Η διερεύνηση του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, φέρνει για ακόμη μια φορά στο προσκήνιο το όνομα της Ευρωπαίας Εισαγγελέα και πρώτης επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), Λάουρας Κοβέσι. Και μπορεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να είναι ένας νέος θεσμός, καθώς η λειτουργία του ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2021, εντούτοις, έχει ήδη κατορθώσει να φέρει στο προσκήνιο πληθώρα υποθέσεων, πολλές εκ των οποίων έχουν ελληνικό ενδιαφέρον.
Σύμβαση 717
Εκτός από το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, η Λάουρα Κοβέσι έχει ασχοληθεί και με άλλες υποθέσεις ελληνικού ενδιαφέροντος. Μια εξ αυτών αφορά την περίφημη πλέον σύμβαση 717, με την οποία η Ευρωπαία Εισαγγελέας ασχολήθηκε λίγο μετά το δυστύχημα των Τεμπών και προτού αναδειχθεί η σπουδαιότητα της μη υλοποίησής της.
Μάλιστα, η Ευρωπαία Εισαγγελέας έχει ήδη απαγγείλει πρόσθετες κατηγορίες κατά 16 υπόπτων, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται 13 δημόσιοι υπάλληλοι. Οι κατηγορίες αφορούν την εκτέλεση συμβάσεων σε ότι αφορά την αποκατάσταση συστημάτων τηλεχειρισμού και σηματοδότησης στο σιδηροδρομικό δικτύου της Ελλάδας, μέσω κοινοτικής χρηματοδότησης.
Εμβόλιο covid-19
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει επίσης διενεργήσεις έρευνα, έπειτα από καταγγελίες που έλαβε για ενδεχόμενες εγκληματικές ενέργειες αναφορικό με το εμβόλιο της Covid-19 την περίοδο της πανδημίας. Η υπόθεση αφορά «σκοτεινή» σύμβαση που υπέγραψε η Κομισιόν με την Pfizer για την προμήθεια εμβολίων κατά της Covid-19.
Όπως διαπιστώθηκε, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αντάλλασσε εκείνη την περίοδο, sms με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά.
Σύμφωνα μάλιστα με δημοσιεύματα του Politico, Βέλγοι Εισαγγελείς ερεύνησαν την VDL για «παρέμβαση σε δημόσιες συμβάσεις, καταστροφή SMS, διαφθορά και σύγκρουση συμφερόντων».Η συμφωνία φαίνεται να επετεύχθη χωρίς καμία διαβούλευση και με ανταλλαγή προσωπικών μηνυμάτων μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών του σκανδάλου «Pfizergate». Το «ντιλ» δισεκατομμυρίων έχει πολλά γκρίζα σημεία και ως προς την τιμή αγοράς αλλά και ως προς τις ποσότητες των εμβολίων που αγοράστηκαν.
Η υπόθεση έφτασε έως το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, το οποίο και καταδίκασε την πρόεδρο της Κομισιόν, διότι σύμφωνα με την επίμαχη δικαστική απόφαση, η ίδια δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα το περιεχόμενο των συγκεκριμένων μηνυμάτων. Επίσης, το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε πως και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «δεν έχει δώσει εύλογη εξήγηση που να δικαιολογεί τη μη κατοχή των ζητούμενων εγγράφων».
Επιχείρηση «Καλυψώ»
Πριν από λίγες ημέρες, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία απήγγειλε βαρύτατες κατηγορίες εναντίον πέντε συλληφθέντων στη χώρα μας. Μεταξύ των συλληφθέντων, βρίσκονται και δύο τελωνειακοί υπάλληλοι, που φέρονται να είχαν νευραλγικό ρόλο στην υπόθεση απάτης με τελωνειακούς δασμούς και ΦΠΑ σε εισαγόμενα προϊόντα από την Κίνα.
Έπειτα από τεράστια επιχείρηση που έλαβε το όνομα «Καλυψώ» και έλαβε χώρα σε πολλά κράτη – μέλη της Ε.Ε., οι συλληφθέντες στην Ελλάδα, φαίνεται πως είχαν μπει στα… ραντάρ της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας εδώ και αρκετούς μήνες. Ως αποτέλεσμα, οι πέντε συλληφθέντες, αντιμετωπίζουν μεταξύ άλλων αδικήματα που αφορούν ψευδή βεβαίωση κατ’ εξακολούθηση, σε βάρος των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ελληνικού Δημοσίου, ηθική αυτουργία σε ψευδή βεβαίωση καθώς και λαθρεμπορία από κοινού σε βαθμό κακουργήματος.
Σημειώνεται, πως όπως έχει αποκαλύψει το iEidiseis.gr, μία μυστική έρευνα της ΕΥΠ που έλαβε χώρα το 2024 και αφορούσε στις κινήσεις της Κινέζας επιχειρηματία με το όνομα «Κέλλυ» έγινε αφορμή για να αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι για το εγκληματικό δίκτυο που διοχέτευε μαζικά παραποιημένα κινεζικά προϊόντα στην ευρωπαϊκή αγορά παρακάμπτοντας δασμούς και ΦΠΑ και προκαλώντας εκτιμώμενη ζημιά ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ.
Καταγγελίες εναντίον της Κομισιόν
Είναι επίσης ενδεικτικό, ότι επί της θητείας της, η EPPO έχει απειλήσει ότι θα προσφύγει εναντίον της Κομισιόν, καθώς έχει καταγγείλει ότι «στραγγαλίζει» τη λειτουργία της, καθώς έχει μειώσει τους πόρους της. Κι αυτό ενώ οι έρευνας στις οποίες προχωράει η EPPO αυξάνονται κατακόρυφα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι η EPPO διερευνά περίπου 200 υποθέσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης μόνο για το 2023.
Παράλληλα, η EPPO διεξάγει πολυεθνική έρευνα για απάτες ΦΠΑ, ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, κι ενώ φαίνεται να υπάρχει εμπλοκή ακόμη και της Ιταλικής Καμόρα.
Βιογραφικό
Η Λάουρα Κοβέσι γεννήθηκε στις 15 Μαΐου 1973 στο Σφάντου Γκεόργκε της Τρανσυλβανίας. Έπαιξε μπάσκετ στην εθνική νεανίδων της Ρουμανίας και σπούδασε νομικά στο Κλουζ-Ναπόκα και στο Τιμισοάρα, με διδακτορική διατριβή στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.
Εκτός των άλλων, η ίδια υπήρξε επικεφαλής εισαγγελέας της Εθνικής Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ρουμανίας, θέση την οποία κατείχε από το 2013 έως το 2018. Πριν από αυτό, το 2006, υπήρξε η νεότερη Γενική Εισαγγελέας στην ιστορία της Ρουμανίας. Είναι επίσης η μοναδική δημόσιος υπάλληλος που κατείχε το αξίωμα του Γενικού Εισαγγελέα καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας της.
«Παίρνει τα σκαλπ»
Σύμφωνα μάλιστα με δημοσίευμα του «Guardian» to 2015, η Κοβέσι περιγράφεται ως «ήσυχη, ανεπιτήδευτη επικεφαλής εισαγγελέας που παίρνει τα σκαλπ». Σύμφωνα μάλιστα με δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε εκείνη την περίοδο, η θητεία της ως επικεφαλής της Εθνικής Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ρουμανίας, αύξησε σημαντικά την εμπιστοσύνη των πολιτών στον συγκεκριμένο θεσμό.
Είναι άλλωστε ενδεικτικό πως επί της θητείας της, οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη δεκάδες υπουργοί, βουλευτές, ακόμη και ο πρώην πρωθυπουργός της Ρουμανίας, Αντριάν Ναστάζε. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που η θητείας της ανανεώθηκε το 2016 με την υποστήριξη της Κομισιόν, των ΗΠΑ και της πλειοψηφίας των πολιτών της Ρουμανίας.
Αποπομπή και δικαίωση
Η ίδια αποπέμφθηκε από τη θέση της το 2018, επειδή κατηγορήθηκε μεταξύ άλλων από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης της Ρουμανίας πως παρουσίασε υπερβολικά αυταρχική συμπεριφορά και ενεπλάκη σε έρευνες άλλων εισαγγελέων. Μάλιστα, στις 13 Φεβρουαρίου 2019, κλήθηκε ως ύποπτη, αντιμετωπίζοντας τις κατηγορίες της κακομεταχείρισης, της δωροδοκίας και της ψευδούς μαρτυρίας.
Μάλιστα, ακολούθησε και δεύτερη δίωξη, με αποτέλεσμα η Λάουρα Κοβέσι να έρθει αντιμέτωπη με την κατηγορία του συντονισμού «οργανωμένης ομάδας εισαγγελέων», που φερόταν να προχωράει σε παράνομες διώξεις. Έπειτα από μια μακρά δικαστική περιπέτεια, η Λάουρα Κοβέσι κρίθηκε αθώα από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Ρουμανίας.
Παράλληλα, τον Μάιο του 2020, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ότι παραβιάστηκε το δικαίωμά της σε δίκαιη δίκη καθώς και το δικαίωμά της στην ελευθερία του λόγου.
Η Λάουρα Κοβέσι έχει επίσης τιμηθεί το 2016 με το βραβείο του “Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής”, την ανώτερη διάκριση της Γαλλικής Δημοκρατίας για το έργο της στην Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς της Ρουμανίας.
Ευρωπαϊκή Εισαγγελία
Λίγους μήνες νωρίτερα, είχε προηγηθεί η εκλογή της από την Ευρωβουλή, ως η πρώτη Ευρωπαία Εισαγγελέας, δηλαδή ενός θεσμού που λειτουργεί με αποκεντρωμένη δομή, διαθέτοντας γραφεία σε συνολικά 22 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ασχολείται με τα λεγόμενα «αδικήματα ΠΟΣ», τα οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:
• διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ, που αφορά συνολική ζημία ύψους τουλάχιστον 10 εκατ. ευρώ
• απάτη που αφορά δαπάνες και τελωνειακή απάτη
• διαφθορά που επιφέρει ή ενδέχεται να επιφέρει ζημία στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ
• υπεξαίρεση ενωσιακών πόρων ή περιουσιακών στοιχείων από δημόσιο λειτουργό
• νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες
• οποιαδήποτε άλλα αδικήματα τα οποία συνδέονται άρρηκτα με μία από τις προηγούμενες κατηγορίες
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μπορεί να ερευνήσει και αδικήματα που αφορούν συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, εφόσον το επίκεντρο των επίμαχων δραστηριοτήτων, είναι η τέλεση αδικήματος ΠΟΣ.
