Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε το Ισραήλ να σταματήσει τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, μετά την ανακοίνωση της Χαμάς, την Παρασκευή (03/10), ότι δέχεται να απελευθερώσει ομήρους και να αποδεχθεί βασικά σημεία του αμερικανικού σχεδίου ειρήνης, ανοίγοντας ενδεχομένως τον δρόμο για τη λήξη ενός πολέμου που διαρκεί δύο χρόνια.
Από την πλευρά του, το Ισραήλ απάντησε ότι θα προχωρήσει στην «άμεση εφαρμογή» του πρώτου σταδίου του σχεδίου, το οποίο ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενέκρινε κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Reuters, η εφαρμογή του σχεδίου δεν είναι δεδομένη. Το χρονοδιάγραμμα παραμένει ασαφές, τα λογιστικά εμπόδια είναι μεγάλα λόγω της καταστροφής στη Γάζα, ενώ ζητήματα όπως ο αφοπλισμός της Χαμάς και η αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί.
Gaza war: How close is it to ending? https://t.co/ub2z7Q8x8C https://t.co/ub2z7Q8x8C
— Reuters (@Reuters) October 5, 2025
Οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται παρά το κάλεσμα Τραμπ
Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε από το Ισραήλ «να σταματήσει άμεσα τους βομβαρδισμούς», η κατάσταση επί του πεδίου δείχνει πως οι μάχες δεν έχουν τελειώσει. Μετά την ανταπόκριση της Χαμάς στο αμερικανικό σχέδιο, υπήρξε μια σύντομη περίοδος ηρεμίας το Σάββατο (04/10), ωστόσο οι αεροπορικές επιθέσεις συνεχίστηκαν, με δεκάδες νεκρούς από την Παρασκευή (03/10).
Μάλιστα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι διαπραγματευτές αναμένεται να συγκεντρωθούν στην Αίγυπτο τη Δευτέρα (06/10), σε μια προσπάθεια να δοθεί συνέχεια στη διαδικασία.
«Αυτή η συμφωνία δεν αφορά μόνο στη Γάζα»
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως είναι αποφασισμένος να τερματίσει τη σύγκρουση μέσω ενός σχεδίου 20 σημείων, τονίζοντας στα social media: «Αυτό δεν αφορά μόνο στη Γάζα. Αφορά στην πολυπόθητη ειρήνη στη Μέση Ανατολή».
Εντούτοις, στο παρελθόν, παρόμοιες εκεχειρίες – μία λίγο μετά την έναρξη του πολέμου το 2023 και μία νωρίτερα φέτος – κατέρρευσαν μέσα σε λίγες εβδομάδες, με τις μάχες να αναζωπυρώνονται.
Η απάντηση της παλαιστινιακής οργάνωσης της Χαμάς άφησε ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα, όπως ο αφοπλισμός της, που αποτελεί βασικό όρο στο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ και κομβικό στόχο του Ισραήλ. Παράλληλα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ενέκρινε το σχέδιο, παρότι περιλαμβάνει μια πιθανή – αν και εξαιρετικά υπό όρους – διαδρομή προς παλαιστινιακό κράτος, κάτι που έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει.
«Αρχή της διαδικασίας για τη Γάζα, όχι το τέλος της»
Ο Όρεν Σέτερ, ανώτερος ερευνητής στο Belfer Center του Harvard και πρώην επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων, σχολίασε: «Είναι ένα σημαντικό επίτευγμα για τον Τραμπ ότι κατάφερε να φέρει όλες τις πλευρές στο τραπέζι, αλλά είναι η αρχή της διαδικασίας, όχι το τέλος της».
Το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ δεν καθορίζει σαφές χρονοδιάγραμμα αφού προβλέπει μόνο ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα λήξει αμέσως μόλις οι δύο πλευρές συμφωνήσουν.
Η Χαμάς, ωστόσο, απάντησε ότι δεν εγκρίνει όλα τα σημεία και θα προχωρήσει σε «διαπραγματεύσεις μέσω μεσολαβητών για να συζητήσει τις λεπτομέρειες της διαδικασίας».
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο, όλοι οι όμηροι – ζωντανοί και νεκροί – πρέπει να απελευθερωθούν εντός 72 ωρών από τη δημόσια αποδοχή του Ισραήλ, χωρίς όμως να είναι ξεκάθαρο πότε αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση, καθώς ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ενέκρινε το σχέδιο αρκετές ημέρες πριν απαντήσει η Χαμάς.
Πηγές κοντά στη Χαμάς αναφέρουν ότι η παράδοση των ζωντανών ομήρων είναι σχετικά εύκολη, όμως η ανάκτηση των σορών μέσα από τα ερείπια στη Γάζα θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο.
Το Ισραήλ αναφέρει ότι 48 όμηροι παραμένουν στη Γάζα, από τους 251 που απήχθησαν στην επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023, και 20 εκ των οποίων είναι ζωντανοί.
Πολιτικοί υπολογισμοί και τακτικές κινήσεις
Μπορεί τόσο η Χαμάς όσο και το Ισραήλ να δείχνουν προθυμία και να εμφανίζονται με θετική διάθεση απέναντι στο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά οι πολιτικές ισορροπίες παραμένουν εύθραυστες.
Για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, η αποδοχή του σχεδίου ενδέχεται να αποτελεί μια στρατηγική κίνηση, με στόχο να διατηρήσει τις καλές σχέσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ και τις ΗΠΑ, χωρίς να αποξενώσει τους θρησκευτικούς εθνικιστές εταίρους του, οι οποίοι αντιτίθενται σε κάθε συμφωνία με τους Παλαιστινίους.
Από την άλλη, η Χαμάς, με την αποδοχή μέρους του σχεδίου και την απελευθέρωση ομήρων, μεταφέρει την πίεση στους Άραβες μεσολαβητές (Κατάρ, Αίγυπτο) και στα ισλαμικά κράτη που πιέζουν την Ουάσινγκτον για ειρήνη.
Ο αναλυτής του International Crisis Group, Αμτζάντ Ιράκι, ανέφερε: «Η Χαμάς έκανε μια έξυπνη κίνηση, λέγοντας “ναι και” ή “ναι μεν, αλλά”. Με αυτόν τον τρόπο, ουσιαστικά έριξε την μπάλα πίσω στο γήπεδο του Μπενιαμίν Νετανιάχου, αλλά και των αραβικών κρατών».
Πώς απάντησε η Χαμάς στα βασικά σημεία του σχεδίου
Απελευθέρωση ομήρων: Η Χαμάς δήλωσε ότι θα απελευθερώσει όλους τους Ισραηλινούς ομήρους – ζωντανούς και νεκρούς – σύμφωνα με τη φόρμουλα ανταλλαγής που περιλαμβάνεται στο σχέδιο, κάνοντας λόγο για «τις αναγκαίες επιχειρησιακές συνθήκες για την εφαρμογή της ανταλλαγής», χωρίς όμως να εξηγεί τι σημαίνει αυτό.
Αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα: Η παλαιστινιακή οργάνωση αποδέχθηκε το πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου και αναφέρθηκε σε «πλήρη αποχώρηση» των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, ενώ το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ προβλέπει «σταδιακή αποχώρηση» προς συμφωνημένη γραμμή για την προετοιμασία της απελευθέρωσης των ομήρων.
Διοίκηση της Γάζας: Η Χαμάς δήλωσε ότι θα παραδώσει τη διοίκηση της Γάζας σε παλαιστινιακή τεχνοκρατική Αρχή, με την υποστήριξη παλαιστινιακών, αραβικών και ισλαμικών κρατών, ενώ το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει μια διεθνή μεταβατική διοίκηση υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, με συμμετοχή προσώπων όπως ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ.
Μέλλον της Χαμάς: Η οργάνωση ανέφερε ότι θα παραμείνει μέρος ενός «ευρύτερου παλαιστινιακού εθνικού πλαισίου», χωρίς να αναφερθεί στον αφοπλισμό της, ενώ το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ αναφέρει ρητά ότι η Χαμάς δεν θα έχει ρόλο στη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας και ότι θα υπάρξει διαδικασία αποστρατιωτικοποίησης.
Η επόμενη φάση των διαπραγματεύσεων αναμένεται να δείξει αν το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να γίνει η βάση μιας βιώσιμης ειρήνης, ή αν θα προστεθεί στη μακρά λίστα των αποτυχημένων προσπαθειών για ειρήνη στη Μέση Ανατολή.
