Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, δέχεται έντονη πίεση να προκηρύξει πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές ή να παραιτηθεί, καθώς πρώην σύμμαχοί του προσχωρούν στους αντιπάλους του απαιτώντας να δράσει για να τερματιστεί μια ολοένα αυξανόμενη πολιτική κρίση στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ.
Ο πρώτος πρωθυπουργός του Μακρόν την Τρίτη κάλεσε τον πρόεδρο να παραιτηθεί, εν μέσω αυξανόμενης απογοήτευσης ακόμη και μέσα στο ίδιο στρατόπεδο του προέδρου, για ένα από τα χειρότερα επεισόδια πολιτικού χάους στη Γαλλία από την ίδρυση της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958.
Ο Εντουάρ Φιλίπ, πρωθυπουργός από το 2017 έως το 2020 και σήμερα ηγέτης ενός κόμματος που συμμαχεί με τον Μακρόν, δήλωσε ότι θα έπρεπε να ανακοινώσει πρόωρες προεδρικές εκλογές μόλις εγκριθεί ο προϋπολογισμός για το επόμενο έτος. Ο Μακρόν επανεξελέγη τον Απρίλιο του 2022 για πενταετή θητεία, αλλά από τις πρόωρες νομοθετικές εκλογές του 2024 οι διορισμένοι από αυτόν πρωθυπουργοί δεν κατάφεραν να συγκροτήσουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την έγκριση του προϋπολογισμού.
«Ο χρόνος είναι ζωτικής σημασίας», δήλωσε ο Φιλίπ. «Δεν πρόκειται να παρατείνουμε όσα ζούμε τους τελευταίους έξι μήνες. Άλλοι 18 μήνες είναι υπερβολικά πολλοί και βλάπτουν τη Γαλλία. Το πολιτικό παιχνίδι που παίζουμε σήμερα είναι ανησυχητικό».
Ο Φιλίπ, που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ως τον πιο κατάλληλο υποψήφιο για να ηγηθεί του πολιτικού κέντρου στις επόμενες προεδρικές εκλογές, δεν ήταν ο μόνος από τους πρώην πρωθυπουργούς του Μακρόν που πήρε αποστάσεις από τον πρόεδρο που βρίσκεται υπό πολιορκία.
Ο Γκαμπριέλ Ατάλ – του οποίου η σύντομη θητεία ως ο νεότερος ποτέ πρωθυπουργός της Γαλλίας έληξε πέρυσι όταν ο Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές που οδήγησαν στο σημερινό κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία – δήλωσε ότι πλέον δεν κατανοεί τις αποφάσεις του προέδρου.
Ο Ατάλ, που τώρα ηγείται του κύριου κόμματος που υποστηρίζει τον Μακρόν, είπε στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης ότι μετά την αλλαγή πέντε πρωθυπουργών σε λιγότερο από δύο χρόνια, ήρθε η «ώρα να δοκιμάσουμε κάτι άλλο», επικρίνοντας αυτό που αποκάλεσε «απόφαση του Μακρόν να κρατάει τον έλεγχο».
►Γιατί η κατάρρευση του Μακρόν αποτελεί «σεισμό» για την Ευρώπη
Οι εκκλήσεις αυτές ήρθαν μετά την παραίτηση του αποχωρούντος πρωθυπουργού, Σεμπαστιάν Λεκορνί, που διορίστηκε μόλις πριν από 28 ημέρες, μαζί με το υπουργικό του συμβούλιο 14 ωρών τη Δευτέρα, αλλά ο Μακρόν του ζήτησε να διεξαγάγει τελευταίες διαβουλεύσεις με τους ηγέτες των κομμάτων για να συγκεντρώσει υποστήριξη.
Ο Μακρόν έδωσε στον Λεκορνί περιθώριο μέχρι την Τετάρτη το βράδυ για να «ορίσει μια πλατφόρμα δράσης και σταθερότητας». Ωστόσο, σε ένδειξη των δυσκολιών που αντιμετωπίζει, το ακροδεξιό RN, το μεγαλύτερο μεμονωμένο κόμμα στο κοινοβούλιο, αρνήθηκε να συμμετάσχει.
«Αυτές οι αμέτρητες διαπραγματεύσεις πλέον δεν στοχεύουν στην προστασία των συμφερόντων του γαλλικού λαού, αλλά του ίδιου του προέδρου», δήλωσε το κόμμα, το οποίο, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, θα τερμάτιζε πρώτο σε ενδεχόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές, αλλά είναι απίθανο να εξασφαλίσει πλειοψηφία.
«Τραγική φάρσα»
Σε ένα καυστικό άρθρο, η Le Monde χαρακτήρισε την κρίση «τραγική φάρσα» και «άλλη μια απόδειξη της αποσύνθεσης» της δεύτερης θητείας του Μακρόν από την επανεκλογή του το 2022. «Ο πρόεδρος βρίσκεται σε μια σοβαρή κρίση», ανέφερε η εφημερίδα.
Η εφημερίδα επέκρινε ολόκληρη την «πολιτική τάξη» της Γαλλίας, υποστηρίζοντας ότι είναι «ανίκανη να ανταποκριθεί στην πρόκληση», προτιμώντας να επιδεικνύει στάση μπροστά στις προεδρικές εκλογές του 2027 αντί να «χτίσει ένα συμβιβασμό απαραίτητο για τους επόμενους μήνες».
Η Γαλλία βρίσκεται σε πολιτική κρίση για πάνω από ένα χρόνο, από τις εκλογές του 2024 – που προκηρύχθηκαν μετά τις επιτυχίες της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές εκείνης της χρονιάς – οι οποίες οδήγησαν σε ένα κοινοβούλιο διαιρεμένο σε τρία σχεδόν ίσα μπλοκ: αριστερά, ακροδεξιά και την κεντροδεξιά συμμαχία του Μακρόν, χωρίς πλειοψηφία.
Μεταξύ άλλων επιλογών, ο Μακρόν θα μπορούσε να επαναδιορίσει τον Λεκορνί, να επιλέξει έναν νέο πρωθυπουργό – πιθανώς έναν τεχνοκράτη εκτός κομματικής πολιτικής – που θα γινόταν ο όγδοος στη θητεία του, ή να διαλύσει ξανά το κοινοβούλιο και να προκηρύξει νέες νομοθετικές εκλογές.
Έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι διστάζει να προκηρύξει νέες εκλογές, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πιθανότατα θα επέστρεφε και πάλι ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο, αλλά τη Δευτέρα άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί να είναι πρόθυμος να το κάνει εάν ο Λεκορνί αποτύχει στην τελευταία του προσπάθεια.
Ο Μακρόν έχει επίσης επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα παραιτηθεί πριν από το τέλος της θητείας του το 2027.
►Οι τρεις επιλογές του Μακρόν: Διορισμός νέου πρωθυπουργού, εκλογές, παραίτηση
«Ο γαλλικός λαός να επιλέξει ο ίδιος μια πλειοψηφία»
Οι εκκλήσεις από τους συμμάχους του Μακρόν αντήχησαν με ανάλογα αιτήματα των αντιπάλων του προέδρου τόσο από την αριστερά όσο και από την ακροδεξιά, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου του ακροδεξιού RN, Τζόρνταν Μπαρντέλα, ο οποίος την Τρίτη δήλωσε ότι και εκείνος υποστηρίζει νέες κοινοβουλευτικές εκλογές ή πρόωρες προεδρικές εκλογές.
«Καλώ τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να ακούσει τον πόνο της χώρας, να βγει από την απομόνωσή του και να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση», είπε ο Μπαρντέλα. «Πρέπει να επιστρέψουμε στον γαλλικό λαό ώστε να επιλέξει ο ίδιος μια πλειοψηφία».
Την Τρίτη ο Λεκορνί συναντήθηκε με τους ηγέτες της κεντρώας συμμαχίας του Μακρόν και των συντηρητικών Les Républicains (LR), με τα κόμματα να συμφωνούν, σύμφωνα με αναφορές, ότι η εξεύρεση συμφωνίας για την άμεση έγκριση του προγραμματισμένου προϋπολογισμού λιτότητας για την επόμενη χρονιά πρέπει να είναι η κορυφαία προτεραιότητα.
Η πολιτική κρίση εξελίσσεται υπό το πρίσμα των ολοένα βαθύτερων οικονομικών προβλημάτων της Γαλλίας: το ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ είναι το τρίτο υψηλότερο στην ΕΕ και σχεδόν διπλάσιο από το όριο που επιτρέπουν οι κανόνες της ΕΕ, όπως και το προβλεπόμενο έλλειμμα προϋπολογισμού περίπου 6%.
Ο Λεκορνί θα χρειαστεί, ωστόσο, τη στήριξη άλλων, συμπεριλαμβανομένου του κεντροαριστερού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS), για να έχει οποιαδήποτε ελπίδα πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο για την έγκριση της νομοθεσίας. Το PS έχει ζητήσει «αλλαγή πορείας» υπό μια νέα «αριστερή κυβέρνηση».
Ο Λεκορνί έγινε ο πρωθυπουργός με τη συντομότερη θητεία στη σύγχρονη ιστορία της Γαλλίας όταν παραιτήθηκε, υπήρξε ως ο πέμπτος πρωθυπουργός της χώρας από την επανεκλογή του Μακρόν το 2022 και ο τρίτος από τη διάλυση του κοινοβουλίου πέρυσι.
