«Πράσινο φως» άναψε η Συρία στην παράδοση των περιουσιακών στοιχείων του -εδώ και πολλές δεκαετίες- νεκρού κατασκόπου Ελί Κοέν στο Ισραήλ, σε μια προσπάθεια να αμβλυνθεί η ισραηλινή εχθρότητα και να επιδειχθεί καλή θέληση στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, όπως δήλωσαν τρεις πηγές στο Reuters.
Το Ισραήλ ανακοίνωσε την Κυριακή (18/5) την ανάκτηση ενός «θησαυρού» εγγράφων, φωτογραφιών και προσωπικών αντικειμένων που σχετίζονται με τον Κοέν, λέγοντας ότι η κατασκοπευτική του υπηρεσία Μοσάντ συνεργάστηκε με μια μη κατονομαζόμενη ξένη υπηρεσία πληροφοριών για να εξασφαλίσει το υλικό.
Ωστόσο, μια συριακή πηγή ασφαλείας, ένας σύμβουλος του σύρου προέδρου Άχμεντ αλ-Σαράα και ένα πρόσωπο που γνωρίζει τις συνομιλίες που διεξάγονται στα κρυφά μεταξύ των χωρών, δήλωσαν ότι το υλικό αυτό προσφέρθηκε στην πραγματικότητα στο Ισραήλ ως έμμεση χειρονομία από τον Σαράα, καθώς προσπαθεί να κατευνάσει τις εντάσεις και να καρδίσει την εμπιστοσύνη του Τραμπ.
Ποιος ήταν ο Ελί Κοέν
Ο Κοέν, ο οποίος απαγχονίστηκε το 1965 σε μια πλατεία στο κέντρο της Δαμασκού, αφού είχε καταφέρει να διεισδύσει στην πολιτική ελίτ της Συρίας, εξακολουθεί να θεωρείται ήρωας στο Ισραήλ και ο πιο διάσημος κατάσκοπος της Μοσάντ για την αποκάλυψη στρατιωτικών μυστικών που βοήθησαν την αστραπιαία νίκη της στον πόλεμο της Μέσης Ανατολής το 1967.
Την Κυριακή ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε τον Κοέν ως θρύλο και «τον μεγαλύτερο πράκτορα των μυστικών υπηρεσιών στα χρονικά του ισραηλινού κράτους».
Μάλιστα, η κατασκοπική δεινότητα του Ελί Κοέν έγινε σειρά στο Netflix με τον τίτλο «Ο Κατάσκοπος», η οποία σάρωσε.
Ενώ το Ισραήλ επιδιώκει εδώ και καιρό να ανακτήσει τη σορό του για να ταφεί ξανά στην πατρίδα του, η επιστροφή του αρχείου του -που κρατούσε επί 60 χρόνια η συριακή υπηρεσία πληροφοριών- χαιρετίστηκε από τη Μοσάντ ως «επίτευγμα ύψιστης ηθικής τάξης».
Το Ισραήλ δεν αποκάλυψε δημοσίως πώς το αρχείο περιήλθε στην κατοχή του, λέγοντας μόνο ότι ήταν το αποτέλεσμα «μιας μυστικής και πολύπλοκης επιχείρησης της Μοσάντ, σε συνεργασία με μια συμμαχική υπηρεσία πληροφοριών του εξωτερικού».
Το γραφείο του Νετανιάχου, sύροι αξιωματούχοι και ο Λευκός Οίκος δεν απάντησαν αμέσως σε αιτήματα του Reuters για σχολιασμό σχετικά με τον ρόλο της Συρίας στην ανάκτηση του αρχείου Κοέν από το Ισραήλ.
Φάκελος «Ελί Κοέν»
Αφού οι αντάρτες υπό την ηγεσία του Σαράα ανέτρεψαν ξαφνικά τον Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο, τερματίζοντας την 54χρονη διακυβέρνηση της οικογένειάς του, βρήκαν τον φάκελο Κοέν σε ένα κτίριο της κρατικής ασφάλειας, σύμφωνα με τη συριακή πηγή ασφαλείας.
Ο Σαράα και οι ξένοι σύμβουλοί του αποφάσισαν γρήγορα να χρησιμοποιήσουν το υλικό ως μοχλό πίεσης, πρόσθεσε η πηγή.
Η συριακή πηγή ασφαλείας δήλωσε ότι ο Σαράα είχε συνειδητοποιήσει ότι το αρχείο Κοέν ήταν σημαντικό για τους Ισραηλινούς και ότι η επιστροφή του θα μπορούσε να ισοδυναμεί με μια σημαντική διπλωματική χειρονομία.
Ο τερματισμός των ισραηλινών επιθέσεων στη Συρία και η βελτίωση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δυτικές χώρες είναι ζωτικής σημασίας για τον Σαράα, καθώς προσπαθεί να αναζωογονήσει τη διαλυμένη χώρα του μετά από 14 χρόνια εμφυλίου πολέμου.
Το Ισραήλ θεωρεί τον Σαράα και τους πρώην αντάρτες του, οι οποίοι κάποτε αποτελούσαν την παράταξη της Αλ Κάιντα στη Συρία, ως αδρανείς τζιχαντιστές. Οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποίησαν μια εισβολή σε συνοριακές περιοχές πέρυσι και έχουν επανειλημμένα βομβαρδίσει στόχους για την υποστήριξη της μειονοτικής αίρεσης των Δρούζων της Συρίας.
Αυτόν τον μήνα, το Reuters ανέφερε ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είχαν δημιουργήσει ένα παρασκηνιακό κανάλι για συνομιλίες μεταξύ του Ισραήλ και της Συρίας που περιλάμβανε προσπάθειες για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των πλευρών.
Υπήρξαν επίσης και άλλοι έμμεσοι δίαυλοι συνομιλιών, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα.
Στις συνομιλίες, η Συρία συμφώνησε σε μέτρα που περιλαμβάνουν την επιστροφή των λειψάνων του Κοέν καθώς και τριών ισραηλινών στρατιωτών που σκοτώθηκαν ενώ πολεμούσαν τις συριακές δυνάμεις στον Λίβανο στις αρχές της δεκαετίας του 1980, δήλωσε άτομο που γνωρίζει τις συνομιλίες αυτές. Η σορός ενός από αυτούς τους στρατιώτες, του Ζβί Φέλντμαν, έχει επιστραφεί, δήλωσε το Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα.
Η επιστροφή του αρχείου του Κοέν έγινε στο πλαίσιο αυτών των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και είχε την άμεση έγκριση του Σαράα, είπε το εν λόγω άτομο.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ πραγματοποίησε αιφνιδιαστική συνάντηση με τον Σαράα στη Σαουδική Αραβία, όπου τον προέτρεψε να εξομαλύνει τους δεσμούς με το Ισραήλ και ανακοίνωσε ότι θα άρει τις κυρώσεις κατά της Συρίας.
Σύροι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν ειρήνη με όλα τα κράτη της περιοχής και ο Σαράα επιβεβαίωσε αυτόν τον μήνα ότι η Δαμασκός είχε πραγματοποιήσει έμμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ μέσω κρατών με τα οποία διατηρεί δεσμούς, προκειμένου να ηρεμήσει η κατάσταση.
