Ο Φρίντριχ Μερτς κατάφερε τελικά να εκλεγεί Καγκελάριος της Γερμανίας, με 325 ψήφους, ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο συνέβη αυτό αποτελεί ένα σημαντικό πλήγμα για τον ίδιο και τη νέα κυβέρνηση της χώρας, πριν ακόμα αναλάβουν τα καθήκοντά τους.
Ο επικεφαλής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στην πρώτη ψηφοφορία συγκέντρωσε μόλις 310 ψήφους, έξι λιγότερες από τον απαιτούμενο αριθμό των 316 και 18 λιγότερες από το σύνολο (328) των βουλευτών του κυβερνητικού συνασπισμού (CDU/CSU – SPD). Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, που ένας υποψήφιος Καγκελάριος δεν καταφέρνει να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες ψήφους.
Το ποιοι και γιατί δεν έδωσαν θετική ψήφο παραμένει – τουλάχιστον για την ώρα – άγνωστο, καθώς η ψηφοφορία είναι μυστική. Μπορεί να πρόκειται για «αντάρτες» στο εσωτερικό του CDU, που έχουν εκφράσει κατά καιρούς τις διαφωνίες τους για διάφορες πολιτικές θέσεις του Μερτς. Μπορεί να ήταν βουλευτές του SPD, που εκτιμούν πως η συνεργασία με το CDU θα φέρει περισσότερα δεινά για το κόμμα τους. Μπορεί να ήταν και ένας συνδυασμός.
Εξάλλου στελέχη από τα δύο κόμματα με δηλώσεις ισχυρίζονταν πως οι «διαρροές» ήταν… από τους άλλους, αδυνατώντας να εξηγήσουν τα αίτια για την «ταπεινωτική» και «ντροπιαστική» ήττα του Μερτς, όπως την χαρακτήρισαν γερμανικά και διεθνή ΜΜΕ.
Τελικά – και μετά από κάποιες ώρες παρασκηνιακών συνομιλιών – το κοινοβούλιο αποφάσισε να προχωρήσει στη διεξαγωγή και δεύτερης ψηφοφορίας, κατά την οποία ο Φρίντριχ Μερτς εξελέγη με ψήφους 325 υπέρ, 289 κατά και τρία άκυρα, όσοι δηλαδή ήταν και οι ψήφοι που έλειπαν από το σύνολο της πλειοψηφίας του κυβερνητικού συνασπισμού. Τρεις κυβερνητικοί διαφωνούντες φαίνεται πως δεν μετακινήθηκαν από την αρχική τους θέση, στέλνοντας και δεύτερο μήνυμα στον νέο Καγκελάριο.
► Φιάσκο για τον Φρίντριχ Μερτς – Απέτυχε να εκλεγεί Καγκελάριος στην πρώτη ψηφοφορία
«Πληγωμένος» Καγκελάριος με αβέβαιο μέλλον
Οι «αντάρτες» βουλευτές προκάλεσαν μια πρωτοφανή πολιτική αναταραχή, και πρωτίστως «πληγές» στον Μερτς και στον κυβερνητικό συνασπισμό που δύσκολα θα κλείσουν. Ο ηγέτης του CDU δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα δημοφιλής, παρότι το κόμμα του κέρδισε τις εκλογές. Σε τελευταία δημοσκόπηση μόνο το 38% υποστήριξε πως είναι μια καλή επιλογή για Καγκελάριος, ενώ το 56% δήλωσε πως είναι το λάθος άτομο για τη θέση. Στους δε Σοσιαλδημοκράτες το ποσοστό αντιπάθειας εκτοξεύεται στο 62%, ένα ποσοστό που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως προαναγγελία του σημερινού ναυαγίου.
Η απώλεια 18 βουλευτών στην πρώτη, στην πιο απλή, αλλά και κρίσιμη ψηφοφορία, ενίσχυσε τις φωνές της αντιπολίτευσης – και κυρίως της ακροδεξιάς AfD – που εκτιμούν πως ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν θα μακροημερεύσει. Είναι ενδεικτικό πως το AfD, που σε τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζεται πρώτο κόμμα στη Γερμανία, έσπευσε αμέσως να ζητήσει την παραίτηση του Μερτς και την προσφυγή σε νέες εθνικές κάλπες.
Η Αριστερά (Die Linke) εκτίμησε πως το μέλλον του Μερτς μετά το φιάσκο – και ανεξάρτητα από την εκλογή του στη δεύτερη ψηφοφορία – θα είναι πολύ δύσκολο, ενώ και οι Πράσινοι διεμήνυσαν πως εάν ο Καγκελάριος δεν μπορεί να συγκεντρώσει μια κυβερνητική πλειοψηφία, τότε είναι φυσιολογικό όλοι να διερωτώνται για την ικανότητά του.
Οι αμφιβολίες για το μέλλον του Μερτς και της κυβέρνησης έκαναν την εμφάνισή τους και στο εσωτερικό των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού. Η Μάγια Βάλσταϊν Φοίνιξ, βουλευτής του SPD, δήλωσε πως μετά την αποτυχία του Μερτς στον πρώτο γύρο έχει ένα αίσθημα «αβεβαιότητας». «Θα είμαι ειλικρινής: Πλέον, τώρα, δεν είμαι σίγουρη».
► Ποιος είναι ο Φρίντριχ Μερτς: Περίμενε 25 χρόνια να γίνει καγκελάριος της Γερμανίας
Καταστροφική πρεμιέρα, δύσκολη συνέχεια
Μετά την ανακοίνωση του τελικού αποτελέσματος, ο Φρίντριχ Μερτς εμφανίστηκε ανακουφισμένος και «έτοιμος για δουλειά». Η Γερμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια οικονομική κρίση, εξαιτίας δομικών προβλημάτων που αναδείχθηκαν από την απώλεια του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου που για χρόνια τροφοδοτούσε τη βαριά βιομηχανία της χώρας.
Τα οικονομικά αδιέξοδα (δύο χρόνια ύφεσης με συρρίκνωση 0,3% το 2023 και 0,2% το 2024) πυροδότησαν και μια σπάνια πολιτική κρίση στη Γερμανία που οδήγησε στην κατάρρευση του προηγούμενου τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού (SPD, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι) υπό τον Όλαφ Σολτς και στις πρόωρες εκλογές. Ως απότοκο όλων αυτών, ο ρόλος του Βερολίνου έχει υποβαθμιστεί σημαντικά στη διεθνή πολιτική σκηνή.
Τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο Φριντριχ Μερτς είναι πολλά και μεγάλα. Και από σήμερα σε αυτά έχει προστεθεί και ένα ακόμη: Ταυτόχρονα με τις προσπάθειες για αναθέρμανση της οικονομίας, την αποκατάσταση της θέσης της Γερμανίας στην Ευρώπη και στον κόσμο και το Ουκρανικό, θα πρέπει να «επουλώσει» και το σοβαρό τραύμα που άφησε στον ίδιο και στον κυβερνητικό συνασπισμό του η εκλογή του στην ηγεσία της χώρας. Μια θεωρητικά τυπική διαδικασία που εξελίχθηκε σε καταστροφική πρεμιέρα για τον νέο Καγκελάριο της Γερμανίας.
