Πέθανε σε ηλικία 78 ετών ο ένας από τους δύο εγκληματίες που ενεπλάκησαν στην απαγωγή που «γέννησε» τον όρο «Σύνδρομο της Στοκχόλμης».
Ο Κλαρκ Όλοφσον -ο οποίος έγινε παγκοσμίως γνωστός το 1973 μετά από απαγωγή και ληστεία τράπεζας στη σουηδική πρωτεύουσα- πέθανε μετά από μακρά ασθένεια, δήλωσε η οικογένειά του στο διαδικτυακό μέσο ενημέρωσης Dagens ETC, όπως μεταδίδει το BBC.
Κατά τη διάρκεια μιας εξαήμερης πολιορκίας, οι όμηροι του Όλοφσον άρχισαν να συμπονούν αυτόν και τον συνεργό του, υπερασπιζόμενοι τις πράξεις τους, ενώ παράλληλα γίνονταν όλο και πιο εχθρικοί προς την αστυνομία που βρισκόταν έξω.
Το περιστατικό δίνει το όνομά του σε μια θεωρία ψυχολογικής κατάστασης κατά την οποία τα θύματα απαγωγής αναπτύσσουν συμπάθεια για τους απαγωγείς τους.
Η ληστεία που «γέννησε» τον όρο «Σύνδρομο της Στοκχόλμης»
Η διαβόητη πολιορκία της τράπεζας υποκινήθηκε από έναν άλλο άνδρα, τον Γιαν Έρικ Όλσον. Αφού έπιασε ως ομήρους τρεις γυναίκες και έναν άνδρα, απαίτησε να μεταφερθεί από τη φυλακή στην τράπεζα ο Όλοφσον – με τον οποίο είχε γίνει φίλος στο παρελθόν στη φυλακή.
Οι σουηδικές αρχές συμφώνησαν με το αίτημά του και ο Όλοφσον εισήλθε στην τράπεζα, η οποία ήταν περικυκλωμένη από την αστυνομία.
Χρόνια αργότερα, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Aftonbladet, ισχυρίστηκε ότι του ζητήθηκε να εργαστεί ως εσωτερικός συνεργάτης για να κρατήσει τους αιχμαλώτους ασφαλείς με αντάλλαγμα μειωμένη ποινή, αλλά κατηγόρησε τους αξιωματούχους ότι δεν τήρησαν τη συμφωνία.
Ο Όλοφσον έπεισε μία από τους ομήρους, την Κριστίν Ένμαρκ, να μιλήσει τηλεφωνικά με τον σουηδό πρωθυπουργό εκ μέρους των ληστών.
Παρακάλεσε να της επιτραπεί να φύγει από την τράπεζα με ένα αυτοκίνητο μαζί με τους απαγωγείς, λέγοντάς του: «Εμπιστεύομαι απόλυτα τον Κλαρκ και τον ληστή… Δεν μας έχουν κάνει τίποτα».
«Αντίθετα, ήταν πολύ ευγενικοί… Είτε το πιστεύετε είτε όχι, περάσαμε πολύ ωραία εδώ», συμπλήρωσε.
Κατά τη διάρκεια αρκετών τηλεφωνημάτων, η Ένμαρκ δήλωσε ότι φοβόταν ότι οι απαγωγείς της θα πάθαιναν κακό από την αστυνομία και υπερασπίστηκε επανειλημμένα τις πράξεις τους.
Στα απομνημονεύματά της, είπε για τον Όλοφσον: «Υποσχέθηκε ότι θα φρόντιζε να μην μου συμβεί τίποτα και αποφάσισα να τον πιστέψω. Ήμουν 23 ετών και φοβόμουν για τη ζωή μου».
Η ομηρία έληξε μετά από έξι ημέρες, όταν οι αστυνομικοί έσπασαν την οροφή και χρησιμοποίησαν δακρυγόνα για να τους ακινητοποιήσουν.
Αρχικά, οι όμηροι αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τους απαγωγείς τους, φοβούμενοι ότι θα τους πυροβολούσε η αστυνομία. Οι όμηροι αργότερα αρνήθηκαν επίσης να καταθέσουν εναντίον του Όλοφσον και του Όλσον.
Σύνδρομο της Στοκχόλμης: Τι λέει σήμερα μία από τις ομήρους
Οι ειδικοί έκτοτε συζητούν εάν το σύνδρομο της Στοκχόλμης είναι μια πραγματική ψυχιατρική κατάσταση, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι είναι ένας αμυντικός μηχανισμός για την αντιμετώπιση τραυματικών καταστάσεων.
Ο όρος επινοήθηκε μετά την πολιορκία από τον σουηδό εγκληματολόγο και ψυχίατρο Νιλς Μπεζερό για να εξηγήσει τη φαινομενικά παράλογη στοργή που ένιωθαν ορισμένοι όμηροι για τους απαγωγείς τους.
Μιλώντας στο podcast Sideways του BBC το 2021, η Ένμαρκ διέψευσε την έννοια του συνδρόμου της Στοκχόλμης, λέγοντας: «Είναι ένας τρόπος να κατηγορούμε το θύμα. Έκανα ό,τι μπορούσα για να επιβιώσω».
Ο Όλοφσον ήταν υπότροπος παραβάτης και πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στη φυλακή. Αποφυλακίστηκε για τελευταία φορά το 2018, αφού εξέτισε ποινή για αδίκημα ναρκωτικών στο Βέλγιο.
Το 2022, ο ηθοποιός Μπιλ Σκάρσγκαρντ τον υποδύθηκε στη δραματική σειρά Clark του Netflix.
