Ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, θα προσγειωθεί αυτό το Σαββατοκύριακο στην Κίνα για την πρώτη του επίσκεψη στη χώρα μετά από επτά χρόνια. Ο Μόντι θα βρεθεί δίπλα στον πρόεδρο της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, και τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, τη στιγμή που οι σχέσεις της Ινδίας με την Ουάσιγκτον έχουν επιδεινωθεί εξαιτίας των δασμών που έχει επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Συγκεκριμένα, η επίσκεψη του Μόντι στην Τιαντζίν, στο πλαίσιο μιας περιφερειακής συνόδου ασφαλείας, έρχεται λίγες μόλις ημέρες αφότου οι ΗΠΑ διπλασίασαν τους δασμούς στις ινδικές εξαγωγές στο 50%, επικαλούμενες την άρνηση του Νέου Δελχί να σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
Η σύγκρουση έχει ανατρέψει χρόνια στενής συνεργασίας μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ και έχει αναγκάσει τον Μόντι στην αναζήτηση άλλων εμπορικών συνεργασιών, ωθώντας τον επί της ουσίας στην «αγκάλη» της Ρωσίας και της Κίνας, αφήνοντας στην άκρη τις διαφορές που έχει με το Πεκίνο.
«Η εμπιστοσύνη της Ινδίας για τις ΗΠΑ έχει διαλυθεί», δήλωσε στο Reuters ο αναλυτής Νοτίου Ασίας, Μάικλ Κούγκελμαν. «Δεν είμαι σίγουρος αν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν συνειδητοποιήσει πόση εμπιστοσύνη σπατάλησαν σε τόσο σύντομο διάστημα».
Η Κίνα αυξάνει την επιρροή της, η Ρωσία ενισχύει τους δεσμούς της
Για την Κίνα, η διήμερη σύνοδος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, που ξεκινά την Κυριακή, έρχεται στην πιο κατάλληλη στιγμή. Ο Μόντι «θα βρίσκεται στην Κίνα ακριβώς τη στιγμή που οι σχέσεις Ινδίας-Κίνας σταθεροποιούνται και οι σχέσεις Ινδίας-ΗΠΑ καταρρέουν. Είναι μια δυνατή εικόνα», σημείωσε ο Κούγκελμαν.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι στην Κίνα απολαμβάνουν τις εμπορικές εντάσεις μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ», σχολίασε στο Reuters ο Μανόζ Κεβαλραμάνι, επικεφαλής των μελετών Ινδο-Ειρηνικού στο Takshashila Institution, στη Μπανγκαλόρ.
Από την πλευρά του, ο Πούτιν, σύμφωνα με τον Κούγκελμαν, θέλει να «εκμεταλλευτεί τη συγκυρία για να επαναβεβαιώσει τη στενή σχέση Ρωσίας-Ινδίας», προσθέτοντας ότι πρόκειται για «μια εξαιρετική ευκαιρία για όλους να “βγάλουν τη γλώσσα” στην Ουάσιγκτον».
Ο Τραμπ «χτυπά» τον Μόντι, αλλά όχι τον Πούτιν
Η Ουάσιγκτον δικαιολόγησε την αύξηση των δασμών επικαλούμενη τις συνεχιζόμενες αγορές ρωσικού αργού και στρατιωτικού εξοπλισμού από την Ινδία, υποστηρίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο το Νέο Δελχί χρηματοδοτεί τον πόλεμο της Μόσχας στην Ουκρανία.
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός πως ο Τραμπ είχε δηλώσει πως θα επιβάλει κυρώσεις και στη Ρωσία, αλλά και στους εμπορικούς εταίρους της, ώστε να πιέσει τη Μόσχα για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Όπως είχε πει θα προχωρούσε σε αυτήν την ενέργεια εάν δεν υπήρχε κάποια κίνηση από το Κρεμλίνο για πρόοδο στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Τελικά ο Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε κατ’ ιδίαν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, σε μια ιστορική Σύνοδο Κορυφής στην Αλάσκα. Ο Αμερικανός Πρόεδρος, όπως ήταν αναμενόμενο, εγκατέλειψε την πίεση προς τη Μόσχα, αλλά διατήρησε τις κυρώσεις προς την Ινδία.
Ζωτικής σημασίας για την Ινδία το ρωσικό πετρέλαιο
Η Ινδία έχει υπερασπιστεί τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, λέγοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα του ενεργειακού κόστους της τεράστιας αναπτυσσόμενης οικονομίας της, βοηθούν στη συγκράτηση των παγκόσμιων τιμών και συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο.
Ο Μόντι έχει προσπαθήσει να διατηρήσει ισορροπία όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία – αρνούμενος να καταδικάσει άμεσα τη Μόσχα, ενώ ταυτόχρονα απευθύνει εκκλήσεις για ειρήνη.
Το οικονομικό πλήγμα από τους νέους δασμούς είναι τεράστιο, όμως το Νέο Δελχί θεωρεί τη σχέση με τη Μόσχα πιο σημαντική από ποτέ. Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Ινδίας, αξίας 86,5 δισ. δολαρίων τον χρόνο, και περίπου τα δύο τρίτα –περίπου 60,2 δισ. δολάρια σε αγαθά– υπόκεινται στους νέους δασμούς, πλήττοντας ιδιαίτερα τους εργατοβόρους τομείς, από τα υφάσματα μέχρι τα κοσμήματα.
Αναθέρμανση των σχέσεων Ινδίας – Κίνας
Ακόμη και πριν από τους δασμούς, η Ινδία άρχιζε δειλά να ζεσταίνει τις σχέσεις της με την Κίνα, βλέποντάς την ως πηγή επενδύσεων, τεχνολογίας και μελλοντικής αύξησης του εμπορίου.
Οι σχέσεις είχαν παγώσει μετά τη φονική σύγκρουση στα αμφισβητούμενα σύνορα των Ιμαλαΐων το 2020, αλλά άρχισαν να ξεπαγώνουν όταν οι Μόντι και Σι συναντήθηκαν για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια σε σύνοδο των BRICS στη Ρωσία, τον Οκτώβριο.
Τώρα, «η κρίση Ινδίας-ΗΠΑ δίνει στον Μόντι ισχυρό κίνητρο για να επιταχύνει τις προσπάθειες εξομάλυνσης», δήλωσε ο Κούγκελμαν. Αναμένεται ότι ο Μόντι θα συναντήσει τον Σι στο περιθώριο της συνόδου, με βασικά θέματα στην ατζέντα το εμπόριο και τις επενδύσεις.
«Γίνεται μια προσπάθεια να διαπιστωθεί αν Ινδία και Κίνα μπορούν να φτάσουν σε ένα νέο είδος ισορροπίας», τόνισε ο Κεβαλραμάνι. «Και οι δύο αντιλαμβάνονται ότι η παγκόσμια τάξη αλλάζει. Καμία πλευρά δεν πρόκειται να επιλύσει οριστικά όλα τα σημεία τριβής, αλλά τουλάχιστον υπάρχει μια διαδικασία προσέγγισης».
«Η επιφυλακτικότητα μπορεί να παραμείνει», πρόσθεσε, αναφερόμενος στα αμφισβητούμενα σύνορα, τα οποία η Κίνα εξακολουθεί να ενισχύει με νέους δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές και οικισμούς. «Αλλά αν το Νέο Δελχί και το Πεκίνο μπορέσουν να δημιουργήσουν ένα μέτρο σταθερότητας και προβλεψιμότητας, χωρίς να περιμένουν θεμελιώδεις ανατροπές, τότε υπάρχουν πρακτικά οφέλη».
Ένα ηχηρό μήνυμα Μόντι στον Τραμπ
Για τον Μόντι, οι φωτογραφίες του δίπλα στον Σι και τον Πούτιν στη σύνοδο «θα στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα στην Ουάσιγκτον», δήλωσε ένας βετεράνος Ινδός διπλωμάτης.
Οι Ινδοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι το Νέο Δελχί επιθυμεί να συνεχίσει τη συνεργασία με τις ΗΠΑ, αλλά χρειάζεται επίσης να «διευρύνει τις συμμαχίες του».
Η Ινδία δεν μπορεί «να φαίνεται ότι υποκύπτει στις πιέσεις των ΗΠΑ για τις εισαγωγές πετρελαίου ή σε οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να θεωρηθεί υποχώρηση – και η δημόσια οργή είναι μεγάλη», τόνισε στο Reuters αξιωματούχος, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Την Πέμπτη, η ινδική κυβέρνηση απάντησε στους δασμούς ξεκινώντας καμπάνια εξαγωγών σε 40 χώρες – από το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι τη Νότια Κορέα – για να ενισχύσει τις εξαγωγές υφαντουργίας.
Πριν από την Κίνα, ο Μόντι επισκέφθηκε το Τόκιο για την ετήσια σύνοδο Ινδίας-Ιαπωνίας, όπου συναντήθηκε με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Σιγκερού Ισίμπα. Το ταξίδι αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία εν όψει των αμερικανικών δασμών, καθώς με την εμβάθυνση των δεσμών στους τομείς της άμυνας, της τεχνολογίας και των επενδύσεων, η Ινδία δείχνει ότι μπορεί να απορροφήσει τις απώλειες από την αγορά των ΗΠΑ.
Οι ιαπωνικές εταιρείες αναμένεται να επενδύσουν έως και 10 τρισ. γεν (68 δισ. δολάρια) στην Ινδία την επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με το δημόσιο δίκτυο NHK, ενώ η Suzuki Motor δεσμεύτηκε να επενδύσει περίπου 8 δισ. δολάρια μέσα στα επόμενα πέντε έως έξι χρόνια.
Οι δύο χώρες είναι «φτιαγμένες η μία για την άλλη», δήλωσε ο Μόντι αυτή την εβδομάδα, μετά από επίσκεψή του σε εργοστάσιο της Suzuki στην Ινδία. Οι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν συνεργασία σε στρατηγικά ορυκτά και ιαπωνικές επενδύσεις στη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας στην Ινδία.
Η Ινδία πιστεύεται ότι διαθέτει σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών – των κρίσιμων μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε smartphones, φωτοβολταϊκά κ.α. – αλλά δεν έχει την τεχνολογία για εκτεταμένη εξόρυξη και επεξεργασία.
