Αξιωματούχοι από το Ιράν και τις ΗΠΑ θα πραγματοποιήσουν έναν ακόμη γύρο συνομιλιών στη Ρώμη, την Παρασκευή (23/5), όπως δήλωσε την Τετάρτη (21/5) ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν, Μπαντρ Μπιν Χαμάντ Αλ Μπουσαϊντί, παρά το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των δύο χωρών σχετικά με τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Al Jazeera, η επιβεβαίωση ότι οι διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγαμμα της Τεχεράνης θα συνεχιστούν, έρχεται ύστερα από ημέρες που οι ΗΠΑ και το Ιράν εξέφραζαν ασυμβίβαστες θέσεις σχετικά με τον εμπλουτισμό ουρανίου από το ασιατικό κράτος.
The 5th round of Iran US talks will take place in Rome this Friday 23rd May.
— Badr Albusaidi – بدر البوسعيدي (@badralbusaidi) May 21, 2025
Χαμενεΐ: «Το Ιράν δεν χρειάζεται την άδεια των ΗΠΑ»
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι θέλουν το Ιράν, όχι μόνο να μειώσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά και να σταματήσει εντελώς τον εμπλουτισμό ουρανίου – μια θέση που η Τεχεράνη έχει δηλώσει ότι δεν είναι εφικτή. Ο εμπλουτισμός ουρανίου είναι η διαδικασία τροποποίησης του ατόμου του ουρανίου για τη δημιουργία πυρηνικών καυσίμων.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε την Τρίτη (20/5) ότι η χώρα του δεν χρειάζεται την άδεια των ΗΠΑ για τον εμπλουτισμό ουρανίου. «Το να λέμε πράγματα, όπως “δεν θα επιτρέψουμε στο Ιράν να εμπλουτίσει ουράνιο”, είναι ανοησία», ανέφερε ο ίδιος σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Mehr.
Η δήλωσή του ήταν απάντηση στον επικεφαλής διαπραγματευτή των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος χαρακτήρισε τον εμπλουτισμό ουρανίου ως «κόκκινη γραμμή» και δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον «δεν μπορεί να επιτρέψει ούτε το 1% της ικανότητας εμπλουτισμού».
Οι απειλές του Τραμπ
Αρκετοί Ιρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι επανέλαβαν τις θέσεις των χωρών τους. Η Ουάσινγκτον έχει δηλώσει ότι το Ιράν μπορεί να λειτουργήσει πυρηνικούς αντιδραστήρες για την παραγωγή ενέργειας, εισάγοντας ήδη εμπλουτισμένο ουράνιο, υποστηρίζοντας ότι η εγχώρια παραγωγή ουρανίου από την Τεχεράνη ενέχει τον κίνδυνο πιθανής εξοπλισμού. Το Ιράν, το οποίο αρνείται ότι επιδιώκει πυρηνικό όπλο, λέει ότι ο εμπλουτισμός ουρανίου για μη στρατιωτικούς σκοπούς είναι δικαίωμά του ως κυρίαρχο έθνος.
Το Ισραήλ, ο κορυφαίος σύμμαχος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, θεωρείται ευρέως ότι διαθέτει ένα αδήλωτο πυρηνικό οπλοστάσιο.
➤ Έτοιμο να βομβαρδίσει τα πυρηνικά του Ιράν το Ισραήλ
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει επανειλημμένα απειλήσει το Ιράν με στρατιωτική δράση εάν οι δύο χώρες δεν καταλήξουν σε συμφωνία, τονίζοντας ότι δεν θα επιτρέψει στην Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικό όπλο. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, το 2018, ο Ντόναλντ Τραμπ ακύρωσε το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA), σύμφωνα με το οποίο το Ιράν μείωσε το πυρηνικό του πρόγραμμα με αντάλλαγμα την άρση των διεθνών κυρώσεων κατά της οικονομίας του. Έκτοτε, οι ΗΠΑ επιβάλλουν κυρώσεις στην ιρανική οικονομία.
Μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο για δεύτερη θητεία, τον περασμένο Ιανουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ ανανέωσε το πρόγραμμα «μέγιστης πίεσης» κατά του Ιράν, κυρίως μέσω οικονομικών κυρώσεων. Για παράδειγμα, δεσμεύτηκε «να πνίξει» τις εξαγωγές πετρελαίου της χώρας, ιδίως προς την Κίνα. Το Ιράν υπήρξε προκλητικό απέναντι στις απειλές του Ντόναλντ Τραμπ, υποσχόμενο να αμυνθεί έναντι οποιασδήποτε επίθεσης.
Διαπραγματεύσεις μέσω Ομάν
Οι εντάσεις άρχισαν να μειώνονται τον Απρίλιο, καθώς οι ΗΠΑ και το Ιράν άρχισαν να διεξάγουν συνομιλίες με τη μεσολάβηση του Ομάν, αλλά δεν είναι σαφές πώς οι δύο πλευρές θα γεφυρώσουν τις διαφωνίες σχετικά με το πρόγραμμα εμπλουτισμού της Τεχεράνης.
Επισημαίνεται ότι, την Κυριακή (18/5), ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αράγκτσι, άφησε να εννοηθεί ότι η θέση των ΗΠΑ έχει μετατοπιστεί, τονίζοντας ότι «δεν υπάρχει κανένα σενάριο», στο οποίο το Ιράν θα εγκαταλείψει τον εμπλουτισμό.
«Το Ιράν μπορεί να ελέγξει μόνο αυτό που κάνουμε εμείς, οι Ιρανοί, και αυτό είναι να αποφεύγουμε να διαπραγματευόμαστε δημοσίως – ιδιαίτερα δεδομένης της τρέχουσας ασυμφωνίας που βλέπουμε μεταξύ των όσων λένε οι συνομιλητές μας στις ΗΠΑ, δημοσίως και κατ’ ιδίαν, και από τη μία εβδομάδα στην άλλη», έγραψε ο Αραγκτσί σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
