Η Γαλλία απαγορεύει το κάπνισμα σε χώρους όπου συχνάζουν νέοι, όπως παραλίες, πάρκα και αθλητικές εγκαταστάσεις από την 1η Ιουλίου, με στόχο την καταστολή αυτής της βλαβερής συνήθειας και τη μείωση της ελκυστικότητάς της.
Η απαγόρευση επεκτείνεται επίσης σε στάσεις λεωφορείων, κήπους και περιοχές κοντά σε σχολεία και έχει σκοπό να «απο-κανονικοποιήσει το κάπνισμα και να περιορίσει την ελκυστικότητά του», όπως δήλωσε την Παρασκευή το γαλλικό υπουργείο Υγείας. Το πρόστιμο για κάπνισμα σε αυτούς τους χώρους θα φτάνει τα 135 ευρώ.
Το μέτρο λαμβάνεται τη στιγμή που τα στοιχεία δείχνουν ότι το κάπνισμα βρίσκεται σε «ιστορικά χαμηλό επίπεδο» στη Γαλλία, ενώ οι πωλήσεις καπνού μειώθηκαν πάνω από 11,5% το περασμένο έτος. Ωστόσο, η κατανάλωση καπνού εξακολουθεί να σκοτώνει 75.000 ανθρώπους ετησίως, δηλαδή 200 άτομα την ημέρα. Το κόστος για την υγεία ανέρχεται στα 150 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
«Όπου υπάρχουν παιδιά, ο καπνός πρέπει να εξαφανιστεί», δήλωσε την Πέμπτη στην εφημερίδα Ouest-France η Γαλλίδα Υπουργός Υγείας και Οικογένειας, Κατρίν Βοτρέν, προσθέτοντας ότι η ελευθερία στο κάπνισμα «σταματά εκεί όπου αρχίζει το δικαίωμα των παιδιών να αναπνέουν καθαρό αέρα».
Σήμερα, το 90% των καπνιστών ξεκινά πριν την ηλικία των 18 ετών. Το 2023, σχεδόν το 16% των 17χρονων στη Γαλλία δήλωσαν ότι καπνίζουν καθημερινά. Δεδομένου ότι ο εγκέφαλος εξακολουθεί να αναπτύσσεται σε αυτή την ηλικία, το πρώιμο κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εθισμού και μακροπρόθεσμων προβλημάτων υγείας. «Πρέπει να σταματήσουμε το εργοστάσιο πρόωρων καπνιστών: στα 17 χτίζουμε το μέλλον μας, όχι τον εθισμό μας», ανέφερε το υπουργείο.
Το κάπνισμα θα εξακολουθεί να επιτρέπεται στις ταράτσες των καφέ, ενώ τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εξαιρούνται από τη νέα απαγόρευση.
Προς το παρόν δεν έχει ληφθεί απόφαση για απαγόρευση πώλησης τσιγάρων σε άτομα κάτω των 18 ετών, όμως η Βοτρέν δήλωσε ότι «δεν αποκλείει τίποτα για το μέλλον». Ερωτηθείσα για ενδεχόμενη αύξηση φόρων στον καπνό, απάντησε ότι δεν προγραμματίζεται νέα αύξηση προς το παρόν.
Ορισμένοι δήμοι έχουν ήδη εφαρμόσει τοπικές απαγορεύσεις, αλλά οι νέοι κανονισμοί θα ισχύσουν σε εθνικό επίπεδο από τον Ιούλιο.
«Επεκτείνοντας τις ζώνες χωρίς καπνό και αντιμετωπίζοντας την κανονικοποίηση της χρήσης καπνού από νωρίς, στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: το να αναπνέεις καθαρό αέρα είναι δικαίωμα, όχι προνόμιο», δήλωσε στην ανακοίνωση ο Γιανίκ Νεϊντέρ, υφυπουργός Υγείας και Πρόσβασης στην Περίθαλψη.
Επιπλέον, η κυβέρνηση περιορίζει τα επίπεδα νικοτίνης στα προϊόντα καπνού και ατμίσματος, με στόχο να μειώσει τον εθιστικό τους χαρακτήρα, ενώ θεσπίζει αυστηρούς περιορισμούς στις γεύσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων, οι οποίες συχνά έχουν σχεδιαστεί για να προσελκύουν τους νέους. Τα μέτρα αυτά θα τεθούν σε ισχύ μέχρι τα μέσα του 2026. Η Βοτρίν ανέφερε ότι η κυβέρνηση χρειάζεται «επιστημονικές και τεχνικές γνώμες για να καθορίσει τις λεπτομέρειες».
Οι αλλαγές αποτελούν μέρος του Εθνικού Προγράμματος Κατά του Καπνίσματος 2023-2027. Τα γαλλικά μέτρα ευθυγραμμίζονται επίσης με το Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο στοχεύει στη δημιουργία μιας «γενιάς χωρίς καπνό» έως το 2040 — ορισμένης ως ποσοστό μικρότερο του 5% του πληθυσμού που χρησιμοποιεί καπνό.
Πτώση του καπνού, άνοδος του ατμίσματος
Σύμφωνα με έκθεση του Γαλλικού Παρατηρητηρίου για τα Ναρκωτικά και τις Εθιστικές Συμπεριφορές (OFDT) που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, λιγότεροι από ένας στους τέσσερις ενήλικες ηλικίας 18 έως 75 ετών καπνίζουν καθημερινά. Το κάπνισμα συνεχίζει να μειώνεται και μεταξύ των νέων.
Ωστόσο, το άτμισμα σημειώνει άνοδο, ιδίως στους νέους.
Το 2022, το 6% των 17χρονων έκανε καθημερινή χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου — ποσοστό διπλάσιο σε σύγκριση με το 2014. Και ενώ οι πωλήσεις τσιγάρων και καπνού για στριφτό μειώθηκαν κατά 12% και 13% αντίστοιχα από το 2023 έως το 2024, οι πωλήσεις άλλων προϊόντων καπνού αυξήθηκαν συνολικά κατά 2%.
Οι πωλήσεις και οι αποζημιώσεις για θεραπείες υποκατάστασης νικοτίνης, καθώς και η χρήση υπηρεσιών υποστήριξης διακοπής του καπνίσματος, αυξήθηκαν μεταξύ 2023 και 2024. «Αυτές οι τάσεις δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη διακοπή του καπνίσματος, το οποίο ενισχύεται από δημόσιες πολιτικές που συνδυάζουν αυξήσεις τιμών, υποστήριξη για τη διακοπή και τη δημιουργία χώρων χωρίς καπνό», ανέφεραν οι συντάκτες της έκθεσης.
Τα συνολικά έσοδα από τα προϊόντα καπνού στη Γαλλία, εξαιρουμένων των υπερπόντιων εδαφών της, έφτασαν τα 19,3 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 0,9% από το 2017.
«Τα νούμερα βελτιώνονται, αλλά παραμένουν υπερβολικά υψηλά», δήλωσε η Βοτρίν σε δελτίο Τύπου, προσθέτοντας πως ο στόχος είναι σαφής: μια γενιά χωρίς καπνό. «Διαθέτουμε τα μέσα για να το πετύχουμε. Η προστασία των νέων, η πρόληψη του εθισμού, η απο-κανονικοποίηση της κατανάλωσης — αυτό αποτελεί δέσμευση, ευθύνη και απόλυτη προτεραιότητα».
