Η Γαλλία, την Κυριακή (13/7), ανακοίνωσε μια «ιστορική» συμφωνία με τη Νέα Καληδονία, σύμφωνα με την οποία το υπερπόντιο έδαφος, το οποίο συγκλονίστηκε πέρσι από θανατηφόρα αυτονομιστική βία, θα παραμείνει γαλλικό, αλλά θα ανακηρυχθεί νέο κράτος.
«Ένα κράτος από τη Νέα Καληδονία εντός της Δημοκρατίας είναι ένα στοίχημα στην εμπιστοσύνη», είχε γράψει το Σάββατο (12/7) στο Χ ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, χαιρετίζοντας την «ιστορική» συμφωνία. Υποδεχόμενος αργότερα τους υπογράφοντες, ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωσε ότι «ύστερα από δύο συμφωνίες και τρία δημοψηφίσματα, η Νέα Καληδονία, μέσω αυτού που υπογράψατε, ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στο μέλλον της σε μια ειρηνική σχέση με τη Γαλλία».
Après plus de dix jours de discussions, les élus de Nouvelle-Calédonie et les représentants de l’État ont conclu un accord historique.
Un État de Nouvelle-Calédonie dans la République : c’est le pari de la confiance.
Merci au ministre…
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) July 12, 2025
«Έξυπνος συμβιβασμός» για τη Νέα Καληδονία
Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε ζητήσει συνομιλίες για να αρθεί το αδιέξοδο μεταξύ των δυνάμεων που είναι πιστές στη Γαλλία και εκείνων που επιθυμούν την ανεξαρτησία στη Νέα Καληδονία. Εκλεγμένοι αξιωματούχοι της Νέας Καληδονίας, καθώς και ηγέτες της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνίας των πολιτών, συγκεντρώθηκαν κοντά στο Παρίσι για να διαμορφώσουν ένα συνταγματικό πλαίσιο για την περιοχή.
Έπειτα από 10 ημέρες συνομιλιών, τα μέρη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα «κράτος της Νέας Καληδονίας». Ο Μανουέλ Βαλς, υπουργός για τα υπερπόντια εδάφη, έκανε λόγο για έναν «έξυπνο συμβιβασμό» που διατηρεί τους δεσμούς μεταξύ της Γαλλίας και της Νέας Καληδονίας, αλλά με μεγαλύτερη κυριαρχία για το νησί του Ειρηνικού.
Η προτεραιότητα τώρα είναι η οικονομική ανάκαμψη της Νέας Καληδονίας. Επισημαίνεται ότι η περσινή βία, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 14 ανθρώπους, εκτιμάται ότι κόστισε στην περιοχή 2 δισ. ευρώ , μειώνοντας το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της κατά 10%. Ο Γάλλος πρωθυπουργός, Φρανσουά Μπαϊρού, δήλωσε ότι η συμφωνία του Σαββάτου (12/7), η οποία απαιτεί ακόμη την έγκριση του κοινοβουλίου και του δημοψηφίσματος, έχει «ιστορικές διαστάσεις».
Η Νέα Καληδονία, που φιλοξενεί περίπου 270.000 κατοίκους και απέχει σχεδόν 17.000 χιλιόμετρα από το Παρίσι, είναι ένα από τα πολλά υπερπόντια εδάφη που παραμένουν αναπόσπαστο τμήμα της Γαλλίας. Διοικείται από το Παρίσι από το 1800, αλλά πολλοί ιθαγενείς Κανάκ εξακολουθούν να δυσανασχετούν με την εξουσία της Γαλλίας πάνω στα νησιά τους και επιθυμούν μεγαλύτερη αυτονομία ή ανεξαρτησία.
Ποιος ο ρόλος των αυτόχθονων Κανάκ
Οι ταραχές ξέσπασαν στη Νέα Καληδονία, τον Μάιο του 2024, όταν το Παρίσι σχεδίαζε να δώσει δικαίωμα ψήφου σε χιλιάδες μη αυτόχθονες μακροχρόνιους κατοίκους. Ωστόσο, οι Κανάκ φοβήθηκαν ότι αυτό θα τους καθιστούσε μειονότητα, συντρίβοντας τις πιθανότητές τους να κερδίσουν την ανεξαρτησία. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι κάτοικοι της Νέας Καληδονίας θα μπορούν στο μέλλον να ψηφίζουν μόνο αφού έχουν ζήσει 10 χρόνια στο αρχιπέλαγος.
Το τελευταίο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία στη Νέα Καληδονία διεξήχθη το 2021 και μποϊκοταρίστηκε από οργανώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας λόγω του αντίκτυπου της πανδημίας του κορονοϊού στον πληθυσμό των Κανάκ. Ήταν το πιο πρόσφατο από τα τρία δημοψηφίσματα που διεξήχθησαν από το 2018, τα οποία απέρριψαν την ανεξαρτησία της Νέας Καληδονίας. Από το δημοψήφισμα του 2021, ωστόσο, η πολιτική κατάσταση στο αρχιπέλαγος έχει περιέλθει σε αδιέξοδο.
