Ο Ντόναλντ Τραμπ, τα τελευταία 24ωρα, επιδεικνύει μια πιο «αυστηρή» στάση έναντι του Βλαντιμίρ Πούτιν -τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορική. Μάλιστα, αναιρώντας προηγούμενη ανακοίνωση του Πενταγώνου περί «παγώματος» της αποστολής όπλων και πυραύλων στην Ουκρανία, δήλωσε πως οι ΗΠΑ θα μπορούσαν τελικά να στείλουν νέους Patriot στο Κίεβο. Ωστόσο το σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου έχει κάποιους κρίσιμους «αστερίσκους» και ένας από αυτούς σχετίζεται με την Ελλάδα.
Το Κίεβο ζητάει εδώ και καιρό νέα συστήματα Patriot, με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να επισημαίνει πως είναι απαραίτητα για την υπεράσπιση της Ουκρανίας. Όμως, τα αποθέματα των ΗΠΑ αλλά και των κρατών μελών του ΝΑΤΟ δεν είναι ανεξάντλητα. Όπως ανέφερε γλαφυρά ένας από τους συμβούλους του Ντόναλντ Τραμπ στο Axios, θέλοντας να δείξει τους περιορισμούς στις προμήθειες τέτοιων οπλικών συστημάτων: «Δεν είναι σαν να πηγαίνεις στο Walmart, να παίρνεις 10 πυραύλους από το ράφι και να φεύγεις».
«Πάρτε Patriot από Ελλάδα και Γερμανία»
Πώς θα μπορούσε λοιπόν να καλυφθεί ένα μέρος του αιτήματος της Ουκρανίας για Patriot, πέρα από επιπλέον προμήθειες; Κατά την Ουάσιγκτον, αλλά και ορισμένους στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ, αυτό που θα μπορούσε να γίνει είναι να μεταφερθούν πυραυλικά συστήματα από κάποια κράτη μέλη της Συμμαχίας, που -θεωρητικά- δεν τα χρειάζονται. Οι δύο χώρες, οι οποίες κατά τους νατοϊκούς έχουν «αχρείαστα» συστήματα Patriot, είναι η Ελλάδα και η Γερμανία.
Προηγούμενα δημοσιεύματα σε Reuters και New York Times έκαναν λόγο για μυστικές συνομιλίες της Αθήνας με την Ουάσιγκτον επί αυτού του σχεδίου. Μάλιστα, πολλοί ευρωπαίοι, μεταξύ των οποίων και οι Γερμανοί, έχουν υποστηρίξει πως η Ελλάδα δεν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής άμυνας ως προς τη Ρωσία, οπότε θα μπορούσε να διαθέσει τουλάχιστον κάποια πυραυλικά συστήματα.
Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση έχει απορρίψει στο παρελθόν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τονίζοντας πως τα πυραυλικά συστήματα είναι απαραίτητα για την άμυνα και την ασφάλεια της χώρας και δεν πρόκειται να μετακινηθούν. «Δεν υφίσταται ζήτημα προμήθειας από την Ελλάδα συστήματος Patriot προς την Ουκρανία», ανέφεραν κατηγορηματικά τον περασμένο Μάιο κυβερνητικές πηγές.
Ωστόσο το ζήτημα έρχεται ξανά στο τραπέζι από την Ουάσινγκτον. Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Axios, «εντόπισε» τα διαθέσιμα συστήματα Patriot στη Γερμανία και στην Ελλάδα, τα οποία θα μπορούσαν να μεταφερθούν στην Ουκρανία. «Αυτές οι συνομιλίες διαρκούν μήνες», δήλωσε ο σύμβουλος της αμερικανικής κυβέρνησης στο Axios, επιβεβαιώνοντας πως το εν λόγω σενάριο συζητείται εδώ και καιρό πίσω από τις κλειστές πόρτες. Και σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι συζητήσεις συνεχίζονται.
Σημειώνεται πως σύμφωνα με τους αμερικανικούς κανόνες εξαγωγής ευαίσθητου αμυντικού εξοπλισμού, οι ΗΠΑ πρέπει να εγκρίνουν οποιαδήποτε μεταφορά των αμερικανικής κατασκευής πυραυλικών συστημάτων Patriot στην Ουκρανία, ακόμη και αν αυτά έρχονται μέσω άλλων χωρών.
Ο Τραμπ δεν θέλει να δώσει, αλλά να πουλήσει όπλα στην Ουκρανία
Σχετικά με τη συνέχιση της προμήθειας όπλων στην Ουκρανία από τις ΗΠΑ, στην πραγματικότητα, ο Ντόναλντ Τραμπ, όπως διευκρίνισε ο ίδιος αλλά και αξιωματούχοι της κυβέρνησής του, δεν σχεδιάζει να προσφέρει, αλλά να πουλήσει όπλα. Και μάλιστα για αυτά θα πληρώσουν οι σύμμαχοι της Αμερικής στο ΝΑΤΟ, δηλαδή οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι θα μπορούσαν στη συνέχεια να τα προσφέρουν στην Ουκρανία.
Πολλοί εξέλαβαν τις νέες δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου ως σημάδι «απομάκρυνσης» από τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Είναι γεγονός πως ο Ντόναλντ Τραμπ όλο το προηγούμενο διάστημα απέκλειε το ενδεχόμενο αποστολής νέων όπλων στην Ουκρανία, καθώς έχει ξεκαθαρίσει πως δεν επιθυμεί τη συνέχιση της εμπλοκής των ΗΠΑ στη σύγκρουση. Μετά την εκλογή δεν έχει εγκρίνει κανένα νέο πακέτο και έχει κατηγορήσει επανειλημμένα τον προκάτοχό του Τζο Μπάιντεν πως σπατάλησε εκατοντάδες δισεκατομμύρια σε έναν αδιέξοδο πόλεμο.
Υπό αυτό το πρίσμα είναι μια σχετική «αλλαγή στάσης» από τον Τραμπ. Όμως, με ένα τέτοιο deal, μπορεί να υποστηρίξει πως η Ουάσιγκτον βγαίνει κερδισμένη. Καθώς οι ενέργειες για μια πιθανή συμφωνία ειρήνης στην Ουκρανία έχουν για την ώρα τελματώσει, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επωφεληθούν οικονομικά από τη συνέχιση του πολέμου, πουλώντας όπλα στους Ευρωπαίους, οι οποίοι από την πλευρά τους θα πρέπει να αναλάβουν με δικό τους κόστος, από τους δικούς τους προϋπολογισμούς, την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Μένει να φανεί εάν -και σε τι μέγεθος- θα ήταν δυνατό αυτό να συμβεί. Είναι ενδεικτικό πως ευρωπαίος αξιωματούχος, υψηλού επιπέδου, επιβεβαίωσε πως έχει υπάρξει τέτοια συζήτηση, αλλά ανέφερε πως η κυβέρνησή του δεν γνωρίζει αν έχει ληφθεί τελική απόφαση και καμία από τις πηγές -σε Ευρώπη και ΗΠΑ- δεν δίνει λεπτομέρειες για το πότε ή πώς θα εφαρμοστούν τα σχέδια.
Στους Ευρωπαίους ο λογαριασμός για τα όπλα
Αμερικανοί αξιωματούχοι υπογραμμίζουν ότι σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως ο Τραμπ αποφασίζει να εξοπλίσει άμεσα την Ουκρανία. «Ο Πρόεδρος πουλάει αμυντικά όπλα στο ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ αποφασίζει τι θα τα κάνει. Δεν στέλνουμε εμείς όπλα στην Ουκρανία», τόνισε ένας από τους εν λόγω αξιωματούχους. «Αυτό που κάνουμε είναι να στέλνουμε όπλα στο ΝΑΤΟ, και το ΝΑΤΟ μπορεί να τα δώσει στην Ουκρανία. Το ΝΑΤΟ πληρώνει για αυτά τα όπλα», επισήμανε και ο Ντόναλντ Τραμπ στη συνέντευξή.
Αυτό εξάλλου ήταν και μια από τις εναλλακτικές που είχε προτείνει το Κίεβο για να παρακαμφθεί η άρνηση της Ουάσιγκτον επί Τραμπ για συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας. Με αυτόν τον τρόπο ο «λογαριασμός» μεταφέρεται στους ευρωπαίους, οι οποίοι θα πρέπει να καλύψουν το κόστος για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας. Το σχέδιο, σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες, παρουσιάστηκε και στην τελευταία σύνοδο του ΝΑΤΟ, ενώ έχει συζητηθεί και με το Κίεβο και με τους Ευρωπαίους.
Τη Δευτέρα… τα «σπουδαία»
Τα βλέμματα πλέον στρέφονται και πάλι στον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος δήλωσε πως την ερχόμενη Δευτέρα (14/7) θα προχωρήσει σε μια «σημαντική ανακοίνωση» για τη Ρωσία. «Είμαι απογοητευμένος, αλλά θα δούμε τι θα συμβεί τις επόμενες δύο εβδομάδες». Μια ημέρα νωρίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, είχε συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, ανακοινώνοντας μετά τις συνομιλίες πως το Κρεμλίνο «έριξε» στο τραπέζι «μια νέα πρόταση, μια νέα προσέγγιση».
«Είναι μια νέα ιδέα ή μια νέα σκέψη, την οποία θα μεταφέρω στον Πρόεδρο Τραμπ για να τη συζητήσουμε. Δεν είναι μια πρωτοβουλία που θα οδηγήσει αυτομάτως στην ειρήνη» αλλά «θα μπορούσε δυνητικά να ανοίξει την πόρτα» για μια πιθανή κατάπαυση του πυρός, πρόσθεσε ο Ρούμπιο, χαρακτηρίζοντας «ειλικρινή και σημαντική» τη συζήτηση με τον Λαβρόφ.
