Ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας κάλεσε τον επικεφαλής διπλωμάτη των ΗΠΑ στην Κοπεγχάγη, μετά από αναφορά ότι Αμερικανοί πολίτες διεξάγουν μυστικές επιχειρήσεις στη Γροιλανδία.
Σύμφωνα με το BBC, ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας DR, επικαλούμενος πηγές, μετέδωσε ότι στόχος ήταν η διείσδυση στην κοινωνία της Γροιλανδίας και η προώθηση της απόσχισής της από τη Δανία υπέρ των ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να καταστεί σαφές για λογαριασμό ποιας αρχής εργάζονταν οι άνδρες αυτοί.
Η δανική υπηρεσία πληροφοριών προειδοποίησε ότι η Γροιλανδία αποτελεί στόχο «διαφόρων ειδών εκστρατειών επιρροής».
Ο υπουργός Εξωτερικών Λαρς Λέκκε Ράσμουσεν δήλωσε πως «κάθε απόπειρα παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις του Βασιλείου [της Δανίας] είναι φυσικά απαράδεκτη» και, με αυτό το σκεπτικό, κάλεσε τον Αμερικανό επιτετραμμένο.
Το σχέδιο του Τραμπ για προσάρτηση της Γροιλανδίας
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θέλει να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, η οποία αποτελεί ημιαυτόνομο τμήμα του Βασιλείου της Δανίας. Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς κατηγόρησε την Κοπεγχάγη ότι υποβαθμίζει τη Γροιλανδία, χωρίς πραγματικές επενδύσεις, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιεί μια «αφαίμαξη» της περιοχής εκμεταλλευόμενη τα οφέλη από τον ορυκτό πλούτο της.
Κατά την επίσκεψή της στη Γροιλανδία πριν μερικούς μήνες, η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν είχε προειδοποιήσει τις ΗΠΑ ότι «δεν μπορείς να προσαρτήσεις μια άλλη χώρα».
Σε δήλωσή του στο BBC, ο Δανός ΥΠΕΞ τόνισε ότι η κυβέρνηση «γνωρίζει πως ξένοι παράγοντες εξακολουθούν να δείχνουν ενδιαφέρον για τη Γροιλανδία και τη θέση της στο Βασίλειο της Δανίας». «Δεν μας εκπλήσσει λοιπόν αν στο μέλλον υπάρξουν απόπειρες εξωτερικής επιρροής», πρόσθεσε.
Η Δανία, μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρεί εδώ και δεκαετίες τις ΗΠΑ έναν από τους στενότερους συμμάχους της. Ωστόσο, οι Δανοί έχουν σοκαριστεί από την αποφασιστικότητα του Τραμπ να ελέγξει το ημιαυτόνομο έδαφός τους. Ο ίδιος δήλωσε μάλιστα φέτος ότι δεν αποκλείει την κατάληψή του με τη βία.
«Εκστρατείες επιρροής στη Γροιλανδία»
Η δανική υπηρεσία ασφαλείας και πληροφοριών PET ανέφερε στην ενημέρωσή της ότι οι εκστρατείες επιρροής στοχεύουν στο «να δημιουργήσουν ρήγματα στη σχέση μεταξύ Δανίας και Γροιλανδίας». Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αξιοποίηση « υπαρκτών ή κατασκευασμένων διαφωνιών», είτε μέσω «παραδοσιακών, φυσικών πρακτόρων επιρροής είτε μέσω παραπληροφόρησης», σημείωσε. Η PET δήλωσε ότι έχει ενισχύσει την παρουσία της στη Γροιλανδία και τη συνεργασία με τις τοπικές αρχές.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν αυτή τη στιγμή πρέσβη στην Κοπεγχάγη, γι’ αυτό ο Ράσμουσεν κάλεσε τον Μαρκ Στρο, ο οποίος ως επιτετραμμένος είναι ο ανώτερος Αμερικανός διπλωμάτης στη δανική πρωτεύουσα. Ο Ράσμουσεν είχε καλέσει ξανά τον Αμερικανό επιτετραμμένο τον Μάιο, μετά από ξεχωριστό ρεπορτάζ που υποστήριζε ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν λάβει εντολή να επικεντρωθούν στη Γροιλανδία.
Το νέο ρεπορτάζ της DR την Τετάρτη περιέγραφε την επίσκεψη ενός Αμερικανού στην πρωτεύουσα της Γροιλανδίας, Νουούκ, όπου φέρεται να συγκέντρωνε λίστα Γροιλανδών που υποστήριζαν τις αμερικανικές προσπάθειες ελέγχου του νησιού. Στόχος ήταν, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η στρατολόγησή τους για ένα αποσχιστικό κίνημα.
Η προηγούμενη αναφορά της Wall Street Journal τον Μάιο έκανε λόγο για προσπάθειες συλλογής πληροφοριών σχετικά με το κίνημα ανεξαρτησίας της Γροιλανδίας, αλλά και τις στάσεις απέναντι στην αμερικανική εξόρυξη ορυκτών.
Τότε, η Αμερικανίδα διευθύντρια των Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών, Τούλσι Γκάμπαρντ, δεν διέψευσε το δημοσίευμα, αλλά κατηγόρησε την εφημερίδα ότι «παραβιάζει τον νόμο και υπονομεύει την εθνική μας ασφάλεια και δημοκρατία».
Γροιλανδία – Δανία: Μια περίπλοκη σχέση
Η σχέση της Γροιλανδίας με τη Δανία είναι περίπλοκη. Αν και διαθέτει εκτεταμένη αυτοδιοίκηση από το 1979, η εξωτερική και αμυντική πολιτική χαράσσεται στην Κοπεγχάγη.
Τα περισσότερα πολιτικά κόμματα στη Γροιλανδία τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας, διαφωνούν όμως για το πόσο γρήγορα πρέπει να επιδιωχθεί. Από το 2009 οι Γροιλανδοί έχουν το δικαίωμα να καλέσουν δημοψήφισμα, ωστόσο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συντριπτική πλειονότητα δεν επιθυμεί να γίνει το νησί μέρος των ΗΠΑ.
Όταν ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Βανς επισκέφτηκε στρατιωτική βάση στη Γροιλανδία τον Μάρτιο, κατηγόρησε τη Δανία ότι «δεν έκανε καλή δουλειά για τον λαό της Γροιλανδίας». Ο ηγέτης της Γροιλανδίας, Γενς-Φρεντερίκ Νίλσεν, είχε ξεκαθαρίσει τον Μάιο ότι οι ΗΠΑ δεν θα πάρουν τον έλεγχο του εδάφους: «Δεν ανήκουμε σε κανέναν άλλο. Εμείς αποφασίζουμε για το μέλλον μας».
«Διπλωματική κίτρινη κάρτα»
Η απόφαση του Ράσμουσεν να καλέσει εκ νέου τον Αμερικανό επιτετραμμένο ισοδυναμεί με «διπλωματική κίτρινη κάρτα», κάτι πρωτοφανές στις σχέσεις Δανίας–ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Γενς Λάντεφογκεν Μόρτενσεν από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. «Αυτή η εχθρική στάση της κυβέρνησης Τραμπ απέναντι στη Δανία είναι σοκαριστική», δήλωσε στο BBC. «Ως φιλοαμερικανική χώρα αναρωτιόμαστε γιατί μας το κάνετε αυτό».
Στο στόχαστρο και εταιρεία της Δανίας
Μία από τις μεγαλύτερες δανικές εταιρείες βρέθηκε επίσης στο στόχαστρο της αμερικανικής κυβέρνησης τις τελευταίες ημέρες, μετά από εντολή διακοπής της κατασκευής μεγάλου αιολικού πάρκου ανοιχτά του Ρόουντ Άιλαντ.
Το έργο Revolution Wind, που έχει ήδη ολοκληρωθεί κατά 80%, υλοποιείται από την πολυεθνική Ørsted, εταιρεία ανάπτυξης αιολικών πάρκων στην οποία το δανικό κράτος κατέχει το 50,1%.
Πρόκειται για την τελευταία πρωτοβουλία στον τομέα της αιολικής ενέργειας που στοχοποιείται από τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος δήλωσε την περασμένη εβδομάδα: «Δεν θα προχωρήσουμε με την αιολική ενέργεια».
Οι μετοχές της Ørsted κατέρρευσαν κατά 16% τη Δευτέρα μετά την εντολή διακοπής εργασιών, αν και στη συνέχεια ανέκαμψαν εν μέρει. Η εταιρεία ανέφερε ότι έχει ήδη εγκαταστήσει 45 από τις 65 ανεμογεννήτριες του έργου, το οποίο προορίζεται να ηλεκτροδοτήσει 350.000 σπίτια.
