Με μια διευρυμένη ατζέντα θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την προσεχή Πέμπτη, 25 Σεπτεμβρίου, στην Ουάσιγκτον.
Οι Πρόεδροι ΗΠΑ και Τουρκίας αναμένεται να συζητήσουν για σημαντικά θέματα, τα οποία δεν θα περιοριστούν στην «ατζέντα» που γνωστοποίησε ο Τραμπ με την ανάρτησή του στο Truth Social, με την οποία επισημοποίησε το τετ-α-τετ που θα έχουν στον Λευκό Οίκο. Δηλαδή, σε εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες, περιλαμβάνοντας την «μεγάλης κλίμακας» αγορά αεροσκαφών Boeing, μια «μεγάλη συμφωνία» για F-16, καθώς και τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων για το πρόγραμμα των F-35, που -όπως τόνισε- «αναμένεται να ολοκληρωθούν θετικά».
Όπως αναφέρθηκε σε ρεπορτάζ στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ, φαίνεται πως υπάρχει στον ορίζοντα το ενδεχόμενο αγοράς από πλευράς Τουρκίας μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων. Μέχρι σήμερα η Άγκυρα έκανε ανάλογες συμφωνίες με τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ωστόσο για πρώτη φορά στρέφεται προς τις ΗΠΑ και τον Ρεπουμπλικάνο Πρόεδρό τους.
Τα χρήματα που θα μπουν στα αμερικανικά ταμεία, ξεπερνούν μόνο για τα αεροπλάνα τα 40 δισ. δολάρια.
Ειδικότερα, τα 250 με 300 Boeing θα κοστίσουν γύρω στα 30 δισ. δολάρια και τα μαχητικά αεροσκάφη γύρω στα 10 δισ. δολάρια. Εάν αναλογιστεί κανείς και τα ποσά για τους αντιδραστήρες, το συνολικό deal θα προκαλεί… ζαλάδα.
Ο Ερντογάν όχι μόνο ενισχύει την αμερικανική οικονομία με αυτήν τη συμφωνία, αλλά χαρίζει στον ομόλογό του των ΗΠΑ και την κατάργηση των έξτρα φόρων (από 20% μέχρι 30%) που είχε επιβάλει στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας σε αμερικανικά προϊόντα, μετά την ένταση που είχε δημιουργηθεί μεταξύ των δύο χωρών.
Αυτό το «δώρο» του Τούρκου Προέδρου ευνοεί από… σπόντα και τον «άσπονδο» πλέον φίλο του Τραμπ, τον Έλον Μασκ, αφού τα αυτοκίνητα Tesla θα επιστρέψουν σε ευνοϊκές τιμές στη γειτονική χώρα.
Γιατί ο Τραμπ προσκαλεί τον Ερντογάν στον Λευκό Οίκο
Όπως μετέδωσε το iEidiseis.gr, μπορεί η πρώτη αντίδραση της Αθήνας σε σχέση με την επικείμενη συνάντηση του Τραμπ – Ερντογάν να ήταν η υποβάθμιση της σημασίας της, ωστόσο το τετ-α-τετ των προέδρων ΗΠΑ και Τουρκίας, σε συνδυασμό με τη μέχρι σήμερα «κλειστή» πόρτα του Λευκού Οίκου για τον Έλληνα πρωθυπουργό, έχει αυξήσει κατακόρυφα τον προβληματισμό του Μεγάρου Μαξίμου.
Προσώρας, η προσοχή του κυβερνητικού επιτελείου και του υπουργείου Εξωτερικών είναι στραμμένη στη συνάντηση που θα έχουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δύο 24ωρα νωρίτερα, την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη.
Η συγκυρία είναι πολύ φορτισμένη σε πολλαπλά επίπεδα και τα «σήματα» που έχει στείλει το τελευταίο διάστημα η Άγκυρα, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας στην Αθήνα, αφού ο Ερντογάν έχει επαναφέρει την αναθεωρητική ρητορική του, αλλά εσχάτως και την απειλή του «Πίρι Ρέϊς», για έρευνες στο Αιγαίο. Ταυτοχρόνως, Τουρκία και Λιβύη συντονίζονται με το μεταξύ τους μνημόνιο, ενώ το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ προκαλεί αναταράξεις σχέσεις Αθήνας – Λευκωσίας.
Στην Αθήνα, ωστόσο, έχουν ήδη στραμμένο το βλέμμα στη συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν. Πολύ περισσότερο όταν ο Λευκός Οίκος έχει ήδη διαμηνύσει ότι αναμένονται σημαντικές ανακοινώσεις για την προμήθεια αμερικανικών F-16 και Boeing και την ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Κυβερνητικές πηγές αφήνουν να εννοηθεί ότι στο πλαίσιο του εφικτού, η Αθήνα θα δώσει μία σκληρή μάχη στο παρασκήνιο για να αποτρέψει, μέσω του ελληνοαμερικανικού λόμπι και άλλων στελεχών της αμερικανικής πολιτικής σκηνή, την προμήθεια των αμερικανικών F35 από την Άγκυρα, με βασικό επιχείρημα ότι ο Τούρκος Πρόεδρος δεν είναι διατεθειμένος να απομακρύνει τους ρωσικούς πυραύλους S-400.
Άπαντες, ωστόσο, αναγνωρίζουν ότι το νέο σκηνικό μετά την ήττα των Δημοκρατικών και την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ είναι άκρως προβληματισμό για την κυβέρνηση. Και αυτό, για δύο λόγους.
- Πρώτα απ’ όλα, γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε στηρίξει χωρίς καμία απόσταση ασφαλείας την κυβέρνηση του Τζο Μπάϊντεν, με αποτέλεσμα σήμερα να μην διαθέτει σοβαρά ερείσματα στους νέους ενοίκους του Λευκού Οίκου, παρά μόνο κάποιες μεμονωμένες προσωπικές σχέσεις λίγων υπουργών του, οι οποίες, πάντως, δεν αρκούν για να ανοίξουν σοβαρούς διαύλους επικοινωνίας.
- Δεύτερον, γιατί λίγους μήνες μετά την εκλογή του Μπάϊντεν το 2021, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε κατηγορήσει τον ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά τον Αλέξη Τσίπρα για «αριστερόχρωμο τραμπισμό» και για «πρακτικές που καταδικάστηκαν στις ΗΠΑ» στις εκλογές που είχαν προηγηθεί. Κάτι που φαίνεται ότι έχει καταγραφεί στη «συλλογική μνήμη» της τωρινής κυβέρνησης στην Ουάσιγκτον.
Σε κάθε περίπτωση, ένα επιπλέον πρόβλημα για την ελληνική διπλωματία είναι ότι η συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν θα πραγματοποιηθεί μετά τη τετ-α-τετ Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο, οπότε για μία σειρά από κρίσιμα ζητήματα, από τα αμιγώς ελληνικού ενδιαφέροντος έως τον ρόλο της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, στη σχέση της με το Ισραήλ κ.α., θα πρέπει να κρατήσει στάση αναμονής.
Όλο το προηγούμενο διάστημα, πάντως, και αυτό έχει τη σημασία του, έγινε μία συντονισμένη προσπάθεια για να υπάρξει μία ολιγόλεπτη, έστω συνάντηση, του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ντόναλντ Τραμπ, στο περιθώριο της δεξίωσης που θα παραθέσει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ στους ηγέτες που θα συμμετέχουν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη.
