Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, ανέφερε την Τρίτη (19/8) ότι αν ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ενδιαφέρεται για την τήρηση του Συντάγματος της Ουκρανίας, τότε είναι απαραίτητο να αρχίσει με την εφαρμογή των πρώτων Άρθρων του, τα οποία εγγυώνται τα δικαιώματα του ρωσόφωνου πληθυσμού. Επίσης, σημειώσε πως «οι εδαφικές αλλαγές συχνά αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της επίτευξης συμφωνιών». Υπενθυμίζεται πως και ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, έχει δηλώσει ότι η «ανταλλαγή εδαφών» αποτελεί το κλειδί για οποιαδήποτε πιθανή διευθέτηση.
Συγκεκριμένα, σε σχετική συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο Russia 24, ο Σεργκέι Λαβρόφ ανέφερε: «Ο Ζελένσκι δήλωσε στην Ουάσινγκτον: “Θα ήμουν έτοιμος να διαπραγματευτώ, αλλά δεν θα συζητήσω καν για εδάφη, διότι το Σύνταγμα μού το απαγορεύει”. Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον σημείο, διότι, όσο αστείο και αν είναι, αλλά μέχρι σήμερα στο ουκρανικό Σύνταγμα, παρά τους ψηφισμένους νόμους που απαγορεύουν τη ρωσική γλώσσα σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, το Σύνταγμα της Ουκρανίας διατηρεί τις υποχρεώσεις του κράτους να διασφαλίζει πλήρως τα δικαιώματα των Ρώσων – αυτό τονίζεται ξεχωριστά – και άλλων εθνικών μειονοτήτων».
«Αν ενδιαφέρεται τόσο πολύ για το Σύνταγμά του, τότε θα άρχιζα από τα πρώτα Άρθρα του, όπου κατοχυρώνεται αυτή η υποχρέωση», συνέχισε ο Σεργκέι Λαβρόφ.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ, στη συνέχεια, χαρακτήρισε ως «γνωστό» το γεγονός ότι «όλες αυτές οι περιστάσεις κρύφτηκαν κάτω από το χαλί από διάφορες προσωπικότητες, όπως η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς και πριν από αυτόν ο τέως Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς».
Επίσης, ο επικεφαλής του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών σημείωσε ότι η κυβέρνηση του τέως Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ήταν επίσης μεταξύ των ηγετών που «αγνόησαν και τη διαστρέβλωσαν όλων των γεγονότων, τα οποία διέπουν τα βαθύτερα αίτια της ουκρανικής κρίσης».
Λαβρόφ: «Δεν ήταν στόχος η κατάληψη εδαφών»
«Η Ρωσία δεν έθεσε ποτέ ως στόχο την κατάληψη της Κριμαίας, του Ντονμπάς ή της Νέας Ρωσίας (όπως αποκαλούν οι Ρώσοι τις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας που βρέχονται από την Αζοφική και τη Μαύρη Θάλασσα), το κύριο καθήκον της ήταν η προστασία του ρωσικού λαού», τόνισε σε άλλο σημείο της συνέντευξής του ο Σεργκέι Λαβρόφ.
Ακόμα, ο ίδιος πρόσθεσε: «Θέλω να τονίσω για άλλη μια φορά: Δεν μιλήσαμε ποτέ για απλή κατάληψη κάποιων εδαφών. Ούτε η Κριμαία, ούτε το Ντονμπάς, ούτε η Νέα Ρωσία ως εδάφη υπήρξαν ποτέ στόχος μας. Ο στόχος μας ήταν να προστατεύσουμε τους ανθρώπους, τους Ρώσους, που ζουν σε αυτά τα εδάφη εδώ και αιώνες, που ανακάλυψαν αυτά τα εδάφη, που έχυσαν αίμα γι’ αυτά τόσο στην Κριμαία όσο και στο Ντονμπάς, που δημιούργησαν πόλεις – την Οδησσό, το Νικολάεβ, πολλές άλλες, λιμάνια, εργοστάσια, εγκαταστάσεις».
«Όλοι γνωρίζουν», πρόσθεσε ο Σεργκέι Λαβρόφ, ότι αυτά τα εδάφη «τελικά κατέληξαν ως μέρος της σοβιετικής Ουκρανίας και στη συνέχεια ως μέρος της ανεξάρτητης Ουκρανίας». Έπειτα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών τόνισε: «Οι εδαφικές αλλαγές συχνά αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της επίτευξης συμφωνιών».
Τι προβλέπει το Σύνταγμα της Ουκρανίας
Οποιαδήποτε αλλαγή στα εδάφη της Ουκρανίας θα πρέπει να κριθεί από τον ουκρανικό λαό μέσω δημοψηφίσματος, σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας. «Τα ζητήματα αλλαγής της επικράτειας της Ουκρανίας επιλύονται αποκλειστικά με πανουκρανικό δημοψήφισμα», αναφέρει το Άρθρο 73.
Το ερώτημα μπορεί να τεθεί σε δημοψήφισμα με λαϊκή πρωτοβουλία, εφόσον συγκεντρωθούν τρία εκατομμύρια υπογραφές εκλογέων από τουλάχιστον τα δύο τρίτα των περιφερειών της χώρας, όπως επισημαίνεται.
Η θέση της ουκρανικής κυβέρνησης
Πάντως, η Ουκρανία, όπως και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της, αντιτίθεται σθεναρά στην ιδέα της νομικής αναγνώρισης οποιασδήποτε ουκρανικής επικράτειας ως ρωσικής. Ωστόσο, έχει σιωπηρά αναγνωρίσει ότι σχεδόν σίγουρα θα χρειαστεί να αποδεχθεί κάποιες de facto εδαφικές απώλειες.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σύμφωνα με το Reuters, έχει δηλώσει ότι οι συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου θα πρέπει να αρχίσουν από τη σημερινή γραμμή του μετώπου και δεν μπορούν να εκκινήσουν με την απαίτηση το Κίεβο να αποσύρει τα στρατεύματά του από τμήματα της κυρίαρχης ουκρανικής επικράτειας που η Ρωσία δεν ελέγχει.
Έχει, επίσης, τονίσει ότι δεν διαθέτει εντολή να παραχωρήσει οποιοδήποτε τμήμα της χώρας, ενώ οι εκτάσεις κρατικής γης δεν μπορούν να ανταλλάσσονται σαν να ήταν ιδιωτική του περιουσία. Τέλος, ο Ουκρανός Πρόεδρος έχει υπογραμμίσει ότι μια πιθανή απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από την ισχυρά οχυρωμένη ανατολική περιφέρεια του Ντονέτσκ θα άνοιγε τον δρόμο σε νέες ρωσικές προελάσεις βαθύτερα σε λιγότερο προστατευμένες περιοχές της Ουκρανίας.
