Η διάσημη Βρετανίδα ερευνήτρια και ακτιβίστρια για τα ζώα, Τζέιν Γκούντολ, πέθανε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών από φυσικά αίτια, όπως ανακοίνωσε, την Τετάρτη (1/10), το Ινστιτούτο που φέρει το όνομά της. Η περιβαλλοντολόγος πέθανε στην Καλιφόρνια, όπου βρισκόταν για περιοδεία ομιλιών στις ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το NBC News, η Τζέιν Γκούντολ έγινε παγκοσμίως γνωστή για το πρωτοποριακό της έργο με τους χιμπαντζήδες στην Τανζανία τη δεκαετία του 1960. Ήταν η πρώτη που κατέγραψε σε επιστημονικά περιοδικά τη χρήση εργαλείων από τα ζώα, την επικοινωνία τους και τις πολύπλοκες κοινωνικές τους δομές – ανακαλύψεις που αναθεώρησαν όσα πίστευε έως τότε η επιστήμη. Η συμβολή της άνοιξε τον δρόμο για δεκαετίες έρευνας σε φυσικό περιβάλλον πάνω στη συμπεριφορά των πρωτευόντων.
Από το δάσος στην παγκόσμια ακτιβιστική δράση
Όπως αναφέρει το Ινστιτούτο που ίδρυσε η ίδια το 1977, η Τζέιν Γκούντολ «μπήκε στο δάσος για να μελετήσει τις ζωές των χιμπαντζήδων και βγήκε από το δάσος για να τους σώσει». Όταν διαπίστωσε ότι απειλούνται από καταστροφή του βιότοπου και την παράνομη διακίνηση, ανέπτυξε μια νέα, ολιστική προσέγγιση για τη διατήρηση των ειδών, που συνδέει την προστασία των ζώων με τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.
Από την πλευρά της, η ιδρύτρια της PETA, Ίνγκριντ Νιούκρικ, θυμάται ότι η Τζέιν Γκούντολ βοήθησε να μπει τέλος στον εγκλεισμό χιμπαντζήδων σε άδεια μεταλλικά κλουβιά για πειράματα: «Αποκάλεσε εκείνη την εμπειρία που της δείξαμε ως “τη χειρότερη μέρα της ζωής μου”».
Η Γκούντολ και η έρευνα με τους χιμπαντζήδες
Πάντως, η Τζέιν Γκούντολ ταξίδεψε πρώτη φορά στην Τανζανία στα 26 της, με ελάχιστη χρηματοδότηση από έναν φιλάνθρωπο και με τη μητέρα της να τη συνοδεύει – απαίτηση της βρετανικής κυβέρνησης για να εγκρίνει την αποστολή. «Όλοι έλεγαν ότι είναι γελοίο, ότι δεν έχεις χρήματα και ότι είσαι απλώς ένα κορίτσι, αλλά η μητέρα μου έλεγε πάντα πως “αν πραγματικά το θες, πρέπει να δουλέψεις σκληρά και να μην τα παρατήσεις ποτέ”», είχε δηλώσει σε συνέντευξή της.
Οι πρώτοι μήνες ήταν δύσκολοι, καθώς οι χιμπαντζήδες την απέφευγαν. Μέχρι που ένα ζώο συνήθισε την παρουσία της και της επέτρεψε την παρατήρηση που άλλαξε την ιστορία: Οι χιμπαντζήδες χρησιμοποιούν και φτιάχνουν εργαλεία. Μια ανακάλυψη που, όπως έγραψε στον μέντορά της Λούις Λίκι, συγκλόνισε τη Δύση, αφού μέχρι τότε μόνο ο άνθρωπος θεωρούνταν «δημιουργός εργαλείων».
Η ανακάλυψη αυτή τράβηξε την προσοχή του National Geographic, εξασφαλίζοντας χρηματοδότηση και εκτοξεύοντας την καριέρα της.
Άνοιξε νέους δρόμους στην επιστήμη
Με το έργο της, η Τζέιν Γκούντολ όχι μόνο άνοιξε νέους δρόμους στην επιστήμη αλλά και ενέπνευσε γενιές ακτιβιστών και ερευνητών. Όπως τόνισε το Ινστιτούτο Jane Goodall στην ανακοίνωση του θανάτου της: «Οι ανακαλύψεις της επαναστατικοποίησαν την επιστήμη, και η δράση της υπέρ της προστασίας και αποκατάστασης του φυσικού κόσμου θα μείνει ανεξίτηλη».
