Σε ένα ακόμη βήμα που αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις, προχώρησαν η Τουρκία και η Λιβύη.
Λίγη ώρα μετά το σύντομο τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Χάγη, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίων (TPAO), με αντικείμενο την πραγματοποίηση γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.
Η συμφωνία τίθεται σε εφαρμογή μετά τις πρόσφατες συνομιλίες ανάμεσα στα δύο μέρη στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ενώ η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης επιβεβαιώνει ότι στο πλαίσιο του έργου θα πραγματοποιηθούν δισδιάστατες σεισμικές έρευνες από την TPAO.
Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί σημαντική κλιμάκωση στις σχέσεις ανάμεσα στην Αθήνα, την Τρίπολη και την Άγκυρα, οι οποίες έχουν συσπειρωθεί πρόσφατα σε κοινό μέτωπο αμφισβητώντας τις ελληνικές αρμοδιότητες στις θαλάσσιες ζώνες που προβλέπονται στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
►Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ: Αντιπαράθεση Ελλάδας και Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες
Σύμφωνα με δημοσίευμα της ηλεκτρονικής εφημερίδας Türkiye με τίτλο «Νέα κίνηση στη Γαλάζια Πατρίδα! Τουρκία και Λιβύη αναλαμβάνουν δράση κατά της Ελλάδας», οι δύο χώρες ξεκινούν άμεσα σεισμικές εργασίες στις τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.
Αναφορικά με τις επιλεγμένες περιοχές, παραμένει ασαφές αν συμπίπτουν με τις ζώνες που ήδη έχει ανακοινώσει η ελληνική κυβέρνηση προς δημοπράτηση.
Υπενθυμίζεται ότι και τα δύο πολιτικά κέντρα της Λιβύης έχουν εκφράσει την έντονη αντίθεσή τους στην πρόσφατη ανακοίνωση της Αθήνας, που κοινοποιήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αφορά διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την αδειοδότηση υδρογονανθρακικών ερευνών στις εν λόγω περιοχές.
Η λιβυκή πλευρά, με ρητορική που αντικατοπτρίζει τις πάγιες θέσεις της Τουρκίας περί θαλάσσιων ζωνών, αμφισβητεί μονομερώς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, υποστηρίζοντας πως οι συγκεκριμένες θαλάσσιες ζώνες «βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».
Η στάση αυτή έχει επιφέρει σημαντική όξυνση στις διμερείς σχέσεις, με το ενδιαφέρον στοιχείο ότι τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα της Λιβύης ευθυγραμμίστηκαν πλήρως απέναντι στις ελληνικές κινήσεις.
Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει έντονη αντίδραση της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, η οποία χαρακτηρίζει τις ελληνικές ενέργειες «μονομερείς», υπονοώντας ιδιαίτερα τον πρόσφατο διαγωνισμό για υδρογονάνθρακες που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 12 Ιουνίου. Σύμφωνα με τους Τούρκους, ο διαγωνισμός αυτός «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης».
Στο ίδιο πλαίσιο, η Türkiye επισημαίνει την πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας. Αναφέρει μάλιστα ότι ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Νικόλαος Γκαριελίνης, κλήθηκε στο λιβυκό υπουργείο Εξωτερικών, όπου του διαβιβάστηκε η επίσημη αντίδραση της λιβυκής κυβέρνησης.
🚨 عاجل > المؤسسة الوطنية للنفط تعلن توقيع مذكرة تفاهم مع الشركة التركية للبترول TPAO
📌 تجري الشركة التركية دراسة جيولوجية وجيوفيزيائية لعدد 4 مناطق بحرية
📌 مناقشة إجراء مسح سيزمي ثنائي الأبعاد (10000 كيلومتر طولي) ومعالجة البيانات الناتجة عن هذه المسوحات في مدة لا تتجاوز 9… pic.twitter.com/ndg34DhW8I
— صحيفة المرصد الليبية (@ObservatoryLY) June 25, 2025
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού στη Χάγη και η αναφορά στο τουρκολιβυκό μνημόνιο
Το μήνυμα ότι «η Ελλάδα θωρακίζει τις Ένοπλές Δυνάμεις της, όπως οφείλει να κάνει», καθώς και ότι οι εγχώριες αμυντικές δαπάνες θα έχουν και μία ξεκάθαρη αναπτυξιακή ώθηση καθώς στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα αμυντικό οικοσύστημα στην Ελλάδα εξέπεμψε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συνέντευξη τύπου που παρεχώρησε μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη της Ολλανδίας.
Μάλιστα, ο πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι στο περιθώριο της Συνόδου είχε σύντομη συνομιλία με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «θέσαμε τα θέματα που έπρεπε να θέσουμε και είμαστε σε αναμονή εξεύρεσης ημερομηνίας για την πραγματοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος – Τουρκίας, όταν επιβεβαιωθεί αυτή η ημερομηνία θα σας ενημερώσουμε».
Ερωτηθείς, μάλιστα, για το κατά πόσον η Αθήνα προβληματίζεται από την επαναπροσέγγιση, που επιχειρείται ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε με νόημα ότι «η χώρα μας δεν ετεροπροσδιορίζεται, δεν μπορώ να σχολιάσω τη συνάντηση των κκ. Τραμπ και Ερντογάν» και επέμεινε πως είναι λάθος σε τέτοιες σημαντικές Συνόδους Κορυφής να ασχολούμαστε μόνο με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε, δε, ότι κατά την παρέμβαση του είχε την ευκαιρία να τοποθετηθεί για τα όσα συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ειδικότερα για τη σύρραξη Ισραήλ – Ιράν, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη να επανέλθουν τα εμπλεκόμενα μέρη σε διαπραγματεύσεις, αλλά και να μην αποκτήσει το Ιράν πυρηνικό οπλοστάσιο.
Επιπλέον, και στο πλαίσιο της παρέμβασης του ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε την ευκαιρία να καταδικάσει την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση που έγινε σε χριστιανική εκκλησία στη Δαμασκό.
Αναφορικά με την απόφαση της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών ο Κυριάκος Μητσοτάκης διεμήνυσε ότι σε μία συμμαχία όλοι πρέπει να συμμετέχουν με τον τρόπο που τους αναλογεί και υπενθύμισε «σε μία περίοδο, που η Ελλάδα αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, πολλές χώρες κουνούσαν το δάχτυλο στην Ελλάδα, που και τότε ξόδευε το 2% του ΑΕΠ, όταν εκείνες δαπανούσαν μόνον το 1%. Εμείς κάνουμε το χρέος μας απέναντι στη Συμμαχία και τους πολίτες. Σκοπός μας δεν είναι να δαπανήσουμε χρήματα, που θα πάνε σε εταίρους μας στο εξωτερικό, αλλά να αναπτύξουμε ένα οικοσύστημα αμυντικής βιομηχανίας στη χώρα».
«Το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι απαράδεκτο»
Σε ερώτηση για την κατάσταση στη Λιβύη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε εκ νέου ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι απαράδεκτο, παράνομο και ανυπόστατο, καθώς και ότι δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα, θέση, την οποία η Αθήνα θα ζητήσει να περιληφθεί εκ νέου στα συμπεράσματα της επικείμενης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που ξεκινά από αύριο στις Βρυξέλλες, όπως είπε χαρακτηριστικά.
Ερωτηθείς συγκεκριμένα για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Κρήτη ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι «το ζήτημα δεν μας προβληματίζει απλά, αλλά έχουμε λάβει και συγκεκριμένα μέτρα. Επικοινώνησα την προηγούμενη Κυριακή με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, και είναι χαρακτηριστικό πως το θέμα περιελήφθη στην καθιερωμένη επιστολή της προς τους Ευρωπαίους ηγέτες πριν από κάθε Ευρωπαϊκή Σύνοδο».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι «η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει τα μέσα που έχει στη διάθεση της για να μπορέσει να κάνει εξαιρετικά δύσκολη τη ζωή στους διακινητές, που θέλουν να μεταφέρουν κατατρεγμένους ανθρώπους στην Κρήτη εξαιρετικά δύσκολη. Και γι’ αυτό θα στείλουμε πλοία του Πολεμικού Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, ώστε να στείλουμε ξεκάθαρο μήνυμα σε αυτούς τους διακινητές ότι εμείς δεν είμαστε ξέφραγο αμπέλι και ότι ο λύκος δεν μπορεί να χαίρεται στην αναμπουμπούλα.
»Θα ζητήσω, επίσης, να συνεργαστούμε και με τις Λιβυκές αρχές, ώστε αυτές οι βάρκες να μην φεύγουν καν από τις ακτές της Λιβύης η εάν αποπλεύσουν να επιστρέψουν πίσω στις ακτές της Λιβύης όσο βρίσκονται εντός των χωρικών υδάτων της χώρας»
Τέλος και ερωτηθείς για το πως αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ το άρθρο 5 του Καταστατικού Χάρτη του ΝΑΤΟ, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «συζήτηση περί όνου σκιάς» και επέμεινε ότι «άκουσα τον πρόεδρο Τραμπ στην ομιλία του να είναι απόλυτα προσηλωμένος στον πυρήνα της Συμμαχίας. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε δίκιο όταν πίεζε τις άλλες χώρες να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα».
