Η επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» της Ουκρανίας ήταν ομολογουμένως ένα από τα πιο εντυπωσιακά χτυπήματα στη σύγχρονη πολεμική ιστορία. Το Κίεβο κατάφερε να «τρυπώσει» βαθιά στη ρωσική επικράτεια και να εξαπολύσει μια επίθεση με σμήνη μικρών, χαμηλού κόστους, drones σε αεροπορικές βάσεις.
Οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες χρησιμοποίησαν ως «Δούρειους Ίππους» ξύλινα κουτιά – σπίτια, που μεταφέρονταν από φορτηγά. Όταν τα οχήματα έφτασαν στην περίμετρο της βάσης, από τα ξύλινα κουτιά βγήκαν τα μικρά drones, εξοπλισμένα με εκρηκτικά, για να επιφέρουν ένα ισχυρό πλήγμα, όχι μόνο στην ρωσική πολεμική αεροπορία, με την καταστροφή κάποιων σημαντικών αεροπλάνων, αλλά – κυρίως – στο γόητρο της Μόσχας.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υποστήριξε πως η επίθεση «αποδυνάμωσε σοβαρά» τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Ρωσίας. Ο ισχυρισμός – ως προς το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς – μπορεί και να αμφισβητείται. Όπως χαρακτηριστικά παραδέχτηκε Αμερικανός αξιωματούχος αλλά και στρατιωτικοί αναλυτές, η επίθεση δεν πρόκειται να περιορίσει τις επιθετικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ωστόσο αυτό που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί είναι πως η επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» ανέδειξε τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας στον σύγχρονο πόλεμο. Και αυτές οι δυνατότητες, σύμφωνα με πηγές στους New York Times, έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία και στο ΝΑΤΟ.
Ο λόγος δεν είναι τα πιθανά ισχυρά αντίποινα από τη Μόσχα, αλλά το γεγονός ότι το χτύπημα κατέδειξε την τρωτότητα των παραδοσιακών συστημάτων άμυνας, που εστιάζουν κυρίως σε χτυπήματα από όπλα μεγάλου βεληνεκούς. Συνοπτικά, δυτικοί αξιωματούχοι παραδέχονται πως «είμαστε και εμείς απροετοίμαστοι» για τέτοιου είδους επιθέσεις μικρής εμβέλειας από drones.
Αξίζει να σημειωθεί πως αμερικανοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν ότι η Ουκρανία δεν είχε ενημερώσει την Ουάσινγκτον για το χτύπημα στη Ρωσία. Όπως επισήμαναν αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς οποιαδήποτε διαρροή θα έθετε σε κίνδυνο την επιχείρηση. Ιδιαίτερα στην τρέχουσα συγκυρία, με τη στάση του Ντόναλντ Τραμπ έναντι του Κιέβου, το απόρρητο των επιχειρήσεων έχει ενισχυθεί. Εξάλλου, αξιωματούχοι των ΗΠΑ παραδέχτηκαν πως εάν είχαν ενημερωθεί για την επίθεση θα είχαν εκφράσει την αντίρρησή τους.
Το νέο είδος πολέμου, απαιτεί και νέος είδος άμυνας
Η Ουκρανία «έχει πλέον οδηγήσει τον πόλεμο στο επόμενο επίπεδο», σχολίασε η Έβελιν Φάρκας, πρώην αναπληρώτρια βοηθός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ για τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ευρασία. Οι Ουκρανοί «δείχνουν ότι πλέον μπορείς να συντονίσεις επιχειρήσεις με σμήνη drones για να επιτύχεις στρατηγικό αποτέλεσμα», πρόσθεσε η Φάρκας, που σήμερα είναι εκτελεστική διευθύντρια στο Ινστιτούτο Μακέιν.
Η Κατερίνα Στεπανένκο, αναλύτρια του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW), υπογράμμισε ότι «η Ουκρανία διαμορφώνει ένα νέο είδος πολέμου» και το συγκεκριμένο είδος είναι που τρομάζει και τη Δύση. Νατοϊκοί αξιωματούχοι και ειδικοί δήλωσαν πως αντίστοιχες επιχειρήσεις με drones αποτελούν σοβαρή απειλή για τις στρατιωτικές βάσεις της συμμαχίας, οι οποίες βρίσκονται σε διάφορα σημεία του κόσμου και θα μπορούσαν να δεχτούν επίθεση ανά πάσα στιγμή.
Για τον λόγο αυτό, μετά και την επιχείρηση της Ουκρανίας, κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τους New York Times, εξετάζουν σοβαρά την ανάγκη να επανεκτιμήσουν τα αδύναμα σημεία τους. Ο Τζέιμς Πάτον Ρότζερς, ειδικός στον πόλεμο με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, δήλωσε ότι οι δυτικές δυνάμεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις πολλές στρατιωτικές βάσεις που έχουν σε άλλες χώρες, όπως στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική, όπου καθίσταται σχεδόν αδύνατη η προστασία από τέτοιου είδους χτυπήματα.
Αξιωματούχος άμυνας ευρωπαϊκής χώρας του ΝΑΤΟ δήλωσε χαρακτηριστικά στους New York Times ότι μετά την επιχείρηση του Κιέβου στο τραπέζι τέθηκαν τα «τρωτά σημεία» της Συμμαχίας. «Συνειδητοποιούμε σιγά σιγά» τις απειλές που θέτουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά των στρατιωτικών βάσεων ανέφερε ειδικός στη σύγχρονη πολεμική τεχνολογία, υπογραμμίζοντας πως μεγάλες στρατιωτικές βάσεις που έχουν πολλά αεροσκάφη στον αεροδιάδρομο δεν διαθέτουν ολοκληρωμένη προστασία από απειλές μικρής εμβέλειας, όπως συνέβη με τα ουκρανικά drones, και είναι ευάλωτες από ένα τέτοιο χτύπημα, το οποίο θα μπορούσε να συμβεί σε οποιαδήποτε φάση.
Ο «χρυσός θόλος» δεν προστατεύει από drones
Ενδεικτική των ανησυχιών είναι και η δήλωση του Μπεν Χότζες, πρώην ανώτατου διοικητή του Αμερικανικού Στρατού στην Ευρώπη, ο οποίος δήλωσε πως «η κυβέρνηση Τραμπ θα πρέπει να επανεξετάσει τα σχέδιά της για μια ασπίδα αντιπυραυλικής άμυνας τύπου “χρυσού θόλου”», την οποία ο Πρόεδρος Τραμπ αποκάλυψε τον περασμένο μήνα. Η προωθούμενη υπερσύγχρονη αντιπυραυλική ασπίδα εστιάζει στην προστασία από βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, αλλά δεν προστατεύει από επιθέσεις με drones, όπως αυτά που χρησιμοποίησε η Ουκρανία.
«Οι επιθέσεις της Ουκρανίας στις ρωσικές βάσεις δείχνουν ότι τα 175 δισεκατομμύρια δολάρια που ο κ. Τραμπ θέλει να δαπανήσει για το έργο της ασπίδας είναι ενδεχομένως μια κακή χρήση πόρων», συμπλήρωσε και ο Αλεξάντερ Βίντμαν, πρώην αξιωματικός του Αμερικανικού Στρατού, ο οποίος υπηρέτησε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας το 2019. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να εξετάσουν «πώς θα υπερασπιστούν τα στρατηγικά τους περιουσιακά στοιχεία από επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη», τόνισε.
