Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Παρασκευή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έπρεπε να δεσμεύονται από τα ίδια πρότυπα αμυντικών δαπανών με τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ. Πρόκειται για μια δήλωση που ενδέχεται να προκαλέσει αντιδράσεις από άλλους ηγέτες της Συμμαχίας, λίγες μόλις ημέρες πριν από τη συνάντησή τους στην Ολλανδία.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει επανειλημμένως από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις δαπάνες στους στο 5% του ΑΕΠ τους, ωστόσο τώρα τονίζει πως αυτή η υποχρέωση δεν περιλαμβάνει και τις ΗΠΑ, των οποίων οι δαπάνες είναι περίπου στο 3,4% του ΑΕΠ.
«Δεν πρέπει να το κάνουμε εμείς, οι άλλοι πρέπει να το κάνουν»
«Δεν νομίζω ότι πρέπει να το κάνουμε εμείς, αλλά νομίζω ότι εκείνοι πρέπει», δήλωσε ο Τραμπ απαντώντας σε ερώτηση για τον στόχο του 5%. «Υποστηρίζουμε το ΝΑΤΟ εδώ και πάρα πολύ καιρό… Οπότε δεν νομίζω ότι πρέπει να το κάνουμε εμείς, αλλά νομίζω ότι τα υπόλοιπα κράτη του ΝΑΤΟ πρέπει οπωσδήποτε», πρόσθεσε.
Η σύνοδος του ΝΑΤΟ ξεκινά την Τρίτη στη Χάγη, με τους ηγέτες των 32 μελών της Συμμαχίας να συγκεντρώνονται για να καθορίσουν στόχους δαπανών και να επιβεβαιώσουν τις στρατηγικές διάταξης και δομής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ.
Όπως σημειώνεται στο Politico, τα περισσότερα κράτη-μέλη δαπανούν λίγο πάνω από το 2% του ΑΕΠ τους στην άμυνα, με έναν αυξανόμενο αριθμό να σχεδιάζει να φτάσει περίπου στο 3% μέσα στο επόμενο έτος ή δύο.
Ωστόσο, η απαίτηση του Τραμπ για αυξημένες δαπάνες συνεχίζει να πλανάται πάνω από τη Συμμαχία μετά την επανεκλογή του. Σε απάντηση, το ΝΑΤΟ πρότεινε μια νέα φόρμουλα: 3,5% για την άμυνα και το υπόλοιπο 1,5% για εθνικές υποδομές και κυβερνοασφάλεια.
Αντιδράσεις στο εσωτερικό των Ρεπουμπλικάνων
Η δήλωση του Τραμπ να εξαιρέσει τις ΗΠΑ από αυτόν τον υψηλότερο στόχο αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις και στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπου αρκετοί στηρίζουν την αύξηση του προϋπολογισμού του Πενταγώνου.
Για παράδειγμα, ο Γερουσιαστής Ρότζερ Γουίκερ (Ρεπουμπλικανός, Μισισιπής) και ο Βουλευτής Μάικ Ρότζερς (Ρεπουμπλικανός, Αλαμπάμα), πρόεδροι των Επιτροπών Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας και της Βουλής αντίστοιχα, πιέζουν να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ στο 5% του ΑΕΠ.
Οι ίδιοι, μαζί με άλλους ηγέτες των Ρεπουμπλικανών, έχουν επικρίνει το σχέδιο προϋπολογισμού του Τραμπ, που κρατά τις δαπάνες σταθερές, πλην μιας έκτακτης ενίσχυσης μέσω του μεγάλου πακέτου δαπανών και φορολογικών περικοπών του κόμματος.
Η επίτευξη του στόχου του 5% θα σήμαινε έναν αμυντικό προϋπολογισμό της τάξης του 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για το Πεντάγωνο. Μέχρι στιγμής, μόνο η Πολωνία, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία έχουν δεσμευτεί για τον στόχο του 5%, αλλά αναμένεται ότι η πλειονότητα των υπολοίπων χωρών θα ακολουθήσει στη Χάγη.
Εξαίρεση ζητάει και η Ισπανία
Υπάρχουν, ωστόσο, εξαιρέσεις. Η Ισπανική κυβέρνηση – μία από τις χώρες με τις χαμηλότερες αμυντικές δαπάνες – απέρριψε κατηγορηματικά τον στόχο του 5% αυτή την εβδομάδα. Σε επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, την οποία εξασφάλισε το Politico, ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, ανέφερε ότι η κυβέρνησή του «δεν μπορεί να δεσμευτεί σε έναν συγκεκριμένο στόχο δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ σε αυτή τη σύνοδο».
Και άλλες χώρες που έχουν αυξήσει τις αμυντικές τους δαπάνες τα τελευταία χρόνια δυσκολεύονται να συνεχίσουν στον ίδιο ρυθμό. «Πρέπει να βρούμε έναν ρεαλιστικό συμβιβασμό ανάμεσα σε αυτό που είναι αναγκαίο και σε αυτό που είναι πραγματικά δυνατό να δαπανήσουμε», δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους, σε συνάντηση του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες νωρίτερα αυτό τον μήνα.
Ο Σέθ Τζόουνς, πρόεδρος του προγράμματος άμυνας και ασφάλειας του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, δήλωσε την Παρασκευή ότι οι αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ, στο 3,4% του ΑΕΠ, «είναι χαμηλότερες από οποιαδήποτε περίοδο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου», ενώ ο προϋπολογισμός του Τραμπ ως ποσοστό του ΑΕΠ «είναι πιθανό να είναι χαμηλότερος ακόμη και από αυτόν της κυβέρνησης Κάρτερ τη δεκαετία του 1970».
