Ένα νέο, άτυπο σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία φαίνεται να βρίσκεται υπό διαμόρφωση, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να ζητά την παραχώρηση τμημάτων Ουκρανίας προκειμένου να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός.
Ειδικότερα, όπως αποκαλύπτει το Reuters επικαλούμενο πηγές που γνωρίζουν τις προθέσεις της Μόσχας, σύμφωνα με τις ειρηνευτικές προτάσεις που συζητήθηκαν από τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, η Ρωσία θα παραχωρήσει μικρές περιοχές της κατεχόμενης Ουκρανίας και το Κίεβο θα παραχωρήσει τμήματα των ανατολικών εδαφών του – τα οποία η Μόσχα δεν κατάφερε να καταλάβει.
►Βαθύς διχασμός στη Δύση για τα επόμενα βήματα: Ο Τραμπ, οι Ευρωπαίοι και ο Ζελένσκι
Η είδηση αυτή έγινε γνωστή την επομένη του τετ α τετ Τραμπ-Πούτιν σε αεροπορική βάση στην Αλάσκα, η πρώτη συνάντηση μεταξύ ενός προέδρου των ΗΠΑ και του ηγέτη του Κρεμλίνου από την έναρξη της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ταξιδεύει για την Ουάσινγκτον όπου τη Δευτέρα (18/8) θα συζητήσει με τον Τραμπ μια πιθανή λύση στον πλήρη πόλεμο που ξεκίνησε ο Πούτιν τον Φεβρουάριο του 2022.
Αν και η σύνοδος κορυφής δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την κατάπαυση του πυρός που ο ίδιος είχε δηλώσει ότι επιθυμούσε, ο Τραμπ είπε σε συνέντευξή του στον Σον Χάνιτι του Fox News ότι ο ίδιος και ο Πούτιν συζήτησαν για μεταβιβάσεις εδαφών και εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία και «συμφώνησαν σε μεγάλο βαθμό».
«Νομίζω ότι είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία», είπε, προσθέτοντας: «Η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει. Ίσως να πουν «όχι»».
►Τραμπ προς Ζελένσκι: «Κάντε συμφωνία με τη Ρωσία, είναι μεγάλη δύναμη και εσείς όχι»
Οι δύο πηγές, που ζήτησαν να παραμείνουν ανώνυμες για να συζητήσουν ευαίσθητα θέματα, δήλωσαν ότι η γνώση τους για τις προτάσεις του Πούτιν βασιζόταν κυρίως σε συζητήσεις μεταξύ ηγετών στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ουκρανία, και σημείωσαν ότι δεν ήταν πλήρης.
Ο Τραμπ ενημέρωσε τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες για τις συζητήσεις της συνόδου κορυφής νωρίς το Σάββατο (16/8).
Δεν ήταν αμέσως σαφές εάν οι προτάσεις του Πούτιν ήταν μια αρχική κίνηση που θα χρησίμευε ως σημείο εκκίνησης για διαπραγματεύσεις ή μάλλον μια τελική προσφορά που δεν υπόκειτο σε συζήτηση.
►Αxios: «Δεν ήταν εύκολη η τηλεφωνική συνομιλία Τραμπ – Ζελένσκι» – Κρίσιμο το ραντεβού στον Λ. Οίκο
Ουκρανική γη για ειρήνη
Εκ πρώτης όψεως, τουλάχιστον ορισμένες από τις απαιτήσεις θα αποτελούσαν τεράστιες προκλήσεις για την ηγεσία της Ουκρανίας.
Η πρόταση του Πούτιν απέκλειε την κατάπαυση του πυρός έως ότου επιτευχθεί μια συνολική συμφωνία, εμποδίζοντας έτσι ένα βασικό αίτημα του Ζελένσκι, η χώρα του οποίου δέχεται καθημερινά επιθέσεις από ρωσικά drones και βαλλιστικούς πυραύλους.
Σύμφωνα με την προτεινόμενη ρωσική συμφωνία, το Κίεβο θα αποσυρθεί πλήρως από τις ανατολικές περιοχές του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ σε αντάλλαγμα για τη ρωσική δέσμευση να παγώσει τις γραμμές του μετώπου στις νότιες περιοχές της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, ανέφεραν οι πηγές.
Η Ουκρανία έχει ήδη απορρίψει οποιαδήποτε υποχώρηση από ουκρανικό έδαφος, όπως η περιοχή του Ντόνετσκ, όπου έχουν οχυρωθεί τα στρατεύματά της και η οποία, σύμφωνα με το Κίεβο, αποτελεί κρίσιμη αμυντική δομή για την αποτροπή ρωσικών επιθέσεων σε βαθύτερα σημεία του εδάφους της.
Η Ρωσία θα ήταν διατεθειμένη να επιστρέψει σχετικά μικρές εκτάσεις ουκρανικού εδάφους που έχει καταλάβει στις βόρειες περιοχές Σούμι και βορειοανατολικά Χάρκοβο, ανέφεραν οι πηγές.
Η Ρωσία κατέχει τμήματα των περιοχών Σούμι και Χάρκοβο συνολικής έκτασης περίπου 440 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σύμφωνα με το πρόγραμμα χαρτογράφησης του πεδίου μάχης Deep State της Ουκρανίας. Η Ουκρανία ελέγχει περίπου 6.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα του Ντονμπάς, που περιλαμβάνει τις περιοχές Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ και διεκδικείται από τη Ρωσία.
Αν και οι Αμερικανοί δεν το έχουν δηλώσει ρητά, οι πηγές ανέφεραν ότι γνωρίζουν ότι ο Ρώσος ηγέτης επιδιώκει επίσης – τουλάχιστον – την επίσημη αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία, την οποία η Μόσχα κατέλαβε από την Ουκρανία το 2014.
Δεν ήταν σαφές αν αυτό σημαίνει αναγνώριση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ή, για παράδειγμα, από όλες τις δυτικές δυνάμεις και την Ουκρανία. Το Κίεβο και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του απορρίπτουν την επίσημη αναγνώριση της κυριαρχίας της Μόσχας στη χερσόνησο.
Ανέφεραν επίσης ότι ο Πούτιν θα περίμενε την άρση τουλάχιστον ορισμένων από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία. Ωστόσο, δεν μπόρεσαν να διευκρινίσουν αν αυτό ισχύει τόσο για τις αμερικανικές όσο και για τις ευρωπαϊκές κυρώσεις.
Ο Τραμπ δήλωσε την Παρασκευή ότι δεν χρειάζεται να εξετάσει αμέσως την επιβολή αντισταθμιστικών δασμών σε χώρες όπως η Κίνα για την αγορά ρωσικού πετρελαίου – το οποίο υπόκειται σε μια σειρά δυτικών κυρώσεων – αλλά ότι ίσως χρειαστεί να το κάνει «σε δύο ή τρεις εβδομάδες».
Η Ουκρανία θα αποκλειστεί επίσης από την ένταξη στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ, αν και ο Πούτιν φάνηκε να είναι ανοιχτός στο ενδεχόμενο η Ουκρανία να λάβει κάποιου είδους εγγυήσεις ασφάλειας, ανέφεραν οι πηγές.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές πρόσθεσαν ότι δεν είναι σαφές τι σημαίνει αυτό στην πράξη. Ευρωπαίοι ηγέτες δήλωσαν ότι ο Τραμπ συζήτησε τις εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους το Σάββατο και επίσης έθεσε την ιδέα μιας εγγύησης τύπου «Άρθρο 5» εκτός της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Το ΝΑΤΟ θεωρεί κάθε επίθεση εναντίον ενός από τα 32 μέλη του ως επίθεση εναντίον όλων, σύμφωνα με τη ρήτρα του Άρθρου 5.
Η ένταξη στην Ατλαντική Συμμαχία αποτελεί στρατηγικό στόχο για το Κίεβο, ο οποίος είναι κατοχυρωμένος στο σύνταγμα της χώρας.
Η Ρωσία θα απαιτούσε επίσης την επίσημη αναγνώριση της ρωσικής γλώσσας σε ορισμένες περιοχές της Ουκρανίας ή σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς και το δικαίωμα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας να λειτουργεί ελεύθερα, σύμφωνα με τις πηγές.
Η υπηρεσία ασφαλείας της Ουκρανίας κατηγορεί την εκκλησία που συνδέεται με τη Μόσχα ότι υποθάλπει τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, διαδίδοντας φιλορωσική προπαγάνδα και φιλοξενώντας κατασκόπους, κάτι που αρνείται η εκκλησία, η οποία δηλώνει ότι έχει διακόψει τους κανονικούς δεσμούς με τη Μόσχα.
Η Ουκρανία έχει ψηφίσει νόμο που απαγορεύει τις θρησκευτικές οργανώσεις που συνδέονται με τη Ρωσία, στις οποίες θεωρεί ότι ανήκει και η εκκλησία. Ωστόσο, δεν έχει αρχίσει ακόμη να εφαρμόζει την απαγόρευση.
Με κόκκινες γραμμές στον Τραμπ οι Ευρωπαίοι
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες που συγκροτούν τον αποκαλούμενο «Συνασπισμό των Προθύμων» είχαν το απόγευμα της Κυριακής τηλεδιάσκεψη με τη συμμετοχή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ουκρανού Προέδρου.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Κομισιόν, «οι ηγέτες είχαν μια θετική ανταλλαγή απόψεων για να συντονιστούν ενόψει της αυριανής συνάντησης με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ».
Οι εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά και το εδαφικό ζήτημα τέθηκαν στην τηλεδιάσκεψη.
Σύμφωνα με την ενημέρωση της Κομισιόν στους δημοσιογράφους «οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε βασικά θέματα, όπως η ανάγκη να σταματήσει η αιματοχυσία στην Ουκρανία, η δέσμευση για διατήρηση πλήρους πίεσης κατά της Ρωσίας μέσω κυρώσεων, η αρχή ότι η Ουκρανία είναι αυτή που λαμβάνει τις αποφάσεις για το έδαφός της και το κρίσιμο θέμα των ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας που προστατεύουν τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Αυτή ήταν επίσης η ευκαιρία για τους ηγέτες να επιβεβαιώσουν για άλλη μια φορά την ενότητά τους στην υποστήριξη της Ουκρανίας προς μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που είχαν διμερή συνάντηση στις Βρυξέλλες, αναχώρησαν για τις ΗΠΑ.
