Ημέρα εκλογών είναι η Κυριακή 18/5 για την Ευρώπη αφού σε Ρουμανία, Πορτογαλία και Πολωνία «τρέχουν» τρεις κρισιμότατες εκλογικές διαδικασίες.
Οι Ρουμάνοι πολίτες άρχισαν να ψηφίζουν σε μια κρίσιμη προεδρική αναμέτρηση που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τη στρατηγική ευθυγράμμιση και τις οικονομικές προοπτικές της χώρας τους, καθώς οι ψηφοφόροι στην Πολωνία και την Πορτογαλία ετοιμάζονται επίσης να ψηφίσουν σε μια ευρωπαϊκή εκλογική «σούπερ Κυριακή».
Κομβική η ρουμανική εκλογική μάχη
Η ρουμανική αναμέτρηση, η πιο σημαντική από τις τρεις, φέρνει αντιμέτωπους έναν λαϊκιστή, επικριτή της ΕΕ, που θαυμάζει τον Τραμπ, με έναν κεντρώο ανεξάρτητο σε μια ψηφοφορία στην κόψη του ξυραφιού, την οποία οι αναλυτές έχουν χαρακτηρίσει ως τη σημαντικότερη στη μετακομμουνιστική ιστορία της χώρας.Ο Τζόρτζε Σιμιόν, ένας υπερεθνικιστής που θεωρεί το ακροδεξιό κόμμα του AUR ως «φυσικό σύμμαχο» του αμερικανικού κινήματος «Make America Great Again», κέρδισε άνετα τον πρώτο γύρο της 4ης Μαΐου με ποσοστό 41%, διπλάσιο από εκείνο του δημάρχου του Βουκουρεστίου, Nicuşor Dan.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων μειώθηκε, με μία να τους φέρνει στήθος με στήθος και μία άλλη να τοποθετεί τον Dan – ο οποίος περιέγραψε την ψηφοφορία ως μάχη μεταξύ «μιας φιλοδυτικής και μιας αντιδυτικής Ρουμανίας» – μπροστά.
«Αυτές οι εκλογές δεν αφορούν μόνο τον πρόεδρο της Ρουμανίας, αλλά ολόκληρη την κατεύθυνσή της», δήλωσε ο Siegfried Mureşan, ένας φιλελεύθερος Ρουμάνος ευρωβουλευτής. Ο Σιμιόν «θα αποδυναμώσει την ενότητα της Ευρώπης, θα υπονομεύσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία και θα ωφελήσει μόνο τον Βλαντιμίρ Πούτιν», πρόσθεσε.
Πολωνία: Αγώνας για 13 υποψήφιους
Στην Πολωνία, δεκατρείς υποψήφιοι διεκδικούν τη θέση του επόμενου αρχηγού κράτους στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, με τον κεντρώο δήμαρχο της Βαρσοβίας, Ραφάλ Τρασκόφσκι, κορυφαίο στέλεχος του Συνασπισμού των Πολιτών του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, να προπορεύεται στις δημοσκοπήσεις.
Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι ο Τρασκόφσκι και ο Καρόλ Ναβρότσκι, ιστορικός που τυπικά είναι ανεξάρτητος αλλά έχει λάβει τη στήριξη της πρώην εθνικο-συντηρητικής κυβέρνησης Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), θα περάσουν στον δεύτερο γύρο, ο οποίος είναι προγραμματισμένος για την 1η Ιουνίου.
Μια νίκη του κεντρώου υποψηφίου θα ενίσχυε την ικανότητα του Τουσκ να προωθήσει το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα, το οποίο έχει παρεμποδιστεί από την εξουσία των Πολωνών προέδρων να ασκούν βέτο στη νομοθεσία που ψηφίζει το κοινοβούλιο. Ο απερχόμενος πρόεδρος, Αντρέι Ντούντα, είναι σύμμαχος του PiS.
Πορτογαλία: Τρίτες εκλογές σε τρία χρόνια
Στην Πορτογαλία, παράλληλα, οι πολίτες καλούνται στις κάλπες για τις τρίτες πρόωρες βουλευτικές εκλογές μέσα σε τρία χρόνια, αφού ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός, Λουίς Μοντενέγκρο, προκάλεσε και έχασε ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο με αφορμή ερωτήματα για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της οικογένειάς του.
Το πρόγραμμα της Δημοκρατικής Συμμαχίας (AD) του Μοντενέγκρο προβλέπεται να τερματίσει πρώτο, αλλά χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, και ίσως δυσκολευτεί να σχηματίσει κυβέρνηση, ιδίως εάν το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), που αναμένεται να τερματίσει δεύτερο, τηρήσει την υπόσχεσή του να αντιταχθεί στην νομοθετική του ατζέντα.
Ο Μοντενέγκρο έχει δεσμευτεί να μη συνεργαστεί με το ακροδεξιό Chega, του οποίου ο ηγέτης, ο πρώην τηλεσχολιαστής ποδοσφαίρου Αντρέ Βεντούρα, νοσηλεύτηκε την Παρασκευή αφού κατέρρευσε δύο φορές σε προεκλογικές συγκεντρώσεις, αλλά ενδέχεται να αντικατασταθεί στην ηγεσία του κόμματος από κάποιον πιο συμβατό με το Chega.
Επιστροφή από το… παράθυρο για το Γκεοργκέσκου;
Η νίκη του Σιμιόν προκάλεσε την κατάρρευση της ρουμανικής κυβέρνησης των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών (PSD) και των κεντροδεξιών Φιλελευθέρων (PNL). Όποιος κερδίσει θα προτείνει τον επόμενο πρωθυπουργό και θα επηρεάσει τον σχηματισμό ενός νέου κυβερνητικού συνασπισμού.
Η ψηφοφορία είναι επανάληψη της περσινής, του Νοεμβρίου, την οποία είχε κερδίσει ο ακροδεξιός, φιλικός προς τη Μόσχα λαϊκιστής Καλίν Γκεοργκέσκου. Εκείνη η αναμέτρηση ακυρώθηκε λόγω καταγγελιών για παραβίαση των κανόνων χρηματοδότησης της εκστρατείας και ρωσική ανάμειξη, και ο Γκεοργκέσκου αποκλείστηκε από νέα υποψηφιότητα.
Ο Σιμιόν έχει δεσμευτεί ότι, αν εκλεγεί πρόεδρος, θα προτείνει τον Γκεοργκέσκου ως πρωθυπουργό, παρόλο που αυτός βρίσκεται υπό επίσημη έρευνα για κατηγορίες όπως ψευδή δήλωση εκλογικών δαπανών, παράνομη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας και προώθηση φασιστικών οργανώσεων.
Πιθανή κυβέρνηση μειοψηφίας στη Ρουμανία
Οι Ρουμάνοι πρόεδροι ασκούν ημιεκτελεστικό ρόλο, με σημαντικές αρμοδιότητες στην εξωτερική πολιτική, την εθνική ασφάλεια, τις αμυντικές δαπάνες και τους διορισμούς στη δικαιοσύνη. Έχουν επίσης τη δυνατότητα να διαλύσουν το κοινοβούλιο αν οι βουλευτές απορρίψουν δύο προτάσεις για πρωθυπουργό.
Αναλυτές εκτιμούν ότι, δεδομένου πως ούτε το PSD ούτε το PNL επιθυμούν νέες πρόωρες εκλογές ενώ το AUR του Σιμιόν—δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη στη Βουλή—ανεβαίνει, ένα ενδεχόμενο είναι η συγκρότηση κυβέρνησης μειοψηφίας υπό το AUR, με πιθανή στήριξη του PSD, αν κερδίσει ο Σιμιόν.
Ο Σιμιόν αντιτίθεται σε περαιτέρω βοήθεια προς την Ουκρανία και έχει ασκήσει δριμεία κριτική στην ηγεσία της ΕΕ. Παρότι διαβεβαιώνει ότι θέλει η Ρουμανία να παραμείνει στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, θα μπορούσε να συμμαχήσει με τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας και τον Ρόμπερτ Φίτσο της Σλοβακίας ως ακόμη μία αποσταθεροποιητική φωνή.
«Η εκλογή του Σιμιόν θα συνιστούσε ριζική αλλαγή στο ρουμανικό πολιτικό σκηνικό, δημιουργώντας σημαντικούς κινδύνους για τη σταθερότητα στο εσωτερικό, τις σχέσεις Βουκουρεστίου-Βρυξελλών και την ενότητα της ΕΕ στο ζήτημα της Ουκρανίας», δήλωσε ο Μουτζτάμπα Ραχμάν της εταιρείας πολιτικού ρίσκου Eurasia Group.
Η προοπτική νίκης του Σιμιόν έχει ανησυχήσει τις αγορές και τους επενδυτές, οδηγώντας το ρουμανικό λέου σε βουτιά, ενώ μεγάλα ξένα εμπορικά επιμελητήρια στη Ρουμανία προειδοποιούν για «ταχεία επιδείνωση» του επιχειρηματικού κλίματος. Η Ρουμανία έχει το υψηλότερο δημοσιονομικό έλλειμμα στην ΕΕ.
