Λόγω της καταστροφικής ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα, η Kομισιόν πρότεινε τη Δευτέρα 28 Ιουλίου να ανασταλούν χρηματοδοτήσεις για τις νεοφυείς επιχειρήσεις του Ισραήλ.
«Παρότι το Ισραήλ ανακοίνωσε μια ανθρωπιστική καθημερινή παύση των μαχών στη Γάζα, και τήρησε ορισμένες από τις δεσμεύσεις του η κατάσταση παραμένει σοβαρή», εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ανακοίνωσή της.
Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσιάστηκε στα τέλη Ιουνίου στα 27 κράτη μέλη, το Ισραήλ παραβιάζει ένα άρθρο της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ, στο θέμα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Επιτροπή εξέταζε από τότε την απάντησή της, συζητώντας διάφορες πιθανές επιλογές: απαγόρευση ορισμένων εξαγωγών, αναθεώρηση της πολιτικής της στη θεώρηση εισόδου, κ.ά.
Η πρόταση που παρουσιάστηκε, περιλαμβάνεται στις πιο επιφυλακτικές (άτολμες) επιλογές. Συνίσταται στην εν μέρει αναστολή της συμμετοχής του Ισραήλ στο μεγάλο πρόγραμμα έρευνας «Horizon Europe» («Ορίζοντας Ευρώπη»). Στοχοθετούνται συγκεκριμένα οι εξειδικευμένες νεοφυείς επιχειρήσεις στην κυβερνοασφάλεια, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή την τεχνητή νοημοσύνη.
Συγκεκριμένα, η πρόταση θα επηρεάσει τη συμμετοχή ισραηλινών φορέων στον Επιταχυντή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας «που στοχεύει νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) και μικρές επιχειρήσεις με ανατρεπτικές καινοτομίες και αναδυόμενες τεχνολογίες που έχουν πιθανές εφαρμογές διπλής χρήσης, όπως στην κυβερνοασφάλεια, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και την τεχνητή νοημοσύνη».
Η Επιτροπή χαρακτηρίζει το μέτρο αυτό «στοχευμένο» και «ανατρέψιμο».
Για να επιτευχθεί ειδική πλειοψηφία πρέπει να πληρούνται ταυτόχρονα δύο προϋποθέσεις:
- Η πρόταση πρέπει να υπερψηφιστεί από το 55% των κρατών μελών -στην πράξη αυτό σημαίνει 15 από τα 27 κράτη μέλη.
- Η πρόταση πρέπει να υποστηριχθεί από κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
Η κίνηση αυτή, εφόσον εγκριθεί από τα κράτη μέλη, θα αποτελέσει την πρώτη κύρωση που επιβάλλει η Ευρώπη στο Ισραήλ εν μέσω του πολέμου του με τη Χαμάς στη Γάζα.
Η πρόταση θα τεθεί προς έγκριση από τα κράτη μέλη της ΕΕ και θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια συνεδρίασης την Τρίτη 29 Ιουλίου.
Οι 27 εμφανίστηκαν ιδιαίτερα διχασμένοι ως προς τη στάση που θα υιοθετήσουν απέναντι στο Ισραήλ από τότε που άρχισε τον πόλεμο στη Γάζα κατά της Χαμάς, ως απάντηση στην άνευ προηγουμένου επίθεση του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος στο ισραηλινό έδαφος την 7η Οκτωβρίου 2023.
Αρκετά κράτη μέλη, εκ των οποίων η Γερμανία, επιμένουν στο δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ενώ άλλα, όπως η Ισπανία, καταγγέλλουν «γενοκτονία» εναντίον των Παλαιστινίων στη Γάζα.
Την Κυριακή 27 Ιουλίου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποίησε ότι τα ποσοστά υποσιτισμού στη Λωρίδα της Γάζας αγγίζουν «ανησυχητικά επίπεδα», με «κορύφωση των θανάτων τον Ιούλιο».
Το πρόγραμμα «Horizon Europe» της ΕΕ
Το πρόγραμμα «Horizon Europe» είναι η εμβληματική πρωτοβουλία έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, που έχει σχεδιαστεί για να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και να βελτιώσει τη ζωή των πολιτών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ έχουν μακροχρόνια συνεργασία στον τομέα της επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας. Η Συμφωνία Σύνδεσης, η οποία υπογράφηκε στις Βρυξέλλες στις 20 Νοεμβρίου 1995 και τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2000, παρέχει το νομικό πλαίσιο για τις σχέσεις ΕΕ-Ισραήλ. Καθιερώνει τακτικό διάλογο για επιστημονικά, τεχνολογικά, πολιτιστικά, οπτικοακουστικά και κοινωνικά θέματα.
Το 2021, το Ισραήλ εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Horizon Europe» ως συνδεδεμένη χώρα, επιτρέποντας στους ερευνητές και τους οργανισμούς του να συμμετέχουν επί ίσοις όροις με τα κράτη μέλη της ΕΕ. Το Ισραήλ έχει επίσης συνεισφέρει οικονομικά για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα.
Ισραήλ: Εσφαλμένη, λυπηρή και αδικαιολόγητη σύσταση
Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι μια σύσταση από Ευρωπαίους Επιτρόπους να περιοριστεί η συμμετοχή του Ισραήλ στο πρόγραμμα χρηματοδότησης της έρευνας Horizon (Ορίζοντας) της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «εσφαλμένη, λυπηρή και αδικαιολόγητη».
«Το Ισραήλ θα εργαστεί για να διασφαλίσει ότι η σύσταση αυτή δεν θα υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ και ελπίζουμε ότι πράγματι αυτό θα γίνει», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
Το Ισραήλ συμμετέχει στα ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ από το 1996, λαμβάνοντας μέρος σε χιλιάδες κοινά έργα τις τελευταίες δεκαετίες.
Η κυβέρνηση του Τελ Αβίβ, που ελέγχει όλες τις προσβάσεις στη Γάζα, αρνείται ότι εμποδίζει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στον θύλακα, κατηγορώντας το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς ότι λεηλατεί τα φορτία με τη βοήθεια που αποστέλλεται και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις ότι δεν τη διανέμουν.
