Ύστερα από μήνες καθυστέρησης, το Πεντάγωνο αναμένεται να επιλέξει ακόμη και αυτήν την εβδομάδα την αμυντική εταιρεία που θα σχεδιάσει και θα κατασκευάσει το επόμενο αεροσκάφος stealth του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, σύμφωνα με έναν Αμερικανό αξιωματούχο και δύο άτομα που γνωρίζουν την απόφαση. Πρόκειται για μια επένδυση πολλών δισεκατομμυρίων για ένα μαχητικό που θεωρείται κεντρικό στοιχείο στις προσπάθειες των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την Κίνα.
Οι Boeing και Northrop Grumman Corp ανταγωνίζονται για την επιλογή προκειμένου να κατασκευάσουν το αεροσκάφος, το οποίο έχει λάβει την ονομασία F/A-XX. Το νέο μαχητικό, που θα επιχειρεί από αεροπλανοφόρα, θα αντικαταστήσει τον στόλο των F/A-18E/F Super Hornet, τα οποία βρίσκονται σε υπηρεσία από τη δεκαετία του 1990.
Η απόφαση να προχωρήσει η διαδικασία επιλογής ελήφθη από τον Υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ την Παρασκευή, σύμφωνα με τον Αμερικανό αξιωματούχο και μία από τις πηγές.
Το Αμερικανικό Ναυτικό θα μπορούσε να ανακοινώσει τον νικητή του διαγωνισμού για την κατασκευή του νέου μαχητικού ακόμη και μέσα στην εβδομάδα, ανέφερε μία από τις πηγές. Ωστόσο, τελευταίας στιγμής εμπόδια έχουν καθυστερήσει την πρόοδο του προγράμματος στο παρελθόν και θα μπορούσαν να το κάνουν ξανά, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Το Ναυτικό και το Πεντάγωνο δεν απάντησαν σε πολλαπλά αιτήματα για σχόλιο.
Οι καθυστερήσεις στο F/A-XX αναδεικνύουν ευρύτερα ερωτήματα για το μέλλον της ναυτικής αεροπορίας και τον ρόλο των αεροπλανοφόρων στην αντιπαράθεση με την Κίνα. Η αναβολή ή η υποχρηματοδότηση του προγράμματος θα μπορούσε να αφήσει το Ναυτικό χωρίς σύγχρονο μαχητικό ικανό να επιχειρεί από αεροπλανοφόρα στη δεκαετία του 2030 και μετά, υπονομεύοντας πιθανώς την ικανότητα του στόλου να προβάλλει ισχύ.
Το F/A-XX αναμένεται να διαθέτει προηγμένες δυνατότητες stealth, βελτιωμένη εμβέλεια και αυτονομία, καθώς και δυνατότητα συνεργασίας με μη επανδρωμένα μαχητικά αεροσκάφη και με τα συστήματα αεράμυνας των αεροπλανοφόρων του Ναυτικού.
Η Κίνα έχει επιδείξει «εξαιρετικά φιλόδοξη στάση στην ανάπτυξη πρωτοτύπων αεροσκαφών 6ης γενιάς και στη διάθεση μαχητικών και βομβαρδιστικών 5ης γενιάς», δήλωσε ο αναλυτής Ρόμαν Σβάιτσερ της TD Cowen στο πρακτορείο Reuters μέσω email. «Έτσι, η συγκεκριμένη ανάθεση μπορεί να θεωρηθεί ως μια σημαντική απόφαση για να διατηρηθεί ο ρυθμός».
Καθυστέρηση
Σύμφωνα με το Reuters μια διαμάχη χρηματοδότησης την άνοιξη και το καλοκαίρι μεταξύ του Πενταγώνου και του Κογκρέσου καθυστέρησε την πρόοδο του προγράμματος.
Το Πεντάγωνο είχε ζητήσει 74 εκατομμύρια δολάρια για το αεροσκάφος, ώστε να παραμείνει σε «ελάχιστο επίπεδο ανάπτυξης». Κάποιοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου ήθελαν να καθυστερήσουν το πρόγραμμα έως και τρία χρόνια, επικαλούμενοι ανησυχίες σχετικά με τη μηχανική και την ικανότητα της αλυσίδας εφοδιασμού, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters τον Μάιο.
Το Κογκρέσο και το Ναυτικό επιθυμούσαν να προχωρήσουν στην ανάθεση της σύμβασης. Το Κογκρέσο διέθεσε 750 εκατομμύρια δολάρια για να επιταχύνει το πρόγραμμα F/A-XX, εντάσσοντάς το στο μεγάλο νομοσχέδιο για μειώσεις φόρων και δαπάνες, το οποίο υπεγράφη φέτος το καλοκαίρι. Επιπλέον, το Κογκρέσο προγραμμάτισε άλλα 1,4 δισ. δολάρια για το F/A-XX στον προϋπολογισμό του 2026.
Πέρα από τη διαφωνία για τη χρηματοδότηση, υπήρξε επίσης διαμάχη κατά τη διάρκεια της πολύμηνης καθυστέρησης για το αν οι Northrop και Boeing θα μπορούσαν να τηρήσουν το χρονοδιάγραμμα παραγωγής του νέου μαχητικού.
Αξιωματούχοι της άμυνας συζήτησαν εάν η Boeing θα μπορούσε να διαθέσει επαρκή αριθμό μηχανικών για το έργο, μετά την ανάληψη της σύμβασης για την κατασκευή του μαχητικού F-47 της Πολεμικής Αεροπορίας τον Μάρτιο, σύμφωνα με τις πηγές. Επίσης, υπήρχαν ανησυχίες ότι η Northrop ίσως επιβαρυνθεί υπερβολικά λόγω του αυξανόμενου κόστους του προγράμματος του διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου Sentinel, που προορίζεται να αντικαταστήσει τους παλαιωμένους πυραύλους Minuteman III, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Η ποσότητα των F/A-XX, η αξία και τα ακριβή χρονοδιαγράμματα του προγράμματος παραμένουν απόρρητα, αλλά προηγούμενες συμβάσεις —όπως εκείνη του F-35— είχαν αξία δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια ζωής τους.
Το Αμερικανικό Ναυτικό εξακολουθεί να σχεδιάζει την αγορά περισσότερων από 270 μαχητικών F-35C της Lockheed Martin Corp (LMT.N) για τον στόλο των αεροπλανοφόρων του. Νωρίτερα φέτος, η Lockheed Martin αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό για το F/A-XX.
Τα πρώτα μαχητικά παραγωγής αναμένεται να ενταχθούν σε υπηρεσία τη δεκαετία του 2030, ενώ τα F/A-18 αναμένεται να παραμείνουν σε χρήση έως τη δεκαετία του 2040.
