Περίπου μια εβδομάδα αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο αμερικανικός στρατός έδωσε εντολή σε τρεις εμπορευματικές αεροπορικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται από την αεροπορική βάση Ντόβερ στο Ντέλαγουερ και μια αμερικανική βάση στο Κατάρ: Σταματήστε 11 πτήσεις που ήταν φορτωμένες με βλήματα πυροβολικού και άλλα όπλα και είχαν προορισμό την Ουκρανία.
Μέσα σε λίγες ώρες, φρενήρεις ερωτήσεις έφτασαν στην Ουάσινγκτον από Ουκρανούς στο Κίεβο και από αξιωματούχους στην Πολωνία, όπου συντονίζονταν οι αποστολές. Ποιος διέταξε τη Διοίκηση Μεταφορών των ΗΠΑ, γνωστή ως TRANSCOM, να σταματήσει τις πτήσεις; Επρόκειτο για μόνιμη παύση όλων των ενισχύσεων; Ή μόνο για κάποιες; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει το Reuters σε αποκλειστικό δημοσίευμά του.
Κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας – στον Λευκό Οίκο, το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ – δεν μπόρεσαν να δώσουν απαντήσεις. Μέσα σε μία εβδομάδα, οι πτήσεις επανήλθαν στον αέρα.
Η προφορική εντολή προερχόταν από το γραφείο του Πιτ Χέγκσεθ, του υπουργού Άμυνας, σύμφωνα με τα αρχεία της TRANSCOM που εξέτασε το Reuters.
Οι ακυρώσεις ήρθαν αφού ο Τραμπ ολοκλήρωσε στις 30 Ιανουαρίου μια συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο για την Ουκρανία, στην οποία συμμετείχαν ο Πιτ Χέγκσεθ και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας, σύμφωνα με τρεις πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, τέθηκε η ιδέα της διακοπής της βοήθειας προς την Ουκρανία, δήλωσαν δύο άτομα με γνώση της συνάντησης, αλλά ο πρόεδρος δεν έδωσε καμία εντολή για τη διακοπή της βοήθειας προς την Ουκρανία.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν γνώριζε για την εντολή του Χέγκσεθ, όπως και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας στη συνάντηση, σύμφωνα με δύο πηγές που ενημερώθηκαν για τις ιδιωτικές συζητήσεις στον Λευκό Οίκο και μια άλλη με άμεση γνώση του θέματος.
Κληθείς να σχολιάσει το δημοσίευμα αυτό, ο Λευκός Οίκος δήλωσε στο Reuters ότι ο Χέγκσεθ είχε ακολουθήσει οδηγία του Τραμπ να διακόψει τη βοήθεια προς την Ουκρανία, η οποία, όπως είπε, ήταν η θέση της κυβέρνησης εκείνη τη στιγμή. Δεν εξήγησε γιατί, σύμφωνα με όσους μίλησαν στο Reuters, κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας που συμμετέχουν στην κανονική διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν γνώριζαν για την εντολή ή γιατί αυτή ανατράπηκε τόσο γρήγορα.
«Η διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας ήταν μια σύνθετη και ρευστή κατάσταση. Δεν πρόκειται να περιγράψουμε λεπτομερώς κάθε συζήτηση μεταξύ κορυφαίων αξιωματούχων της κυβέρνησης καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας», δήλωσε η Κάρολιν Λέβιτ, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου. «Η ουσία είναι ότι ο πόλεμος είναι πολύ πιο κοντά στο τέλος του σήμερα απ’ ό,τι ήταν όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του ο πρόεδρος Τραμπ».
Σύγχυση στην πολιτική της κυβέρνησης
Οι ακυρώσεις κόστισαν στην TRANSCOM 2,2 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα αρχεία που εξέτασε το Reuters. Απαντώντας στο Reuters, η TRANSCOM δήλωσε ότι το συνολικό κόστος ήταν 1,6 εκατομμύρια δολάρια – 11 πτήσεις ακυρώθηκαν, αλλά για μία δεν υπήρξε επιβάρυνση.
Η διαταγή για τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας που είχε εγκριθεί επί κυβέρνησης Μπάιντεν τέθηκε επίσημα σε ισχύ ένα μήνα αργότερα, στις 4 Μαρτίου, με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Η ιστορία του τρόπου με τον οποίο ακυρώθηκαν οι πτήσεις, η οποία περιγράφεται λεπτομερώς από το Reuters για πρώτη φορά, υποδεικνύει μια κατά καιρούς τυχαία διαδικασία χάραξης πολιτικής εντός της κυβέρνησης Τραμπ και μια δομή διοίκησης που είναι ασαφής ακόμη και στα ίδια τα υψηλόβαθμα μέλη της.
Η πολυήμερη παύση των πτήσεων, η οποία επιβεβαιώθηκε από πέντε άτομα με γνώση της, δείχνει επίσης σύγχυση στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση δημιούργησε και εφάρμοσε την πολιτική εθνικής ασφάλειας. Στο Πεντάγωνο, η αταξία είναι ένα ανοιχτό μυστικό, με πολλούς νυν και πρώην αξιωματούχους να λένε ότι το υπουργείο μαστίζεται από εσωτερικές διαφωνίες σχετικά με την εξωτερική πολιτική, βαθιά ριζωμένες μνησικακίες και άπειρο προσωπικό.