Ένα ανθρώπινο κρανίο ηλικίας ενός εκατομμυρίου ετών που βρέθηκε στην Κίνα υποδηλώνει ότι το είδος μας, ο Homo sapiens, άρχισε να εμφανίζεται τουλάχιστον μισό εκατομμύριο χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε, υποστηρίζουν ερευνητές σε μια νέα μελέτη.
Δείχνει επίσης ότι συνυπήρχαμε με άλλα αδελφά είδη, συμπεριλαμβανομένων των Νεάντερταλ, για πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι πιστεύαμε, αναφέρουν.
Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι η ανάλυσή τους «αλλάζει εντελώς» την αντίληψή μας για την ανθρώπινη εξέλιξη και, αν είναι σωστή, θα ξαναγράψει σίγουρα ένα βασικό πρώιμο κεφάλαιο της ιστορίας μας.
Όμως, άλλοι ειδικοί σε έναν τομέα όπου επικρατεί διαφωνία σχετικά με την εμφάνισή μας στον πλανήτη, λένε ότι τα συμπεράσματα της νέας μελέτης είναι εύλογα, αλλά καθόλου βέβαια.
Σύμφωνα με το BBC η ανακάλυψη, που δημοσιεύθηκε σε ένα από τα κορυφαία επιστημονικά περιοδικά του κόσμου, το Science, συγκλόνισε την ερευνητική ομάδα, στην οποία συμμετείχαν επιστήμονες από ένα πανεπιστήμιο της Κίνας και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Από την αρχή, όταν λάβαμε το αποτέλεσμα, το θεωρήσαμε απίστευτο. Πώς ήταν δυνατόν να είναι τόσο παλιό;», δήλωσε ο καθηγητής Xijun Ni του Πανεπιστημίου Fudan, ο οποίος συνδιηύθυνε την ανάλυση.
«Αλλά το ελέγξαμε ξανά και ξανά για να δοκιμάσουμε όλα τα μοντέλα, χρησιμοποιήσαμε όλες τις μεθόδους και τώρα είμαστε σίγουροι για το αποτέλεσμα και πραγματικά πολύ ενθουσιασμένοι».
Yunxian 2, το κρανίο που αλλάζει όσα ξέραμε
Όταν οι επιστήμονες βρήκαν το κρανίο, που ονομάστηκε Yunxian 2, υπέθεσαν ότι ανήκε σε έναν προγενέστερο πρόγονο μας, τον Homo erectus, τον πρώτο άνθρωπο με μεγάλο εγκέφαλο. Αυτό επειδή χρονολογείται περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια πριν, πολύ πριν από την εμφάνιση των πιο εξελιγμένων ανθρώπων.
Ο Homo erectus τελικά εξελίχθηκε και άρχισε να διαχωρίζεται πριν από 600.000 χρόνια σε Νεάντερταλ και στο είδος μας, τον Homo sapiens.
Ωστόσο, η νέα ανάλυση του Yunxian 2, η οποία έχει εξεταστεί από ανεξάρτητους από την ερευνητική ομάδα εμπειρογνώμονες, υποδηλώνει ότι δεν πρόκειται για Homo erectus.
Τώρα πιστεύεται ότι είναι μια πρώιμη εκδοχή του Homo longi, ενός αδελφού είδους σε παρόμοιο επίπεδο ανάπτυξης με τους Νεάντερταλ και τον Homo sapiens.
Γενετικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι συνυπήρχε μαζί τους, οπότε αν ο Yunxian 2 περπατούσε στη Γη πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, λένε οι επιστήμονες, πιθανότατα το ίδιο έκαναν και οι πρώιμες εκδοχές των Νεάντερταλ και του δικού μας είδους.
Αυτή η εκπληκτική ανάλυση έχει μετατοπίσει δραματικά το χρονοδιάγραμμα της εξέλιξης των ανθρώπων με μεγάλο εγκέφαλο τουλάχιστον κατά μισό εκατομμύριο χρόνια, σύμφωνα με τον καθηγητή Chris Stringer του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, συν-επικεφαλής της έρευνας.
Είπε ότι είναι πιθανό να υπάρχουν απολιθώματα Homo sapiens ηλικίας εκατομμυρίων ετών κάπου στον πλανήτη μας – απλά δεν τα έχουμε βρει ακόμα.
«Να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σχετικά με τις εκτιμήσεις χρονισμού»
Υπάρχουν δύο τρόποι για να προσδιορίσει κανείς το είδος ενός πρώιμου ανθρώπου και να υπολογίσει πότε περπάτησε στη Γη – αναλύοντας το σχήμα του κρανίου και τα γενετικά του δεδομένα. Στην περίπτωση του Yunxian 2 χρησιμοποιήθηκαν και οι δύο μέθοδοι, και η καθεμία κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα.
Ωστόσο, άλλοι ερευνητές, όπως ο Δρ Άιλγουιν Σκάλλι, εξελικτικός γενετιστής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, λένε ότι υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες και στις δύο μεθόδους.
«Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σχετικά με τις εκτιμήσεις χρονισμού, γιατί αυτές είναι πολύ δύσκολο να γίνουν, ανεξαρτήτως των στοιχείων που εξετάζουμε, είτε πρόκειται για γενετικά είτε για απολιθωματικά στοιχεία», είπε.
«Ακόμη και με τη μεγαλύτερη ποσότητα γενετικών δεδομένων, είναι πολύ δύσκολο να καθορίσει κανείς με ακρίβεια το πότε μπορεί να συνυπήρξαν αυτές οι πληθυσμιακές ομάδες, σε χρονικό πλαίσιο 100.000 ετών ή και περισσότερο».
Πρόσθεσε ότι, ενώ τα συμπεράσματα των καθηγητών Ni και Stringer ήταν πιθανότατα σωστά, απέχουν πολύ από το να θεωρούνται βέβαια, και ότι χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για να είμαστε σίγουροι.
«Η εικόνα αυτή εξακολουθεί να μας είναι αρκετά ασαφής, οπότε αν τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας υποστηριχθούν από άλλες αναλύσεις, ιδανικά από κάποια γενετικά δεδομένα, τότε πιστεύω ότι θα αρχίσουμε να νιώθουμε ολοένα και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε αυτά», είπε στο BBC News.
Τα παλαιότερα γνωστά στοιχεία για τον πρώιμο Homo sapiens στην Αφρική χρονολογούνται πριν από 300.000 χρόνια, οπότε είναι δελεαστικό να συμπεράνει κανείς ότι το είδος μας ίσως εξελίχθηκε πρώτα στην Ασία.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον καθηγητή Stringer, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να είμαστε σίγουροι σε αυτό το στάδιο, επειδή υπάρχουν ανθρώπινα απολιθώματα στην Αφρική και την Ευρώπη που έχουν επίσης ηλικία ενός εκατομμυρίου ετών και πρέπει να ενσωματωθούν στην ανάλυση.
«Υπάρχουν ορισμένα γενετικά στοιχεία που δείχνουν μια ακόμη πιο πρώιμη εμφάνιση του είδους μας, το οποίο ενδέχεται να έχει αναμειχθεί με τη δική μας γραμμή, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη αποδειχθεί», είπε στο BBC News.
Η πιο πρώιμη χρονολογία σημαίνει ότι τα τρία είδη ανθρώπων συνυπήρχαν στον πλανήτη για περίπου 800.000 χρόνια, πολύ περισσότερο από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως, ίσως αλληλεπιδρώντας και αναπαραγόμενα μεταξύ τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
