Αντιμέτωπη με πρόταση μομφής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βρίσκεται η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, λόγω του σκανδάλου με τα SMS με την Pfizer κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19.
Μάλιστα, όπως σχολιάζουν οι Financial Times, πρόκειται για εξέλιξη που απειλεί να εκτροχιάσει την πολιτική της ατζέντα στη δεύτερη θητεία.
Ακροδεξιά πρωτοβουλία για καθαίρεση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Ακροδεξιοί ευρωβουλευτές ισχυρίζονται ότι έχουν εξασφαλίσει επαρκή υποστήριξη για την πρότασή τους που απαιτεί την παραίτηση ολόκληρης της Επιτροπής, έπειτα από απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ για το Pfizergate σχετικά με τους χειρισμούς της φον ντερ Λάιεν στην υπόθεση των μηνυμάτων που αντάλλαζε με τον Άλμπερτ Μπουρλά.
Αν και είναι πιθανό η φον ντερ Λάιεν να επιβιώσει της ψηφοφορίας -η οποία ενδέχεται να διεξαχθεί τον επόμενο μήνα- ενδέχεται να αναγκαστεί να προχωρήσει σε περισσότερους συμβιβασμούς τόσο προς τα αριστερά όσο και προς τα δεξιά, ώστε να διασφαλίσει υποστήριξη.
Ο ρουμάνος ακροδεξιός ευρωβουλευτής Γκεόργκε Πιπερέα δήλωσε στους Financial Times ότι θα καταθέσει την πρόταση την Πέμπτη, έχοντας συγκεντρώσει πάνω από τις απαραίτητες 72 υπογραφές. «Η πρωτοβουλία αφορά θεμελιωδώς την προάσπιση της διαφάνειας και τη διασφάλιση μιας δίκαιης και γνήσιας δημοκρατικής διαδικασίας», δήλωσε.
Αν και το όριο για την ενεργοποίηση πρότασης μομφής είναι χαμηλό, η ανατροπή της φον ντερ Λάιεν και της Επιτροπής της θα απαιτούσε τα δύο τρίτα των ευρωβουλευτών που θα παρίστανται. Η Ολομέλεια του Κοινοβουλίου αριθμεί 720 μέλη και 401 εξ αυτών είχαν ψηφίσει υπέρ της εκλογής της πριν από έναν χρόνο – αν και από τότε έχει αποξενώσει κάποιους.
«Κρίσιμη ευκαιρία για κριτική στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν»
Ο Πιπερέα ισχυρίστηκε ότι κάποιοι ευρωβουλευτές του δικού της κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στηρίζουν την πρωτοβουλία του. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι οι πιθανότητες επιτυχίας είναι περιορισμένες, αλλά επεσήμανε ότι πρόκειται για μια «κρίσιμη ευκαιρία για εποικοδομητική και τεκμηριωμένη κριτική απέναντι στην πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν».
«Υποχρεώνει την Επιτροπή να απαντήσει στις ανησυχίες και να δώσει εξηγήσεις», είπε.
Οι προτάσεις μομφής είναι σπάνιες, αλλά μπορούν να έχουν σοβαρές συνέπειες. Το 1999 η Επιτροπή του Ζακ Σαντέρ παραιτήθηκε λόγω κατηγοριών για απάτη και έλλειψη διαφάνειας, ακόμη και μετά από ψήφο εμπιστοσύνης. Έχουν κατατεθεί μόλις τέσσερις συνολικά από τότε, καμία με επιτυχία.
Η πρόταση του Πιπερέα βασίζεται στην υπόθεση που αποκαλείται «Pfizergate» κατά της φον ντερ Λάιεν, αλλά επικρίνει επίσης τη συμπεριφορά της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – ένα παράπονο που συμμερίζονται και κεντρώοι και αριστεροί ευρωβουλευτές, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι συχνά παρακάμπτει το μοναδικό άμεσα εκλεγμένο θεσμικό όργανο της ΕΕ και δείχνει υπερβολική ανοχή προς τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών.
Το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ, τον Μάιο, αποφάνθηκε κατά της Επιτροπής στη διαμάχη για τη δημοσιοποίηση των μηνυμάτων μεταξύ της φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την προμήθεια εμβολίων το 2021.
Η New York Times είχε προσφύγει στη δικαιοσύνη μετά την άρνηση της ομάδας της φον ντερ Λάιεν να αποκαλύψει τα μηνύματα. Το δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό της Επιτροπής ότι δεν μπορούσε να τα εντοπίσει και έκρινε ότι «παραβιάστηκε η αρχή της χρηστής διοίκησης».
«Το δικαστήριο έκρινε ότι η άρνηση της Επιτροπής ήταν νομικά αβάσιμη και δεν είχε αξιόπιστη αιτιολόγηση», δήλωσε ο Πιπερέα. «Οι ενέργειες αυτές καταδεικνύουν ένα συνεχές μοτίβο θεσμικής υπερπροσπάθειας, δημοκρατικής περιφρόνησης και διάβρωσης της εμπιστοσύνης του κοινού στη διακυβέρνηση της Ένωσης», συμπλήρωσε.
Προοδευτικοί ευρωβουλευτές άνοιξαν νέο μέτωπο την περασμένη εβδομάδα, όταν η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αποσύρει έναν νόμο που απαγορεύει το λεγόμενο «greenwashing» –αβάσιμους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς από εταιρείες– μόλις λίγες ημέρες πριν Ευρωκοινοβούλιο και κράτη-μέλη επιδιώξουν την επίτευξη τελικής συμφωνίας.
Ο νόμος έχει μετατραπεί σε νέα εστία αντίδρασης κατά της πράσινης πολιτικής στην ΕΕ, εν μέρει υπό την πίεση του ίδιου του πολιτικού χώρου της φον ντερ Λάιεν, του ΕΛΚ.
Οι Σοσιαλιστές -η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο- και οι Φιλελεύθεροι της Renew -η Πέμπτη- απέστειλαν κοινή επιστολή την Τετάρτη στην πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα, ζητώντας της να θέσει το ζήτημα στην φον ντερ Λάιεν και τους ηγέτες της ΕΕ στη σημερινή σύνοδο κορυφής.
