Ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας αναζωπυρώνεται, με τον Ντόναλντ Τραμπ να προχωρά σε νέα σκληρά μέτρα κατά του Πεκίνου, απαντώντας στους πρόσφατους περιορισμούς για τις σπάνιες γαίες που επέβαλε η κινεζική κυβέρνηση.
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε μέσω Truth Social ότι από την 1η Νοεμβρίου ή και νωρίτερα οι ΗΠΑ θα επιβάλουν πρόσθετους τελωνειακούς δασμούς ύψους 100% στα κινεζικά προϊόντα, πέραν των ήδη υφιστάμενων.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου διευκρίνισε πως οι νέοι δασμοί θα προστεθούν στο ποσοστό 30% που ισχύει από τον Μάιο για όλες τις κινεζικές εισαγωγές, καθώς και σε επιμέρους επιβαρύνσεις που αφορούν τον χάλυβα, το αλουμίνιο, τον χαλκό, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα έπιπλα.
Έτσι, σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, το συνολικό ποσοστό δασμών θα αγγίζει ακόμη και το 150% ή το 200%.
Ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι κινήσεις του αποτελούν απάντηση στην «εξαιρετικά επιθετική στάση ως προς το εμπόριο» της Κίνας, ενώ προανήγγειλε νέους περιορισμούς στις εξαγωγές «όλων των προϊόντων λογισμικού στρατηγικής σημασίας» προς το Πεκίνο.
Ο πρόεδρος ανέφερε επίσης ότι δεν προτίθεται πλέον να πραγματοποιήσει την προγραμματισμένη συνάντηση με τον κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ σε δύο εβδομάδες, στο περιθώριο της συνόδου της APEC στη Νότια Κορέα, λόγω της «πολύ εχθρικής» όπως είπε συμπεριφοράς της Κίνας.
Η κινεζική πλευρά, που αποτελεί τον κυριότερο παραγωγό σπανίων γαιών παγκοσμίως –πρώτων υλών κρίσιμων για την τεχνολογία και τη βιομηχανία–, ανακοίνωσε νέους περιορισμούς στις εξαγωγές τεχνολογιών εξόρυξης και παραγωγής τους, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια στην Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με τον αμερικανό πρόεδρο, η αμερικανική κυβέρνηση αιφνιδιάστηκε από την απόφαση του Πεκίνου, με τις αγορές να αντιδρούν άμεσα.
Η Wall Street αντιδρά
Η ανακοίνωση του Τραμπ προκάλεσε ισχυρές πιέσεις στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Οι βασικοί δείκτες βρέθηκαν στο «κόκκινο» μετά την είδηση για την επανέναρξη των εμπορικών συγκρούσεων, με τον Dow Jones να υποχωρεί κατά 1,90%, τον Nasdaq κατά 3,56% και τον S&P 500 κατά 2,71%, διαγράφοντας τα κέρδη των δύο προηγούμενων εβδομάδων.
«Δεν είναι δυνατό να επιτρέπεται στην Κίνα να κρατά τον κόσμο “σε ομηρία” αλλά αυτό μοιάζει να είναι το σχέδιό της εδώ και κάποιο καιρό», τόνισε ο Τραμπ.
Οι σινοαμερικανικές εμπορικές σχέσεις, που το 2025 πέρασαν από διαδοχικές κρίσεις και αποκλιμακώσεις, βρίσκονταν το τελευταίο διάστημα σε σχετική ηρεμία. Τον Σεπτέμβριο, οι δύο ηγέτες είχαν πραγματοποιήσει, σύμφωνα με τον Τραμπ, «πολύ παραγωγική» τηλεδιάσκεψη – την τρίτη από την αρχή της χρονιάς.
Ο πρόεδρος είχε αφήσει να εννοηθεί πως σχεδίαζε να επισκεφθεί την Κίνα μέσα στο 2026 και να υποδεχθεί τον Σι Τζινπίνγκ στον Λευκό Οίκο.
Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις ανέτρεψαν τα σχέδια αυτά, με το Πεκίνο να ανακοινώνει από την πλευρά του την επιβολή «ειδικών τελών» σε αμερικανικά πλοία που προσεγγίζουν κινεζικά λιμάνια – ένα μέτρο-αντίποινο στις αμερικανικές επιβαρύνσεις του Απριλίου.
Παράλληλα, η Ουάσιγκτον γνωστοποίησε ότι απέσυρε «εκατομμύρια» αναφορές σε απαγορευμένα πλέον κινεζικά προϊόντα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Από την επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία, στις 20 Ιανουαρίου, οι δασμοί μεταξύ των δύο χωρών έχουν αυξηθεί δραματικά, σε επίπεδα τριπλάσια του συνηθισμένου, επηρεάζοντας παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Η συμφωνία αποκλιμάκωσης που είχε συναφθεί μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου προέβλεπε μείωση των γενικών δασμών στο 30% για τα κινεζικά προϊόντα και στο 10% για τα αμερικανικά, έως τις 10 Νοεμβρίου. Ωστόσο, η προσωρινή αυτή εκεχειρία φαίνεται να κατέρρευσε οριστικά.
