Τα περισσότερα πρωινά μετά τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, περίπου 180 καρδινάλιοι συγκεντρώνονταν σε μια αίθουσα συνελεύσεων του Βατικανού, καθήμενοι σε σειρές ξύλινων καρεκλών με ψηλή πλάτη και έδιναν από εκεί τη δική τους «μάχη» για την κατεύθυνση που θα πάρει η Καθολική Εκκλησία με τους 1,4 δισεκατομμύρια πιστούς στον πλανήτη.
Υπό την αιγίδα ενός βαρήκοου 91χρονου καρδινάλιου, ο οποίος λέγεται πως φωνάζει, όταν νομίζει ότι μιλά σιγά, οι κοκκινοσκούφοι κληρικοί μοιράζονται κοινά πράγματα για τον αείμνηστο Ποντίφικα, κρύβοντας βαθιά ανησυχία για την αμφιλεγόμενη 12ετή διακυβέρνησή του, γράφει το Politico.
«Όλοι σέβονται πολύ (τη διαδικασία), αλλά πρέπει να γνωρίζετε την κατάσταση για να μάθετε τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις», ανέφερε ένα άτομο που έδωσε το «παρών» στις συναντήσεις αυτές, οι οποίες αποτελούν «εστίες έντονου λόμπι» πριν από το Κονκλάβιο, το αρχαίο τελετουργικό επιλογής νέου Πάπα που ξεκινά στις 7 Μαΐου.
«Ήταν καλός Πάπας (ο εκλιπόντας Φραγκίσκος)», λένε πολλοί από αυτούς (τους Καρδινάλιους), αλλά «πρέπει επίσης να εξετάσουμε τους Πάπες πριν από αυτόν, πρέπει να δούμε ολόκληρη την παράδοση».
Ήδη έχει χρησιμοποιηθεί μπόλικο…. μελάνι για το γεγονός ότι το επερχόμενο Κονκλάβιο εκτυλίσσεται κάτω από τη σκιά πολιτιστικών πολέμων αμερικανικού τύπου, από τους οποίους ακόμη και η Εκκλησία της Αγίας Μητέρας δεν μπορεί να ξεφύγει, φέρνοντας τους συντηρητικούς τύπου MAGA κόντρα στους ανεκτικούς προοδευτικούς LGBTQ+.
Αλλά, οι διαιρέσεις μεταξύ του κλήρου αφορούν και κάτι μάλλον πιο συγκεκριμένο: Το μέλλον της εξουσίας στους Καθολικούς και ποιος πρέπει να την ασκεί, σε μια Εκκλησία που ξεπερνά τα όρια της Ρώμης, το παλιό ευρωπαϊκό προπύργιό της.
Το άνοιγμα που έκανε ο Πάπας Φραγκίσκος
Καθ’ όλη τη διάρκεια της παπικής του θητείας, ο Φραγκίσκος, που πέθανε στις 21 Απριλίου, άλλαξε δραστικά τη γεωγραφική ισορροπία της Καθολικής Εκκλησίας, διορίζοντας 50 καρδινάλιους σε ηλικία ψήφου, σχεδόν το ήμισυ της τρέχουσας δομής των 133 υπηρετούντων εκλογέων, εκτός των παραδοσιακών δυτικών βάσεων εξουσίας.
Οι καρδινάλιοι προέρχονταν από προηγούμενα παραμελημένα μέρη, όπως το Μπρίτζταουν στο μικρό νησί της Αγίας Λουκίας της Καραϊβικής και το Μπογκόρ, μια πόλη κάτω του ενός εκατομμυρίου στην Ινδονησία. Οι ηγέτες μεγάλων επισκοπών, όπως το Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο, σνομπάρθηκαν -όπως αναφέρει το Politico.
Επιπλέον, ο Πάπας Φραγκίσκος ξεκίνησε μια σειρά από μεγάλες παγκόσμιες διαβουλεύσεις που ονομάζονται σύνοδοι που ασχολούνταν με καυτά ζητήματα, όπως οι ευλογίες σε άτομα του ίδιου φύλου και ένας νέος γάμος για τους διαζευγμένους.
Η ιδέα ήταν να γίνει η Καθολική Εκκλησία πιο ανοικτή και ανεκτική, καθώς και να μετέχουν κληρικοί από μακρινές περιοχές -ιδιαίτερα στα ταχέως αναπτυσσόμενα κέντρα στην Αφρική και την Ασία- στη λήψη εκκλησιαστικών αποφάσεων.
Οι ζυμώσεις έδωσαν επίσης μεγαλύτερη ελευθερία στους μη Ευρωπαίους ιερείς, κατακερματίζοντας την εφαρμογή της θεολογίας και αντλώντας ακόμη περισσότερη δύναμη από την Κουρία, τη γραφειοκρατία της Πόλης του Βατικανού.
Προς ενόχληση πολλών, μία από τις τελευταίες κινήσεις του Φραγκίσκου πριν από το θάνατό του, ήταν να παρατείνει αυτές τις συζητήσεις για άλλα 3 χρόνια, παρά τις εικασίες ότι χρησιμοποιούσε απλώς τακτικές καθυστέρησης για να αποφύγει τη θέσπιση πιο ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων.
Η κληρονομιά αυτής της απόφασης και οι επιπτώσεις της για το πού βρίσκεται πραγματικά η εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας, είναι τώρα ένα από τα κύρια θέματα που συζητούνται στις συναντήσεις πριν από τη σύνοδο, σύμφωνα με τρία άτομα με γνώση των συζητήσεων.
Αυτή η ιδεολογική πάλη συγκεντρώνεται γύρω από έναν άνθρωπο συγκεκριμένα: τον υπουργό Εξωτερικών της Αγίας Έδρας και τον μακροβιότερο σύμμαχο του Φραγκίσκου, τον καρδινάλιο Πιέτρο Παρολίν.
Ο «κλώνος» του Πάπα Φραγκίσκου
Αυτός ο οξυδερκής διπλωμάτης έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο διαμάχης από τότε που ο Πάπας Φραγκίσκος αρρώστησε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο.
Η «σιωπηρή πνευματική ηγεσία» του Παρολίν κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, ιδιαίτερα ο εξέχων ρόλος του σε μια ισχυρή συνεδρία για προσευχή έξω από τον ναό του Αγίου Πέτρου στα τέλη Φεβρουαρίου, ενίσχυσε την εικόνα του.
Καθώς οι στοιχηματιστές ποντάρουν σε έναν παπισμό του Παρολίν, ξεκίνησαν γρήγορα εκστρατείες για να τον δυσφημήσουν, γράφει το Politico: Ειδικά οι λεγόμενοι παραδοσιακοί τον χαρακτήρισαν ως κλώνο του Φραγκίσκου, ενώ εφιστούσαν την προσοχή στις αμφιλεγόμενες συμφωνίες του με την κινεζική κυβέρνηση και την εμπλοκή του σε ένα σκάνδαλο 200 εκατομμυρίων ευρώ το 2019.
Ωστόσο, για όσους είναι επιφυλακτικοί σχετικά με τη φθίνουσα επιρροή της Ρώμης, ο Παρολίν αποτελεί μια καλή επιλογή. Ο Ιταλός καρδινάλιος θεωρείται ότι αντιστάθηκε στις συνοδικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό του χάρισε την υποστήριξη ορισμένων από τους λεγόμενους αξιωματούχους του Βατικανού που εργάζονται απευθείας για την Αγία Έδρα.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται καρδινάλιοι άνω των 80 ετών, οι οποίοι δεν θα μπορούν να ψηφίσουν στο Κονκλάβιο, αλλά εξακολουθούν να ασκούν σημαντική επιρροή στο λόμπι εκ των προτέρων, καθώς και στους Ιταλούς που μπορεί να λαχταρούν να δουν έναν από τους συμπατριώτες τους στον παπικό θρόνο μετά από 47 χρόνια.
Αναπόφευκτα, η ώθηση στον Παρολίν εξόργισε τη φιλοφράγκικη φατρία, η οποία έχει προειδοποιήσει ότι θα απέσυρε τις ριζοσπαστικές προσπάθειες του Φραγκίσκου να κάνει την Εκκλησία πιο περιεκτική. Κατά συνέπεια, κάποιοι προσπάθησαν να δυσφημήσουν τον Ιταλό καρδινάλιο, ενώ πίεσαν για την υποψηφιότητα του γενικού γραμματέα της συνόδου, του Μαλτέζου Μάριο Γκρετς.
Όμως, το στρατόπεδο αυτό είναι κατακερματισμένο και κακώς συντονισμένο, με λίγους ισχυρούς υποψηφίους να συσπειρώνονται σε αυτό. Είναι επίσης γεμάτο με «άγουρους» κληρικούς που έχουν «σχετικά ασήμαντες» θέσεις και εύκολα μπορεί να πέσουν θύματα των μηχανορραφιών «σκληρών πολιτικών της Εκκλησίας, όπως οι καρδινάλιοι της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής», δήλωσε ο Μάιλς Πάτεντεν, ιστορικός της Εκκλησίας και λέκτορας στη Σχολή Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Καταληκτικά, επισημαίνεται ότι η υποστήριξη στον Παρολίν αφορά λιγότερο τον ίδιο τον άνθρωπο και περισσότερο τις ιδέες που εκπροσωπεί και θα μπορούσε κάλλιστα να υπάρχει διάθεση (εντός του Κονκλαβίου) για μια πιο «βολική εναλλακτική» με παρόμοια άποψη για την ισορροπία δυνάμεων. Για ορισμένους κληρικούς, η ιδέα μιας Εκκλησίας χωρίς τη Ρώμη είναι εξίσου δυσάρεστη με έναν Πάπα που δεν είναι καθολικός.
