Ο ηγέτης της ακροδεξιάς στην Ολλανδία και νικητής των προηγούμενων βουλευτικών εκλογών Γκερτ Βίλντερς ανακοίνωσε την αποχώρησή του κόμματος του PVV από την κυβέρνηση, βυθίζονται εκ νέου τη χώρα σε μια πολιτική κρίση, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές.
Πιθανές πρόωρες εκλογές θα έρθουν σε μια εποχή που η ακροδεξιά ενισχύεται στην Ευρώπη, ενώ η πολιτική αβεβαιότητα επιδεινώνει την κατάσταση στην Πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Η Ολλανδία θα υποδεχτεί με μια υπηρεσιακή κυβέρνηση τους ηγέτες των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, στη Σύνοδο Κορυφής που έχει προγραμματιστεί για αργότερα αυτόν τον μήνα.
Το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) αποσύρθηκε από τον κυβερνητικό συνασπισμό μετά τη διαφωνία του σχετικά με την στάση της κυβέρνησης στο θέμα του ασύλου. «Καμιά υποστήριξη αυτού του σχεδίου. Καμιά αλλαγή στη συμφωνία για τον κυβερνητικό συνασπισμό. Το PVV αποχωρεί από την κυβέρνηση», έγραψε ο Βίλντερς στο Twitter.
Υπενθυμίζεται πως παρότι η ακροδεξιά κέρδισε τις εκλογές (23%), ο Βίλντερς, λόγω αντιδράσεων και αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, αποδέχτηκε να μην είναι ο ίδιος πρωθυπουργός. Μετά από επτά μήνες διαπραγματεύσεων δημιουργήθηκε ένας κυβερνητικός συνασπισμός με τη συμμετοχή του κόμματός του PVV, του λαϊκίστικου Κινήματος Αγροτών-Πολιτών (BBB), του κεντρώου Νέου Κοινωνικού Συμβολαίου (NSC) και του φιλελεύθερου Κόμματος του Λαού για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD).
Και τα τέσσερα κόμματα μαζί κατείχαν 88 από τις 150 έδρες στο ολλανδικό κοινοβούλιο. Με την αποχώρηση του Βίλντερς ο κυβερνητικός συνασπισμός χάνει την πλειοψηφία. Παρότι τα υπόλοιπα κόμματα έχουν την επιλογή να προσπαθήσουν να συνεχίσουν ως κυβέρνηση μειοψηφίας, πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως δεν αναμένεται να το κάνουν.
Βίλντερς: «Δεν θα συμφωνήσω σε κατάρρευση της Ολλανδίας»
Ο κυβερνητικός συνασπισμός είχε προγραμματίσει για σήμερα Τρίτη έκτακτες συνομιλίες για να συζητήσει τις απαιτήσεις του Βίλντερς για αυστηρότερα μέτρα στη μεταναστευτική πολιτική και τη χορήγηση ασύλου. Μάλιστα το PVV είχε καταθέσει ένα σχέδιο 10 σημείων, το αποκαλούμενο και ως «δεκάλογος» του PVV για το άσυλο. Σε αυτό περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων το κλείσιμο των συνόρων για όλους τους αιτούντες άσυλο, η επιστροφή των προσφύγων από τη Συρία στη χώρα τους και το κλείσιμο των κέντρων προσφύγων.
«Το PVV υποσχέθηκε στους ψηφοφόρους την αυστηρότερη πολιτική ασύλου που έχει υπάρξει ποτέ», δήλωσε ο Βίλντερς στους δημοσιογράφους το πρωί της Τρίτης, αναφερόμενος και στην πρόταση για «κλείσιμο των συνόρων στους αιτούντες άσυλο». Όταν οι εταίροι του αρνήθηκαν να συνυπογράψουν τα σχέδια, είπε: «Δεν είχα άλλη επιλογή από το να δηλώσω: Αποσύρουμε την υποστήριξή μας προς αυτή την κυβέρνηση». Ο Βίλντερς είπε ότι ενημέρωσε τον πρωθυπουργό Ντικ Σχοφ για την απόσυρση των υπουργών του PVV από την κυβέρνηση. «Υπέγραψα για την αυστηρότερη πολιτική ασύλου, όχι για την κατάρρευση της Ολλανδίας», τόνισε.
Σφοδρές αντιδράσεις για την απόφαση Βίλντερς
Τα υπόλοιπα κόμματα του συνασπισμού αντέδρασαν οργισμένα στην απόφαση του Βίλντερς κατηγορώντας τον πως τινάζει την κυβέρνηση στον αέρα. «Όποιος αποχωρεί τώρα, προσφέρει την Ολλανδία στην Αριστερά σε ασημένιο δίσκο», έγραψε στο Χ η πρόεδρος του BBB, Καρολάιν βαν ντερ Πλας. «Ελπίζαμε πως θα το είχε σκεφτεί πιο ώριμα. Αντ’ αυτού, ήρθε με μια πολύ σύντομη ανακοίνωση», δήλωσε η Νικολίν φαν Φρόνχοβεν, προσθέτοντας: «Είναι πραγματικά ακατανόητο».
«Για άλλη μια φορά βάζει το προσωπικό του συμφέρον πάνω από το συμφέρον της χώρας. Δραπετεύει. Σε μια στιγμή πρωτοφανούς αβεβαιότητας», τόνισε η πρόεδρος του VVD, Ντιλάν Γιεσίλγκεζ. Σημείωσε δε πως η αποχώρηση του Βίλντερς δεν έχει να κάνει πραγματικά με το μεταναστευτικό.
«Ήμασταν ήδη έτοιμοι να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν. Ό,τι είχαμε ήδη συμφωνήσει καθυστερούσε λόγω της προχειρότητας του PVV», είπε και πρόσθεσε: «Υπάρχει ένας πόλεμος στην ήπειρό μας. Αντί να αντιμετωπίσει την πρόκληση, ο Βίλντερς δείχνει ότι δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει την ευθύνη».
Προδιαγεγραμμένη η κυβερνητική κατάρρευση στην Ολλανδία
Η αλήθεια είναι πως η ολλανδική κυβέρνηση με επικεφαλής το κόμμα του Βίλντερς έμοιαζε εξ αρχής καταδικασμένη να αποτύχει. Ο κυβερνητικός συνασπισμός βρισκόταν στην εξουσία λιγότερο από έναν χρόνο, μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, ύστερα από τη νίκη της ακροδεξιάς στις εκλογές του Νοεμβρίου 2023, που συντάραξε την Ευρώπη.
Ως πρωθυπουργός επιλέχθηκε ο Ντικ Σχοφ, ο οποίος είχε ηγηθεί της ολλανδικής υπηρεσίας πληροφοριών AIVD, ωστόσο ουδέποτε κατάφερε στην πραγματικότητα να κυβερνήσει, καθώς από την αρχή δεν είχε την υποστήριξη του Βίλντερς. Ο επικεφαλής της ακροδεξιάς με κάθε ευκαιρία επιτίθετο στον Σχοφ, αφήνοντάς τον εκτεθειμένο στο κοινοβούλιο για τις προωθούμενες πολιτικές.
Μεταξύ άλλων ο Βίλντερς είχε επικρίνει σφοδρά τον Σχοφ για τη δέσμευσή του προς τις Βρυξέλλες σχετικά με τη στήριξη της Ολλανδίας στην Ουκρανία, ενώ ενδοκυβερνητική ένταση προκλήθηκε και μετά το αίτημα του υπουργού Εξωτερικών της χώρας, Κάσπαρ Φελντκαμπ προς την ΕΕ για επανεξέταση της συμφωνίας σύνδεσης με το Ισραήλ.
Πολλοί είναι αυτοί που σημειώνουν πως η κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού ήταν προδιαγεγραμμένη και το τέλος του ήταν απλώς θέμα χρόνου. Η αντιπολίτευση επέκρινε επανειλημμένα την κυβέρνηση πως αναλώνεται σε εσωτερικές αντιπαραθέσεις και δεν προχωράει σε καμία σοβαρή πολιτική κίνηση, ενώ παράλληλα τόνιζε ότι τα υπόλοιπα κόμματα του συνασπισμού ήταν απλά «όμηροι» του Βίλντερς.
«Μόνη λύση οι εκλογές»
Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε ότι μετά την αποχώρηση της ακροδεξιάς από τον κυβερνητικό συνασπισμό και την απώλεια της πλειοψηφίας, οι νέες εκλογές είναι η μόνη επιλογή. «Δεν βλέπω άλλον τρόπο για να σχηματιστεί μια σταθερή κυβέρνηση», δήλωσε ο ηγέτης του συνδυασμού Εργατικών/Πράσινων.
Σημειώνεται πως οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κόμμα του Βίλντερς έχει χάσει ένα μέρος της υποστήριξης που είχε στις τελευταίες εκλογές. Συγκεκριμένα το ποσοστό του καταγράφεται πλέον περίπου στο 20%, δηλαδή στο ίδιο επίπεδο με τον συνασπισμό Εργατικών/Πράσινων που είναι αυτή τη στιγμή ο δεύτερος μεγαλύτερος στο κοινοβούλιο.
