκε και στο Project Clover, μια επένδυση 12 δισεκατομμυρίων ευρώ για την εγκατάσταση κέντρων δεδομένων εντός της ΕΕ. Αν και η DPC αναγνώρισε το έργο, έκρινε ότι δεν αρκεί για να αλλάξει την απόφασή της.
Η ίδια τόνισε ότι το TikTok «ποτέ δεν έλαβε αίτημα από τις κινεζικές αρχές για δεδομένα Ευρωπαίων χρηστών» και «ποτέ δεν παρείχε τέτοια δεδομένα». Προειδοποίησε πως η απόφαση της DPC «δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο» που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά επιχειρήσεις και ολόκληρους κλάδους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
