Τις απαιτήσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, αποκαλύπτει το πρακτορείο Reuters επικαλούμενο τρεις ρωσικές πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων.
Ειδικότερα, οι όροι του ρώσου προέδρου περιλαμβάνουν την απαίτηση οι δυτικοί ηγέτες να δεσμευτούν γραπτώς ότι θα σταματήσουν τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς και θα άρουν ένα μεγάλο μέρος των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θέλει να τερματίσει τη φονικότερη ευρωπαϊκή σύγκρουση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έχει δείξει αυξανόμενη απογοήτευση για τον Πούτιν τις τελευταίες ημέρες, προειδοποιώντας την Τρίτη (27/5) ότι ο ρώσος ηγέτης «παίζει με τη φωτιά» αρνούμενος να συμμετάσχει σε συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός με το Κίεβο, καθώς οι δυνάμεις του σημείωναν κέρδη στο πεδίο της μάχης.
Αφού μίλησε με τον Τραμπ για περισσότερες από δύο ώρες την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν δήλωσε ότι συμφώνησε να συνεργαστεί με την Ουκρανία για ένα μνημόνιο που θα καθόριζε το περίγραμμα μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου κατάπαυσης του πυρός. Η Ρωσία λέει ότι αυτήν τη στιγμή συντάσσει τη δική της εκδοχή του μνημονίου και δεν μπορεί να εκτιμήσει πόσος χρόνος θα χρειαστεί.
Το Κίεβο και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν κατηγορήσει τη Μόσχα ότι κωλυσιεργεί ενώ τα στρατεύματά της προελαύνουν στην ανατολική Ουκρανία.
«Ο Πούτιν είναι έτοιμος να κάνει ειρήνη, αλλά όχι με οποιοδήποτε τίμημα»
«Ο Πούτιν είναι έτοιμος να κάνει ειρήνη, αλλά όχι με οποιοδήποτε τίμημα», δήλωσε μια ανώτερη ρωσική πηγή με γνώση των σκέψεων του Κρεμλίνου σε ανώτατο επίπεδο, η οποία μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Οι τρεις ρωσικές πηγές αποκάλυψαν ότι ο Πούτιν θέλει μια «γραπτή» δέσμευση από τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις να μην διευρύνουν την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συμμαχία του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά – δηλαδή να αποκλείσουν επίσημα την ένταξη της Ουκρανίας, της Γεωργίας και της Μολδαβίας και άλλων πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.
Η Ρωσία επιθυμεί επίσης την ουδετερότητα της Ουκρανίας, την άρση ορισμένων δυτικών κυρώσεων, την επίλυση του ζητήματος των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στη Δύση και την προστασία των ρωσόφωνων στην Ουκρανία, ανέφεραν οι τρεις πηγές.
Η πρώτη πηγή δήλωσε ότι, εάν ο Πούτιν συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι σε θέση να επιτύχει μια ειρηνευτική συμφωνία με τους δικούς του όρους, θα επιδιώξει να δείξει στους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους με στρατιωτικές νίκες ότι «η ειρήνη αύριο θα είναι ακόμη πιο επώδυνη».
► Ο Ζελένσκι ζητάει τριμερή συνάντηση με Τραμπ και Πούτιν – «Είμαι έτοιμος»
Το Κρεμλίνο δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό των αποκαλύψεων του Reuters. Ο Πούτιν και οι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να αντιμετωπίζει τις «βαθύτερες αιτίες» της σύγκρουσης – δηλαδή το ζήτημα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και της δυτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Το Κίεβο έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα πρέπει να παραχωρηθεί στη Ρωσία δικαίωμα βέτο όσον αφορά στις φιλοδοξίες του να ενταχθεί στη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η Ουκρανία λέει ότι χρειάζεται τη Δύση να της δώσει μια ισχυρή εγγύηση ασφαλείας με σθένος για να αποτρέψει οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική επίθεση. Η κυβέρνηση του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι επίσης δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Το ΝΑΤΟ έχει επίσης στο παρελθόν δηλώσει ότι δεν θα αλλάξει την πολιτική των «ανοικτών θυρών» του μόνο και μόνο επειδή το απαιτεί η Μόσχα. Εκπρόσωπος της συμμαχίας των 32 μελών δεν απάντησε στις ερωτήσεις του Reuters.
«Ο Πούτιν έχει σκληρύνει τη θέση του»
Ο Πούτιν διέταξε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες να εισέλθουν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 μετά από οκτώ χρόνια μαχών στην ανατολική Ουκρανία μεταξύ αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Ρωσία και ουκρανικών στρατευμάτων.
Η Ρωσία ελέγχει σήμερα λίγο λιγότερο από το ένα πέμπτο της Ουκρανίας. Αν και η ρωσική προέλαση έχει επιταχυνθεί τον τελευταίο χρόνο, ο πόλεμος κοστίζει ακριβά τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ουκρανία από πλευράς απωλειών και στρατιωτικών δαπανών.
Το Reuters ανέφερε τον Ιανουάριο ότι ο Πούτιν ανησυχούσε όλο και περισσότερο για τις οικονομικές στρεβλώσεις της ρωσικής οικονομίας εν καιρώ πολέμου, εν μέσω ελλείψεων εργατικού δυναμικού και υψηλών επιτοκίων που επιβλήθηκαν για να περιοριστεί ο πληθωρισμός. Η τιμή του πετρελαίου, το θεμέλιο της ρωσικής οικονομίας, έχει μειωθεί σταθερά φέτος.
► Μήνυμα Τραμπ σε Πούτιν: «Μην παίζεις με τη φωτιά»
Ο Τραμπ, ο οποίος υπερηφανεύεται για τις φιλικές του σχέσεις με τον Πούτιν και έχει εκφράσει την πεποίθησή του ότι ο ρώσος ηγέτης επιθυμεί την ειρήνη, έχει προειδοποιήσει ότι η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να επιβάλει περαιτέρω κυρώσεις εάν η Μόσχα καθυστερήσει τις προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης. Ο Τραμπ ανέφερε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή ότι ο Πούτιν είχε «τρελαθεί εντελώς» εξαπολύοντας μια μαζική αεροπορική επίθεση στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα.
Η πρώτη πηγή δήλωσε ότι αν ο Πούτιν έβλεπε μια τακτική ευκαιρία στο πεδίο της μάχης, θα προχωρούσε περαιτέρω στην Ουκρανία – και ότι το Κρεμλίνο πίστευε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να πολεμήσει για χρόνια, ανεξάρτητα από τις κυρώσεις και τον οικονομικό πόλεμο που θα επιβάλλονταν από τη Δύση.
Μια δεύτερη πηγή είπε ότι ο Πούτιν ήταν τώρα λιγότερο διατεθειμένος να συμβιβαστεί στο εδαφικό και επέμενε στη δημόσια θέση του ότι ήθελε το σύνολο των τεσσάρων περιοχών στην ανατολική Ουκρανία που διεκδικεί η Ρωσία.
«Ο Πούτιν έχει σκληρύνει τη θέση του», δήλωσε η δεύτερη πηγή σχετικά με το ζήτημα των εδαφών.
Οι ουκρανικές περιοχές που ελέγχει η Ρωσία
Καθώς ο Τραμπ και ο Πούτιν κονταροχτυπιούνται δημοσίως για τις προοπτικές ειρήνης στην Ουκρανία, το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει αν η όξυνση του πολέμου και η σκλήρυνση των θέσεων προαναγγέλλουν αποφασιστικότητα για την επίτευξη συμφωνίας ή την κατάρρευση των συνομιλιών.
Τον περασμένο Ιούνιο, ο Πούτιν έθεσε τους εναρκτήριους όρους του για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου: Η Ουκρανία πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της για το ΝΑΤΟ και να αποσύρει όλα τα στρατεύματά της από το σύνολο της επικράτειας τεσσάρων ουκρανικών περιοχών που διεκδικεί και ελέγχει ως επί το πλείστον η Ρωσία.
Εκτός από την Κριμαία, την οποία προσάρτησε το 2014, η Ρωσία ελέγχει σήμερα σχεδόν το σύνολο του Λουχάνσκ, περισσότερο από το 70% των περιοχών Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα. Κατέχει επίσης ένα κομμάτι των περιφερειών Χάρκοβο και Σούμι και απειλεί το Ντνιπροπετρόφσκ.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, οι δυτικοευρωπαίοι ηγέτες και η Ουκρανία χαρακτήρισαν την εισβολή ως αρπαγή γης αυτοκρατορικού τύπου και έχουν επανειλημμένα ορκιστεί να νικήσουν τις ρωσικές δυνάμεις.
Γιατί ο Πούτιν ζητά γραπτή δέσμευση από το ΝΑΤΟ
Ο Πούτιν χαρακτηρίζει τον πόλεμο ως καμπή στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση, η οποία, όπως λέει, ταπείνωσε τη Ρωσία μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, διευρύνοντας το ΝΑΤΟ και εισβάλλοντας σε αυτό που θεωρεί σφαίρα επιρροής της Μόσχας.
Στη σύνοδο κορυφής του 2008 στο Βουκουρέστι, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν ότι η Ουκρανία και η Γεωργία θα γίνουν μια μέρα μέλη. Η Ουκρανία το 2019 τροποποίησε το σύνταγμά της δεσμευόμενη στην πορεία προς την πλήρη ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Τραμπ έχει πει ότι η προηγούμενη υποστήριξη των ΗΠΑ στην αίτηση της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ ήταν αιτία του πολέμου και έχει δηλώσει ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό για το θέμα αυτό.
Ο Πούτιν, ο οποίος ανέβηκε στην κορυφαία θέση του Κρεμλίνου το 1999, έχει επανειλημμένα επανέλθει στο θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των πιο λεπτομερών παρατηρήσεών του για μια πιθανή ειρήνη το 2024.
Το 2021, μόλις δύο μήνες πριν από τη ρωσική εισβολή, η Μόσχα πρότεινε ένα σχέδιο συμφωνίας, με τα μέλη του ΝΑΤΟ που, σύμφωνα με το άρθρο 6, θα δέσμευε το ΝΑΤΟ να «απέχει από κάθε περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της προσχώρησης της Ουκρανίας καθώς και άλλων κρατών». Αμερικανοί και ΝΑΤΟϊκοί διπλωμάτες δήλωσαν τότε ότι η Ρωσία δεν θα μπορούσε να έχει δικαίωμα βέτο στην επέκταση της συμμαχίας.
Η Ρωσία θέλει μια γραπτή δέσμευση για το ΝΑΤΟ, επειδή ο Πούτιν πιστεύει ότι η Μόσχα παραπλανήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, όταν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζέιμς Μπέικερ διαβεβαίωσε τον σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ το 1990 ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς τα ανατολικά, ανέφεραν δύο από τις πηγές.
► Από την Ουκρανία στη Γάζα… σφαγή, business και υποκρισία
Υπήρξε μια τέτοια προφορική υπόσχεση, δήλωσε ο πρώην διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Γουίλιαμ Τζ. Μπερνς στα απομνημονεύματά του, αλλά δεν επισημοποιήθηκε ποτέ – και έγινε σε μια εποχή που δεν είχε επέλθει η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Το ΝΑΤΟ, που ιδρύθηκε το 1949 για να παρέχει ασφάλεια έναντι της Σοβιετικής Ένωσης, λέει ότι δεν αποτελεί πρόκληση για τη Ρωσία – αν και η αξιολόγηση του 2022 για την ειρήνη και την ασφάλεια στην ευρωατλαντική περιοχή προσδιόρισε τη Ρωσία ως την πιο «σημαντική και άμεση απειλή».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εκείνο το έτος ώθησε τη Φινλανδία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ το 2023, ακολουθούμενη από τη Σουηδία το 2024.
Οι δυτικοευρωπαίοι ηγέτες έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι αν η Ρωσία κερδίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, θα μπορούσε μια μέρα να επιτεθεί στο ίδιο το ΝΑΤΟ – ένα βήμα που θα προκαλούσε παγκόσμιο πόλεμο. Η Ρωσία απορρίπτει τέτοιους ισχυρισμούς ως αβάσιμη κινδυνολογία, αλλά έχει επίσης προειδοποιήσει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση.
