Πρόκειται για έναν από τους ισχυρότερες δονήσεις που έχουν καταγραφεί ποτέ αλλά ο σεισμός που σημειώθηκε την Τετάρτη (30/7) στη ρωσική Άπω Ανατολή, δεν προκάλεσε το καταστροφικό τσουνάμι που πολλοί φοβόντουσαν.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το BBC, όταν ο σεισμός μεγέθους 8,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ «χτύπησε» την ανατολική Ρωσία στις 11:25 π.μ. [τοπική ώρα], προκάλεσε ανησυχία σε όλη την περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού. Εκατομμύρια άνθρωποι απομακρύνθηκαν, καθώς το μυαλό τους αναπολούσε το καταστροφικό τσουνάμι του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό, αλλά και εκείνο στην Ιαπωνία το 2011, τα οποία προκλήθηκαν από παρόμοια μεγάλους σεισμούς.
Ωστόσο, το σημερινό (30/7) τσουνάμι ήταν πολύ λιγότερο σοβαρό, αν και προκάλεσε κάποιες ζημιές. Τι προκάλεσε, λοιπόν, τον σεισμό και το τσουνάμι – και, κυρίως, γιατί δεν ήταν τόσο μεγάλο όσο αρχικά φοβόμασταν;
Why did the Russian mega earthquake not cause more tsunami damage? https://t.co/YrqTydNaT9
— nymails (@newyorkmails) July 30, 2025
Πώς προκαλείται ένας γίγας σεισμός
Η χερσόνησος της Καμτσάτκα είναι απομακρυσμένη, αλλά βρίσκεται στον «Δακτύλιο της Φωτιάς», στον Ειρηνικό Ωκεανό, που ονομάζεται έτσι λόγω του μεγάλου αριθμού σεισμών και ηφαιστείων.
Τα ανώτερα στρώματα της Γης χωρίζονται σε τμήματα, τις τεκτονικές πλάκες, τα οποία κινούνται όλα μεταξύ τους. Ο «Δακτύλιος της Φωτιάς» είναι ένα τόξο αυτών των πλακών που εκτείνεται γύρω από τον Ειρηνικό Ωκεανών. Το 80% των σεισμών στον κόσμο συμβαίνουν κατά μήκος του Δακτυλίου, σύμφωνα με τη Βρετανική Γεωλογική Υπηρεσία.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ακριβώς στα ανοικτά της χερσονήσου της Καμτσάτκα, η πλάκα του Ειρηνικού Ωκεανού κινείται βορειοδυτικά με ταχύτητα περίπου 8 εκατοστών ετησίως, αλλά γρήγορα για τα τεκτονικά δεδομένα. Εκεί έρχεται σε επαφή με μια άλλη, μικρότερη πλάκα, που ονομάζεται μικροπλάκα Οχότσκ. Η πλάκα του Ειρηνικού είναι ωκεάνια, πράγμα που σημαίνει ότι έχει πυκνά πετρώματα και βυθίζεται κάτω από τη λιγότερο πυκνή μικροπλάκα.
Καθώς η πλάκα του Ειρηνικού Ωκεανού βυθίζεται προς το κέντρο της Γης, θερμαίνεται και αρχίζει να λιώνει, ουσιαστικά εξαφανίζεται. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία δεν είναι πάντα ομαλή. Συχνά οι πλάκες μπορεί να κολλήσουν καθώς κινούνται η μία δίπλα στην άλλη και η υπερκείμενη πλάκα σύρεται προς τα κάτω.
Αυτή η τριβή μπορεί να συσσωρευτεί επί χιλιάδες χρόνια αλλά μπορεί, στη συνέχεια, η ενέργεια να απελευθερωθεί ξαφνικά μέσα σε λίγα μόνο λεπτά. Αυτό είναι γνωστό ως μεγάλος σεισμός.
➤ Διαβάστε εδώ το live blog του iEidiseis για τον ισχυρό σεισμό
«Όταν συνήθως σκεφτόμαστε τους σεισμούς, φανταζόμαστε το επίκεντρο ως ένα μικρό σημείο σε έναν χάρτη», εξήγησε ο Δρ. Στίβεν Χικς, λέκτορας Περιβαλλοντικής Σεισμολογίας στο University College του Λονδίνου και πρόσθεσε: «Ωστόσο, για τόσο μεγάλους σεισμούς, το ρήγμα θα έχει διαρραγεί σε πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα. Είναι αυτή η τεράστια ποσότητα ολίσθησης και η έκταση του ρήγματος που δημιουργεί ένα τόσο υψηλό μέγεθος σεισμού».
Πάντως, οι μεγαλύτεροι σεισμοί που έχουν καταγραφεί στην ιστορία, συμπεριλαμβανομένων των τριών ισχυρότερων στη Χιλή, στην Αλάσκα και στην Ινδονησία, ήταν όλοι σεισμοί τύπου «megathrust», δηλαδή σεισμοί με «ρήγμα πολύ μεγάλης ώσης».
Mάλιστα, η χερσόνησος Καμτσάτκα είναι επιρρεπής σε ισχυρούς σεισμούς. Στην πραγματικότητα, ένας άλλος μεγάλος σεισμός μεγέθους 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ είχε σημειωθεί το 1952, σε απόσταση μικρότερη των 30 χιλιομέτρων από τον σημερινό σεισμό, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ.
Γιατί δεν προκλήθηκε καταστροφικό τσουνάμι
Αυτή η ξαφνική κίνηση μπορεί να μετατοπίσει το νερό πάνω από τις πλάκες, το οποίο στη συνέχεια μπορεί να μετατραπεί σε τσουνάμι. Στα βάθη του ωκεανού, το τσουνάμι μπορεί να ταξιδέψει με ταχύτητα άνω των 800 χιλιομέτρων/ώρα, δηλαδή περίπου τόσο γρήγορα όσο ένα επιβατικό αεροπλάνο. Εδώ, η απόσταση μεταξύ των κυμάτων είναι πολύ μεγάλη και τα κύματα δεν είναι πολύ ψηλά – σπάνια ξεπερνούν το ένα μέτρο.
Καθώς, όμως, ένα τσουνάμι εισέρχεται σε ρηχά νερά κοντά στη στεριά, επιβραδύνεται. Η απόσταση μεταξύ των κυμάτων μικραίνει και τα κύματα αυξάνονται σε ύψος, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει αποτελεσματικά ένα τείχος νερού κοντά στην ακτή. Ωστόσο, δεν είναι βέβαια ότι ένας πολύ ισχυρός σεισμός θα οδηγήσει σε ένα ιδιαίτερα μεγάλο τσουνάμι που θα φτάσει στην ενδοχώρα.
Ο σημερινός (30/7) σεισμός προκάλεσε κύματα τσουνάμι ύψους 4 μέτρων σε τμήματα της ανατολικής Ρωσίας, σύμφωνα με τις τοπικές Αρχές. Έτσι, αυτό το τσουνάμι ήταν σαφώς μικρότερο από τα κύματα ύψους δεκάδων μέτρων που προκλήθηκαν στον Ινδικό Ωκεανό το 2004, αλλά και στην Ιαπωνία το 2011.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Το ύψος του τσουνάμι επηρεάζεται, επίσης, από τα τοπικά σχήματα του θαλάσσιου πυθμένα κοντά στην ακτή και το σχήμα της ξηράς όπου φτάνει», δήλωσε η καθηγήτρια Λίζα ΜακΝιλ, καθηγήτρια Τεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, προσθέτοντας: «Αυτοί οι παράγοντες, μαζί με το πόσο πυκνοκατοικημένη είναι η ακτή, επηρεάζουν το πόσο σοβαρές είναι οι επιπτώσεις».
Οι αρχικές αναφορές από το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ ανέφεραν ότι ο σεισμός είχε επίκεντρο σε αρκετά μικρό βάθος, περίπου 20,7 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη μετατόπιση του πυθμένα της θάλασσας, και, επομένως, σε μεγαλύτερο τσουνάμι.
«Μια πιθανότητα είναι ότι τα μοντέλα τσουνάμι έχουν ίσως λάβει μια συντηρητική εκτίμηση για το βάθος του σεισμού», δήλωσε ο Δρ. Στίβεν Χικς στο BBC News, σημειώνοντας: «Ενδεχομένως, αν μπορούσατε να μετατοπίσετε τον σεισμό άλλα 20 χιλιόμετρα βαθύτερα, αυτό θα μείωνε στην πραγματικότητα το πλάτος των κυμάτων τσουνάμι αρκετά σημαντικά».
