Η παγκόσμια διπλωματία κρατά… την αναπνοή της εν αναμονή μιας πιθανής συνάντησης στην Τουρκία που θα μπορούσε να αποδειχθεί ιστορική — ή απλώς ακόμη μια χαμένη ευκαιρία. Η πιθανότητα να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει πυροδοτήσει έντονη διπλωματική κινητικότητα αλλά και έντονο σκεπτικισμό.
Όπως δήλωσε ο Τραμπ τη Δευτέρα, «υπάρχει μια πιθανότητα» να μεταβεί στην Τουρκία για να παρευρεθεί στις ειρηνευτικές συνομιλίες της Πέμπτης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αν και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο λόγω «πολλών υποχρεώσεων». Παρά τις δηλώσεις καλής θέλησης, τίποτα δεν είναι ακόμα βέβαιο. Ούτε ο ίδιος ο Πούτιν έχει επιβεβαιώσει την παρουσία του, αφήνοντας τα πάντα μετέωρα.
Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι εξέφρασε την επιθυμία να παρευρεθεί και δήλωσε πως η Ουκρανία «πάντα στηρίζει τη διπλωματία». Μάλιστα, ευχαρίστησε τον Τραμπ για την υποστήριξή του στην πραγματοποίηση της συνάντησης, σημειώνοντας πως η Τουρκία και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι πλήρως έτοιμοι να φιλοξενήσουν τη διαδικασία.
Διπλωματικό θρίλερ και διαφωνίες με την Ευρώπη
Η παρέμβαση του Τραμπ, ωστόσο, έφερε ταραχή στην Ευρώπη. Ενώ οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας –ανάμεσά τους η Γερμανία, η Γαλλία, η Πολωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο– πίεζαν για επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας και προέβαλλαν απαίτηση για άμεση εκεχειρία 30 ημερών ως προϋπόθεση για συνομιλίες, ο Τραμπ κάλεσε τον Ζελένσκι να δεχθεί άμεσα τις προτάσεις του Πούτιν, ακόμα και χωρίς συμφωνία για εκεχειρία.
Αυτό το διάβημα θεωρήθηκε από πολλούς ως υπονόμευση των ευρωπαϊκών προσπαθειών, με διπλωμάτες να εκτιμούν ότι ο Ζελένσκι εξαναγκάστηκε να αποδεχθεί την πρόσκληση Πούτιν για συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, υπό τον φόβο να απολέσει τη στήριξη του Τραμπ και της Ουάσινγκτον.
Παράλληλα, η Ρωσία παραμένει αινιγματική. Ο Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε πως το Κρεμλίνο «επικεντρώνεται σε μια σοβαρή αναζήτηση ειρηνικής λύσης», ωστόσο απέρριψε την ευρωπαϊκή πίεση, λέγοντας πως «η γλώσσα των τελεσιγράφων δεν είναι αποδεκτή».
Η Τουρκία στο διπλωματικό προσκήνιο
Μέσα σε αυτό το κλίμα αστάθειας, η Τουρκία επιχειρεί να παίξει ρόλο μεσολαβητή, όπως είχε κάνει και στις αρχές του πολέμου το 2022. Ο Ερντογάν συνομιλεί με όλες τις πλευρές και προσπαθεί να προβάλλει την Κωνσταντινούπολη ως ουδέτερο έδαφος όπου μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία.
Όμως, οι απαιτήσεις της Μόσχας –όπως η αναγνώριση της προσάρτησης ουκρανικών εδαφών και ο αποκλεισμός της Ουκρανίας από το ΝΑΤΟ– παραμένουν αγκάθι.
Ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν ξεκάθαρα ότι χωρίς εκεχειρία δεν μπορεί να υπάρξουν διαπραγματεύσεις.
Η συνάντηση την Πέμπτη στην Τουρκία μπορεί να κρίνει πολλά — ή και τίποτα.
Αν ο Πούτιν τελικά δεν εμφανιστεί, ή αν οι συνομιλίες ναυαγήσουν, τότε η πίεση προς τον Τραμπ να σκληρύνει τη στάση του απέναντι στη Ρωσία θα ενταθεί. Αντίθετα, αν οι συνομιλίες πραγματοποιηθούν, ανοίγει ίσως ένα παράθυρο για αποκλιμάκωση, έστω και προσωρινή.
