Το ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων για τη Γάζα που παρουσίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ τη Δευτέρα περιείχε σημαντικές αλλαγές που ζήτησε ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, εξοργίζοντας αραβικές αρχές που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, υποστήριξαν στο Axios πηγές εξοικειωμένες με τη διαδικασία.
Ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε την κατάσταση ως απλή: το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και οι αραβικοί εταίροι τους ήταν όλοι ευθυγραμμισμένοι πάνω σε ένα τελικό σχέδιο, και η Χαμάς όφειλε να συμφωνήσει ή να αντιμετωπίσει τον αφανισμό. Στην πραγματικότητα πίσω από τις κάμερες η εικόνα ήταν πιο θολή — και οι διαπραγματεύσεις μπορεί να μόλις αρχίζουν.
Την ώρα που ο Τραμπ και ο Νετανιάχου συζητούσαν το σχέδιο μπροστά στις κάμερες στον Λευκό Οίκο, ο πρωθυπουργός του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι το παρουσίαζε στους ηγέτες της Χαμάς στη Ντόχα, ανέφερε μια πηγή με γνώση του θέματος.
Ο Νετανιάχου είχε καλέσει τον Αλ Θάνι από τον Λευκό Οίκο ώρες νωρίτερα για να ζητήσει συγγνώμη για την πρόσφατη ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Ντόχα, που ήταν η προϋπόθεση του Κατάρ για να επιστρέψει στη θέση του διαμεσολαβητή.
Η πηγή είπε ότι οι ηγέτες της Χαμάς είπαν στον Αλ Θάνι ότι θα μελετήσουν την πρόταση με καλή πίστη.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι ελπίζουν να πάρουν την απάντηση της Χαμάς πριν το τέλος της εβδομάδας. Την Τρίτη ο Τραμπ έβαλε τελεσίγραφο στην Χαμάς να απαντήσει εντός 3-4 ημερών.
Η συμφωνία που τώρα βρίσκεται μπροστά στη Χαμάς διαφέρει σημαντικά από εκείνη που οι ΗΠΑ και μια ομάδα αραβικών και μουσουλμανικών χωρών είχαν προηγουμένως συμφωνήσει, λόγω της παρέμβασης του Νετανιάχου.
Πώς φτάσαμε στις αλλαγές: Η εξάωρη συνάντηση που οδήγησε σε «άλλη» συμφωνία
Την Κυριακή, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Τραμπ Τζάρεντ Κούσνερ συναντήθηκαν για έξι ώρες με τον Νετανιάχου και τον σύμβουλό του Ρον Ντέρμερ.
Ο Νετανιάχου κατάφερε να διαπραγματευτεί αρκετές τροποποιήσεις στο κείμενο, ιδίως όσον αφορά τους όρους και το χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα.
Η νέα πρόταση συνδέει την αποχώρηση του Ισραήλ με την πρόοδο στον αφοπλισμό της Χαμάς και δίνει στο Ισραήλ δικαίωμα βέτο στη διαδικασία.
Ακόμη κι αν πληρούνται όλοι οι όροι και ολοκληρωθούν τρεις φάσεις αποχώρησης, οι ισραηλινές δυνάμεις θα παραμένουν εντός ενός περιγράμματος ασφαλείας μέσα στη Γάζα «μέχρι η Γάζα να είναι σωστά ασφαλής από οποιαδήποτε αναζωπύρωση τρομοκρατικής απειλής». Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει επ’ αόριστον.
►Οι «γκρίζες ζώνες» του σχεδίου Τραμπ για τη Γάζα: Τα εμπόδια που μπορεί να το τινάξουν στον αέρα
Οργή σε Σ. Αραβία, Αίγυπτο, Ιορδανία και Τουρκία
Αξιωματούχοι από τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Τουρκία εξοργίστηκαν με τις αλλαγές, σύμφωνα με πηγές με γνώση.
Οι Καταριανοί ακόμη προσπάθησαν να πείσουν τη διοίκηση Τραμπ να μην δημοσιοποιήσει τη λεπτομερή πρόταση τη Δευτέρα εξαιτίας αυτών των ενστάσεων. Ο Λευκός Οίκος τη δημοσιοποίησε ούτως ή άλλως και ώθησε τις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες να στηρίξουν το σχέδιο.
Οκτώ χώρες εξέδωσαν κοινή δήλωση καλωσορίζοντας την ανακοίνωση του Τραμπ χωρίς να εκφράσουν πλήρη υποστήριξη. Οι Καταριανοί είπαν στις άλλες χώρες ότι μετά από εκείνη τη γενικά θετική δήλωση θα έχουν περαιτέρω συζητήσεις με τις ΗΠΑ πάνω στις λεπτομέρειες, είπε μια πηγή.
Ο Γουίτκοφ είπε στο Fox News τη Δευτέρα ότι το σχέδιο του Τραμπ έχει ευρεία υποστήριξη στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. «Έχουμε πολλή αποδοχή. Έχουμε κάποιες λεπτομέρειες να διευθετήσουμε; Ναι. Αλλά, ξέρετε τον πρόεδρο Τραμπ… όλοι θα πιεστούν από αυτόν», ανέφερε.
Ένας ανώτερος αραβικός αξιωματούχος που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις είπε ότι, ενώ ο Νετανιάχου κατάφερε να αλλάξει το κείμενο, εξακολουθεί να έχει πολλά πολύ θετικά στοιχεία για τους Παλαιστίνιους, πέραν του ότι σταματά επιτέλους τις δολοφονίες.
Το σχέδιο του Τραμπ αποκλείει την εξαναγκαστική μετατόπιση Παλαιστινίων από τη Γάζα, καθώς και κάθε μόνιμη ισραηλινή κατοχή του θύλακα. Επίσης αποκλείει την ισραηλινή προσάρτηση της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.
Υπόσχεται αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.
Περιλαμβάνει την υποστήριξη από την κυβέρνηση Τραμπ για «αξιόπιστο μονοπάτι προς την αυτοδιάθεση των Παλαιστινίων» και δεσμεύει τις ΗΠΑ να επαναλάβουν τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Η εναλλακτική είναι ο Νετανιάχου «να τελειώσει» με τη Χαμάς
Ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς καλωσόρισε τις «προσπάθειες του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο» και εξέφρασε «εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να βρει ένα μονοπάτι προς την ειρήνη».
Αυτό είναι μια αξιοσημείωτα θετική δήλωση, δεδομένου ότι η Παλαιστινιακή Αρχή είχε απορρίψει πλήρως το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία.
Το σχέδιο του Τραμπ αναφέρει ότι «εντός 72 ωρών από τη δημόσια αποδοχή αυτής της συμφωνίας από το Ισραήλ, όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, θα επιστραφούν».
Δεν είναι σαφές αν η αποδοχή του σχεδίου από τον Νετανιάχου το απόγευμα της Δευτέρας ξεκίνησε το χρονόμετρο.
Ακόμη κι αν η Χαμάς απαντήσει θετικά, η επίτευξη τελικής συμφωνίας πιθανότατα θα απαιτήσει πολύ περισσότερο χρόνο από τρεις ημέρες.
Αμερικανοί και ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι ελπίζουν οι αραβικές και μουσουλμανικές χώρες να πιέσουν τη Χαμάς να αποδεχτεί. Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι υπήρχαν πρόσφατες ενδείξεις πως ορισμένοι ηγέτες της Χαμάς ήταν έτοιμοι να προχωρήσουν.
Το σχέδιο που παρουσίασε ο Τραμπ περιλαμβάνει επίσης μία εναλλακτική περίπτωση σε περίπτωση που η Χαμάς πει όχι: «Σε περίπτωση που η Χαμάς καθυστερήσει ή απορρίψει αυτή την πρόταση, τα παραπάνω, συμπεριλαμβανομένης της κλιμακωμένης επιχείρησης βοήθειας, θα προχωρήσουν στις περιοχές χωρίς τρομοκρατία που παραδίδονται» από το Ισραήλ σε μια μεταβατική δύναμη ασφαλείας.
Ο Τραμπ ήταν πιο ξεκάθαρος: «Αν η Χαμάς απορρίψει τη συμφωνία, Μπίμπι, θα έχεις την πλήρη στήριξή μας να πράξεις ό,τι χρειάζεται».
Κατάρ: Χρειάζονται ακόμα συζητήσεις
Αρκετά σημεία του σχεδίου του Τραμπ για τη Γάζα απαιτούν διευκρίνιση και διαπραγμάτευση, δήλωσε στο Al Jazeera ο Πρωθυπουργός του Κατάρ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν μπιν Τζασίμ αλ-Θάνι, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα ότι όλα τα μέρη θα «δουν το σχέδιο με εποικοδομητικό τρόπο και θα αδράξουν την ευκαιρία να τερματίσουν τον πόλεμο».
«Εξηγήσαμε στη Χαμάς κατά τη συνάντησή μας χθες ότι ο πρωταρχικός μας στόχος είναι η διακοπή του πολέμου», είπε. «Η Χαμάς επέδειξε υπευθυνότητα και υποσχέθηκε να μελετήσει το σχέδιο».
Πρόσθεσε ότι όσα παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα ήταν ένας κατάλογος «αρχών», «οι λεπτομέρειες των οποίων πρέπει να συζητηθούν», αλλά ότι το σχέδιο του Τραμπ «επιτυγχάνει έναν πρωταρχικό στόχο, τον τερματισμό του πολέμου».
