Έντονο προβληματισμό προκαλούν τα αποτελέσματα δημοσκόπησης σχετικά με τις αντιλήψεις των νέων Ευρωπαίων για τη Δημοκρατία, αλλά και της κρίσης εμπιστοσύνης σε θεσμούς που καταγράφεται. Μόνο οι μισοί νέοι στη Γαλλία και την Ισπανία πιστεύουν ότι η Δημοκρατία είναι η καλύτερη μορφή διακυβέρνησης, ενώ η υποστήριξη είναι ακόμη χαμηλότερη μεταξύ των Πολωνών.
«Η Δημοκρατία δέχεται πιέσεις, από μέσα και από έξω» – Τι δείχνει η δημοσκόπηση
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «The Guardian», η πλειοψηφία της Gen Z (ηλικίες 16–26) της Ευρώπης -συγκεκριμένα το 57%- προτιμά τη Δημοκρατία από οποιαδήποτε άλλη μορφή διακυβέρνησης. Ωστόσο, τα ποσοστά υποστήριξης ποικίλλουν σημαντικά, φθάνοντας μόλις το 48% στην Πολωνία και μόνο περίπου το 51-52% στην Ισπανία και τη Γαλλία, με τη Γερμανία να έχει το υψηλότερο ποσοστό 71%.
Περισσότεροι από ένας στους πέντε -21%- θα προτιμούσαν μια αυταρχική διακυβέρνηση υπό ορισμένες, απροσδιόριστες συνθήκες. Το ποσοστό αυτό ήταν υψηλότερο στην Ιταλία με 24% και χαμηλότερο στη Γερμανία με 15%. Στη Γαλλία, την Ισπανία και την Πολωνία το ποσοστό ήταν 23%.
Σχεδόν ένας στους 10 σε όλα τα έθνη δήλωσε ότι δεν τον ενδιαφέρει αν η κυβέρνησή του είναι δημοκρατική ή όχι, ενώ ένα άλλο 14% δεν γνώριζε ή δεν απάντησε.
Ο Thorsten Faas, πολιτικός επιστήμονας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ο οποίος εργάστηκε για τη μελέτη, δήλωσε: «Μεταξύ των ανθρώπων που θεωρούν τους εαυτούς τους πολιτικά στα δεξιά του κέντρου και αισθάνονται οικονομικά μειονεκτικά, η υποστήριξή τους στη Δημοκρατία βυθίζεται μόλις σε μόλις έναν στους τρεις. Η Δημοκρατία δέχεται πιέσεις, από μέσα και από έξω».
Η μελέτη διεξήχθη τον Απρίλιο και τον Μάιο. Περισσότερα από 6.700 άτομα ηλικίας 16 έως 26 ετών στη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Πολωνία απάντησαν στην ένατη ετήσια έρευνα του ινστιτούτου YouGov για λογαριασμό του Ιδρύματος Tui, το οποίο χρηματοδοτεί έργα αφιερωμένα στη νεολαία στην Ευρώπη.
Το 48% ανησυχούν ότι το δημοκρατικό σύστημα στη χώρα τους κινδυνεύει, συμπεριλαμβανομένου του 61% στη Γερμανία, όπου η οικονομία -η μεγαλύτερη της Ευρώπης- πάσχει και η ακροδεξιά έχει κάνει σημαντική πρόοδο, τροφοδοτούμενη εν μέρει από την αυξημένη υποστήριξη των νέων ψηφοφόρων.
Δημοσκόπηση: Οι απόψεις των νέων για την Ευρώπη
Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η άνοδος της Κίνας και η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν μετατοπίσει την εξουσία μακριά από την Ευρώπη στην αντίληψη των ερωτηθέντων, με μόλις το 42% να συγκαταλέγει την ΕΕ μεταξύ των τριών κορυφαίων παγκόσμιων παικτών.
Παρά το Brexit -ή ίσως εξαιτίας αυτού-, το ποσοστό ήταν υψηλότερο μεταξύ των Βρετανών, στο 50%. Από τους ερωτηθέντες στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 73% επιθυμούσε την επιστροφή στην ΕΕ, ενώ σχεδόν οι μισοί νέοι Ευρωπαίοι (47%) επιθυμούσαν ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ της ΕΕ και της Βρετανίας.
Οι ΗΠΑ θεωρήθηκαν από το 83% ως μέρος της τριάδας ισχύος, ακολουθούμενες από την Κίνα με 75% και τη Ρωσία με 57%.
Χάσμα ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες
Η αυξανόμενη πόλωση οδηγεί επίσης τους νεαρούς Ευρωπαίους στο ιδεολογικό περιθώριο μαζί με τους μεγαλύτερους, αλλά στη διαδικασία αυτή εμφανίστηκε ένα αξιοσημείωτο χάσμα μεταξύ των δύο φύλων.
Σχεδόν ένας στους πέντε -το 19%- περιγράφει τον εαυτό του ως πολιτικά κεντροδεξιό, από 14% το 2021, ενώ το 33% αυτοαποκαλείται κεντρώος, το 32% αριστερός και το 16% χωρίς κανένα προσδιορισμό.
Οι γυναίκες στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία χαρακτηρίστηκαν προοδευτικές σε μεγαλύτερο ποσοστό από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, ενώ οι νέοι άνδρες στην Πολωνία και την Ελλάδα έγιναν πιο συντηρητικοί την ίδια περίοδο.
Η υποστήριξη για αυστηρότερους περιορισμούς στη μετανάστευση έχει αυξηθεί σε όλους τους τομείς από το 2021, σε 38% από 26%.
Οι περισσότεροι νέοι Ευρωπαίοι εξέφρασαν την ελπίδα τους για τις δυνατότητες της ΕΕ και δύο στους τρεις υποστήριξαν σε συντριπτικό ποσοστό την παραμονή της χώρας τους στο μπλοκ, εάν αυτό εξακολουθούσε να υφίσταται. Ωστόσο, το 39% περιέγραψε την ΕΕ ως όχι ιδιαίτερα δημοκρατική και μόλις το 6% δήλωσε ότι οι δικές τους εθνικές κυβερνήσεις λειτουργούν καλά, χωρίς να υπάρχει ανάγκη για σημαντικές αλλαγές.
Περισσότεροι από τους μισούς -το 53%- ένιωθαν ότι η ΕΕ εστιάζει υπερβολικά σε λεπτομέρειες και ασήμαντα ζητήματα. Θα ήθελαν το μπλοκ να αντιμετωπίσει το υψηλό κόστος διαβίωσης, να ενισχύσει την άμυνα έναντι εξωτερικών απειλών και να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για τις εταιρείες ώστε να βελτιώσουν την οικονομία.
Η Elke Hlawatschek, επικεφαλής του Ιδρύματος Tui, δήλωσε: «Το ευρωπαϊκό σχέδιο, το οποίο μας έχει προσφέρει ειρήνη, ελευθερία μετακίνησης και οικονομική πρόοδο επί δεκαετίες, θεωρείται δυσκίνητο».
Οι Έλληνες βλέπουν την ισχυρότερη ανάγκη για θεμελιώδη αναθεώρηση του πολιτικού τους συστήματος και είναι πιο επιφυλακτικοί απέναντι στην ΕΕ, την οποία ο Faas περιέγραψε ως ριζωμένη στο διαρκή τραύμα της κρίσης χρέους της ευρωζώνης που οδήγησε την οικονομία της χώρας τους στο χείλος του γκρεμού.
Παρά την ισχυρότερη υποστήριξη για την προστασία του κλίματος μεταξύ των νέων Ευρωπαίων, μόλις ένας στους τρεις δήλωσε ότι θα πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι της οικονομικής ανάπτυξης. Το ποσοστό αυτό έχει υποχωρήσει από το 44% το 2021.
