Τα σχόλια του Ντόναλντ Τραμπ υπέρ του να ανακτήσει το Κίεβο όλη την εδαφική του επικράτεια από τη Ρωσία προκάλεσαν έναν συνδυασμό ανακούφισης και καχυποψίας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είναι έτοιμος να αφήσει την Ευρώπη πιο μόνη στην υποστήριξη της Ουκρανίας.
Οι δηλώσεις του Τραμπ στο Truth Social σηματοδότησαν μια απότομη και σημαντική ρητορική στροφή για τον ηγέτη των ΗΠΑ, ο οποίος προηγουμένως είχε πιέσει την Ουκρανία να παραχωρήσει έδαφος για να τερματιστεί ο πόλεμος και είχε απλώσει το κόκκινο χαλί στον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα μόλις τον προηγούμενο μήνα.
Ωστόσο, δεν ήταν σαφές αν θα υποστήριζε τα λόγια του με μια αλλαγή στην αμερικανική πολιτική, μια ασάφεια που θα μπορούσε να αφήσει στην Ευρώπη το βάρος να καλύψει περισσότερες από τις ανάγκες της Ουκρανίας μέσω όπλων και χρηματοδότησης καθώς ο ρόλος της Ουάσινγκτον υποχωρεί.
«Νομίζω ότι οι άνθρωποι παίρνουν κουράγιο γιατί υποδηλώνει… ότι η αντίληψή του για τη σύγκρουση έχει αλλάξει», δήλωσε ο Νιλ Μέλβιν, Διευθυντής Διεθνούς Ασφάλειας στο RUSI, στο Reuters σχετικά με τα σχόλια του Τραμπ.
«Έχει αναγνωρίσει ότι η σύγκρουση είναι πιο περίπλοκη και φαίνεται σαφώς εκνευρισμένος με τον Πούτιν, οπότε νομίζω ότι είναι ίσως μια επιτυχία της ουκρανικής και ευρωπαϊκής διπλωματίας το ότι αυτή η εξήγηση πέρασε».
Ωστόσο, ο Τραμπ διατηρεί μια στρατηγική ασάφεια γύρω από τη σύγκρουση, ενθαρρύνοντας την Ουκρανία χωρίς να δεσμεύεται για την υποστήριξη των ΗΠΑ, δήλωσε ο Μέλβιν.
«Έτσι, η αφήγηση γύρω από αυτά που λέει έχει αλλάξει, αλλά φαίνεται ακόμη να προσπαθεί να αποστασιοποιήσει τις ΗΠΑ από την ηγεσία στη σύγκρουση. Ρίχνει συνεχώς το βάρος στην Ευρώπη».
Δεν είναι εύκολο να «βγει μπροστά» η Ευρώπη
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Γιοχάν Βάντεφουλ, χαιρέτισε τα σχόλια του Τραμπ, αλλά δήλωσε ότι ήρθε η ώρα για την Ευρώπη να αναλάβει δράση.
«Μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα· δεν έχουν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη υλοποιήσει όσα υποσχέθηκαν στην Ουκρανία», είπε ο Βάντεφουλ στο γερμανικό ραδιόφωνο Deutschlandfunk.
«Πρέπει να εξετάσουμε ποιες άλλες οικονομικές και στρατιωτικές επιλογές έχουμε», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι δεν θα είναι εύκολο για την Ευρώπη να ενισχύσει τις προσπάθειες ασφαλείας της.
Δύο αξιωματούχοι, μιλώντας στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας, προειδοποίησαν επίσης ότι ο Τραμπ μπορεί να στέλνει μήνυμα ότι τώρα είναι στην Ευρώπη να βοηθήσει την Ουκρανία.
«Φαίνεται να λέει τα αντίο του, έτσι δεν είναι; Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει αύριο. Σε κάθε περίπτωση: οι κάρτες είναι καθαρές για εμάς. Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε», δήλωσε ένας αξιωματούχος της Δυτικής Ευρώπης.
Ένας ανώτερος διπλωμάτης της Ανατολικής Ευρώπης είπε ότι τα σχόλια του Τραμπ για την Ουκρανία αποσκοπούσαν στο να δείξουν «ότι αρχίζει να αποστασιοποιείται, στέλνοντας το μήνυμα ότι πλέον είναι ζήτημα της Ευρώπης».
Οι μετοχές ευρωπαϊκών αμυντικών εταιρειών αυξήθηκαν στο πρωινό χρηματιστήριο της Τετάρτης μετά τα σχόλια του Τραμπ, ενώ οι διεθνείς ομολογίες της Ουκρανίας υποχώρησαν.
Ο Βίκτορ Σάμπο, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Aberdeen Investments, η οποία έχει επενδύσεις σε ουκρανικές ομολογίες, δήλωσε ότι τα σχόλια του Τραμπ πρέπει να αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό και ότι τα spreads των ομολογιών εξακολουθούν να δείχνουν μειούμενη αισιοδοξία για τις οικονομικές προοπτικές της Ουκρανίας.
«Υπάρχει σαφώς πρόθεση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυξήσει την υποστήριξη», είπε. «Αλλά δεν υπάρχει πρόθεση από τη Ρωσία – και είναι ο επιτιθέμενος».
Η Ευρώπη αναλαμβάνει μεγαλύτερο ρόλο
Προτού επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο Τραμπ είχε καυχηθεί ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσα σε 24 ώρες εάν επανεκλεγόταν. Μετά από μια καταστροφική συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέβαλαν συντονισμένες προσπάθειες για να φέρουν τον Τραμπ με το μέρος τους.
Επιπλέον, προσπάθησαν να τον πείσουν ότι η Μόσχα φέρει αποκλειστικά την ευθύνη για τον πόλεμο, που ξεκίνησε με την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
«Αρχίζει να συνειδητοποιεί ο Τραμπ ότι ο Πούτιν τον παραπλανά», δήλωσε στο Reuters η Γιάρσλαβα Μπαρμπιέρι, ερευνήτρια στο Ukraine Forum του Chatham House.
«Νομίζω ότι ο Τραμπ ψάχνει επίσης μια διέξοδο για να διατηρήσει την εικόνα του ως αποτελεσματικός ειρηνοποιός, προσπαθώντας να μεταφέρει την ευθύνη στη Ρωσία και τους Ευρωπαίους… έτσι ώστε αν συνεχιστεί η αποτυχία να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, να μην φταίει αυτός».
Οι ΗΠΑ υπήρξαν παραδοσιακά ο μεγαλύτερος υποστηρικτής και προμηθευτής όπλων της Ουκρανίας, αλλά από την ανάληψη της προεδρίας, ο Τραμπ επιμένει ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πολύ μεγαλύτερο μερίδιο του δικού της αμυντικού βάρους. Σε κάποιο βαθμό, αυτό έχει ήδη συμβεί.
Τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη της συμμαχίας του ΝΑΤΟ έχουν αυξήσει τις στρατιωτικές τους δαπάνες και έχουν επίσης προμηθεύσει την Ουκρανία με αεροπορική άμυνα μέσω ενός νέου συστήματος που δίνει στο Κίεβο όπλα από τα αποθέματα των ΗΠΑ χρησιμοποιώντας κονδύλια από τις χώρες του ΝΑΤΟ.
Παρά τις προσπάθειες της Ευρώπης, ο Μέλβιν σημείωσε ότι η ρητορική του Τραμπ μπορεί να αλλάξει ξανά.
«Νομίζω ότι είμαστε πάντα μόλις ένα τηλεφώνημα στον Πούτιν μακριά από μια αλλαγή και γι’ αυτό πιστεύω ότι, ουσιαστικά, οι πρώτοι οκτώ μήνες έχουν υπονομεύσει την εμπιστοσύνη της Ευρώπης στην προσέγγιση της διοίκησης Τραμπ και αυτό δεν αποκαθιστά την εμπιστοσύνη».
►Νέα «κολοτούμπα» Τραμπ: Τώρα προτρέπει την Ουκρανία να πολεμήσει και να ανακτήσει όλα τα εδάφη της
