Έμμεσες συνομιλίες που στοχεύουν στην επίτευξη τελικής συμφωνίας για ένα αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο με σκοπό τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα άρχισαν στην αιγυπτιακή πόλη Σαρμ Ελ Σέιχ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η Χαμάς συμφωνεί σε «πολύ σημαντικά» ζητήματα, καθώς η παλαιστινιακή ένοπλη οργάνωση ξεκίνησε έμμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ για μια ειρηνευτική συμφωνία στη Γάζα.
«Νομίζω ότι τα πάμε πολύ καλά και νομίζω ότι η Χαμάς έχει συμφωνήσει σε πράγματα που είναι πολύ σημαντικά», δήλωσε ο Τραμπ όταν ρωτήθηκε για τις συνομιλίες από δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο.
«Πιστεύω ότι σημειώνουμε τεράστια πρόοδο στις συνομιλίες. Αναμένω σύντομα μια συμφωνία για τη Γάζα και υπάρχει μια αρχική συναίνεση από όλες τις πλευρές. Ο Νετανιάχου από την πλευρά του ήταν πολύ θετικός απέναντι στο σχέδιο για τη Γάζα, ενώ και η Χαμάς καταβάλλει προσπάθειες από την πλευρά της».
Μάλιστα, ο Τραμπ έκανε ειδική αναφορά και στον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Είναι και αυτός ένα πολύ ισχυρός φίλος και καλός διαπραγματευτής. Υπάρχει μεγάλος σεβασμός και εκτιμούμε πολύ τη βοήθειά του».
Πού επικεντρώνονται οι συνομιλίες
Παλαιστίνιοι και Αιγύπτιοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο BBC ότι οι συνομιλίες επικεντρώνονται στη «δημιουργία των συνθηκών επί του πεδίου» για μια πιθανή ανταλλαγή, η οποία θα προέβλεπε την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα έναν αριθμό Παλαιστινίων κρατουμένων.
Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι συμφωνεί εν μέρει με τις προτάσεις του ειρηνευτικού σχεδίου, αλλά δεν έχει απαντήσει σε αρκετές βασικές απαιτήσεις — συμπεριλαμβανομένου του αφοπλισμού της και του μελλοντικού της ρόλου στη Γάζα, σύμφωνα με το BBC.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ δήλωσε το Σάββατο ότι ελπίζει να ανακοινώσει την απελευθέρωση ομήρων «τις επόμενες ημέρες».
Οι συνομιλίες, στις οποίες Αιγύπτιοι και Καταριανοί αξιωματούχοι θα πραγματοποιούν διαδοχικές συναντήσεις με αντιπροσωπείες του Ισραήλ και της Χαμάς χωριστά, λαμβάνουν χώρα την παραμονή της δεύτερης επετείου της επίθεσης της Χαμάς στη νότια πλευρά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία περίπου 1.200 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 251 άλλοι κρατήθηκαν όμηροι.
Ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε εκστρατεία στη Γάζα σε αντίποινα. Έκτοτε, 67.160 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της περιοχής που διοικείται από τη Χαμάς.
Οι πιο κρίσιμες συνομιλίες από την έναρξη του πολέμου
Αυτές οι συνομιλίες αναμένεται να είναι από τις πιο κρίσιμες από την έναρξη του πολέμου και θα μπορούσαν να καθορίσουν εάν υπάρχει πλέον εφικτή πορεία προς τον τερματισμό της σύγκρουσης.
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ, ο γαμπρός του Τραμπ Τζάρεντ Κούσνερ και ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, είναι μεταξύ αυτών που συμμετέχουν.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, γράφοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παρότρυνε όλους όσοι εμπλέκονται στις προσπάθειες τερματισμού του πολέμου στη Γάζα να «κινηθούν γρήγορα» και δήλωσε ότι του είπαν πως η πρώτη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου – η οποία περιλαμβάνει την απελευθέρωση των ομήρων – «πρέπει να ολοκληρωθεί αυτή την εβδομάδα».
Το 20-σημείων σχέδιο, που συμφωνήθηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, προτείνει άμεσο τερματισμό των μαχών και την απελευθέρωση 48 ομήρων, εκ των οποίων μόνο 20 θεωρείται ότι είναι ζωντανοί, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση εκατοντάδων κρατουμένων από τη Γάζα.
Το σχέδιο ορίζει ότι μόλις και οι δύο πλευρές συμφωνήσουν στην πρόταση, «πλήρης ανθρωπιστική βοήθεια θα σταλεί αμέσως στη Λωρίδα της Γάζας».
Επίσης, αναφέρει ότι η Χαμάς δεν θα έχει κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους.
Ωστόσο, μετά τη δημόσια ανακοίνωση του σχεδίου πριν από μία εβδομάδα, ο Νετανιάχου επανέλαβε τη μακροχρόνια αντίθεσή του στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, δηλώνοντας σε βίντεο: «Δεν είναι γραμμένο στη συμφωνία. Είπαμε ότι θα αντιταχθούμε σθεναρά σε ένα παλαιστινιακό κράτος».
Η «απροσδόκητη» απάντηση της Χαμάς
Την Παρασκευή, η Χαμάς απάντησε στην πρόταση με δήλωση, στην οποία η οργάνωση συμφώνησε «να απελευθερώσει όλους τους Ισραηλινούς κρατούμενους, ζωντανούς και νεκρούς, σύμφωνα με τον τύπο ανταλλαγής που περιλαμβάνεται στην πρόταση του Προέδρου Τραμπ» – εφόσον εκπληρωθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τις ανταλλαγές.
Δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα ούτε αποδέχθηκε το 20-σημείων σχέδιο του Τραμπ, αλλά δήλωσε ότι «ανανεώνει τη συμφωνία της να παραδώσει τη διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας σε παλαιστινιακό σώμα ανεξάρτητων (τεχνοκρατών), βασισμένο σε παλαιστινιακή εθνική συναίνεση και με αραβική και ισλαμική υποστήριξη».
Η δήλωση δεν έκανε καμία αναφορά σε μία από τις βασικές απαιτήσεις του σχεδίου – να συμφωνήσει η Χαμάς στον αφοπλισμό της και να μην έχει περαιτέρω ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας.
Προστέθηκε επίσης ότι το μέρος των προτάσεων που αφορά το μέλλον της Γάζας και τα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού εξακολουθεί να συζητείται «εντός ενός εθνικού πλαισίου», στο οποίο, όπως ανέφερε, η Χαμάς θα συμμετάσχει.
Πολλοί Παλαιστίνιοι χαρακτήρισαν την απάντηση της Χαμάς στο ειρηνευτικό σχέδιο απροσδόκητη, έπειτα από ημέρες ενδείξεων ότι η οργάνωση προετοιμαζόταν να το απορρίψει ή τουλάχιστον να το αποδεχθεί με αυστηρούς όρους.
Αντίθετα, η Χαμάς απέφυγε να συμπεριλάβει στις επίσημες δηλώσεις της τις παραδοσιακές «κόκκινες γραμμές» της, κίνηση που πολλοί ερμηνεύουν ως ένδειξη εξωτερικών πιέσεων.
Ευρωπαίοι και ηγέτες της Μέσης Ανατολής χαιρέτισαν την πρόταση. Η Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ), που κυβερνά τμήματα της ισραηλινά κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, χαρακτήρισε τις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου «ειλικρινείς και αποφασιστικές».
Το Ιράν – ένας από τους κύριους υποστηρικτές της Χαμάς εδώ και πολλά χρόνια – έχει επίσης δείξει τώρα τη στήριξή του στο ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ για τη Γάζα.
Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν σε διάφορες περιοχές της Λωρίδας της Γάζας τη Δευτέρα, πριν από την έναρξη των συνομιλιών.
Το Ισραήλ διεξάγει επίθεση στην πόλη, η οποία, όπως δήλωσε, στοχεύει στη διασφάλιση της απελευθέρωσης των εναπομεινάντων ομήρων.
Ο Μαχμούντ Μπασάλ, εκπρόσωπος της πολιτικής άμυνας της Γάζας που διοικείται από τη Χαμάς, δήλωσε στο BBC ότι «κανένα φορτηγό ανθρωπιστικής βοήθειας δεν έχει επιτραπεί να εισέλθει στην Πόλη της Γάζας από τότε που ξεκίνησε η επίθεση πριν από τέσσερις εβδομάδες».
«Υπάρχουν ακόμα πτώματα που δεν μπορούμε να ανακτήσουμε από περιοχές υπό ισραηλινό έλεγχο», ανέφερε.
Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της Πόλης της Γάζας έχουν αναγκαστεί να φύγουν αφού ο ισραηλινός στρατός διέταξε εκκενώσεις προς μια καθορισμένη «ανθρωπιστική περιοχή» στο νότο, αλλά εκτιμάται ότι εκατοντάδες χιλιάδες έχουν παραμείνει.
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ προειδοποίησε ότι όσοι μείνουν κατά τη διάρκεια της επίθεσης θα θεωρηθούν «τρομοκράτες και υποστηρικτές της τρομοκρατίας».
Τις τελευταίες 24 ώρες, 21 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στη Γάζα και άλλοι 96 τραυματίστηκαν, σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση του υπουργείου Υγείας που ελέγχεται από τη Χαμάς.
Ανεξάρτητοι διεθνείς δημοσιογράφοι απαγορεύεται από το Ισραήλ να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας από την έναρξη του πολέμου, γεγονός που καθιστά δύσκολη την επαλήθευση των ισχυρισμών και των δύο πλευρών.
