Η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού διαπίστωσε ότι η Γαλλία ευθύνεται για σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των ασυνόδευτων παιδιών μεταναστών, δηλώνοντας ότι πολλά μένουν άστεγα, στερούνται βασικής φροντίδας και ζουν σε συνθήκες που η Επιτροπή χαρακτήρισε «εξευτελιστικές» και «ασύμβατες με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».
Σε έκθεση που δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη (16/10), η Επιτροπή επαίνεσε τη Γαλλία για το γεγονός ότι θεωρεί τους ασυνόδευτους ανηλίκους πρωτίστως ως παιδιά που χρειάζονται φροντίδα και προστασία, τα οποία πρέπει να τοποθετηθούν στο σύστημα προστασίας των παιδιών.
Ανέφερε, ωστόσο, ότι ένας μεγάλος αριθμός αυτών των παιδιών αντιμετωπίστηκαν ως ενήλικες μετά από ελαττωματικές διαδικασίες αξιολόγησης ηλικίας, συχνά βασισμένες στη φυσική εμφάνιση ή σε αναξιόπιστες ιατρικές εξετάσεις, που διεξήχθησαν χωρίς τη βοήθεια ενός έμπιστου ενήλικα, νόμιμου κηδεμόνα ή δικηγόρου. Τους απαγορεύεται συστηματικά η πρόσβαση στο σύστημα προστασίας των παιδιών επειδή οι διαδικασίες αξιολόγησης ηλικίας δεν παρέχουν επαρκείς εγγυήσεις ή αξιοπιστία.
Υπό αίρεση το τεκμήριο ανηλικότητας
Το τεκμήριο της ανηλικότητας, μια εγγύηση που θα πρέπει να προστατεύει το παιδί μέχρι αποδείξεως του εναντίου, εφαρμόζεται στη Γαλλία μέχρι να ληφθεί μια αρχική απόφαση αξιολόγησης ηλικίας. «Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο που ισχυρίζεται ότι είναι παιδί αλλά έχει θεωρηθεί ενήλικας μετά την αρχική αξιολόγηση θα αντιμετωπίζεται ως τέτοιο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, η οποία μπορεί να διαρκέσει έως και οκτώ μήνες ή και περισσότερο», αναφέρει η Επιτροπή στην έκθεση.
Αυτές οι ελλείψεις έχουν οδηγήσει στον συστηματικό αποκλεισμό πολλών παιδιών από την προστασία. Σε όσα η ηλικία τους αμφισβητείται ή σε όσα εκκρεμούν οι εφέσεις τους, δεν παρέχεται πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης και αφήνονται να επιβιώσουν στους δρόμους, σε πάρκα ή σε άτυπους αυτοσχέδιους καταυλισμούς χωρίς αρκετή τροφή και πόσιμο νερό, και χωρίς υγειονομική περίθαλψη ή εκπαίδευση. Παραμένουν σε αυτή την κατάσταση μέχρι να ληφθεί οριστική απόφαση από δικαστή. Το ποσοστό όσων κρίθηκαν ανήλικοι μετά την ακύρωση των επανεκτιμήσεων ηλικίας τους κυμαίνεται από 50% έως 80%.
«Αυτά τα παιδιά διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να εκτεθούν σε εμπορία ανθρώπων, κακοποίηση, κακομεταχείριση και αστυνομική βία», πρόσθεσε η Επιτροπή.
Η Επιτροπή κατέγραψε επίσης άλλες σοβαρές καταστάσεις που επηρεάζουν τα ασυνόδευτα παιδιά μεταναστών που διέρχονται από τη Γαλλία για να φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία δεν υποστηρίζονται από το σύστημα προστασίας των παιδιών και ζουν σε εξαιρετικά επισφαλείς συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των καταυλισμών.
Ορισμένα ασυνόδευτα παιδιά κρατήθηκαν σε ζώνες αναμονής αεροδρομίων ή σε άλλα κέντρα κράτησης στα σύνορα όταν αμφισβητήθηκε η είσοδός τους ή η ταυτότητά τους. Η Επιτροπή χαρακτήρισε τη στέρηση της ελευθερίας αυτών των παιδιών ως «δυσανάλογη και επομένως αυθαίρετη», προσθέτοντας ότι ήταν επιβλαβής για την ψυχική υγεία των παιδιών.
Ενώ σημειώνει ότι δεν υπάρχουν πλήρη επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των ασυνόδευτων παιδιών μεταναστών που επηρεάζονται, η Επιτροπή τόνισε ότι το πρόβλημα είναι εκτεταμένο και επίμονο, εξαπλώνεται σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένου του Παρισιού και άλλων μεγάλων πόλεων και κωμοπόλεων κοντά στα σύνορα.
Παραβίαση της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Γαλλία έχει παραβιάσει τις υποχρεώσεις της βάσει της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, παραβιάζοντας ένα ευρύ φάσμα δικαιωμάτων των παιδιών. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το συμφέρον του παιδιού, τα δικαιώματα στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση, καθώς και την απαγόρευση κράτησης για λόγους που σχετίζονται με τη μετανάστευση και την απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι αυτές οι παραβιάσεις είναι σοβαρές, καθώς «ένας μεγάλος αριθμός ασυνόδευτων παιδιών μεταναστών έχει υποστεί σοβαρή βλάβη και μόνιμες επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική τους υγεία και ανάπτυξη».
Κρίθηκε επίσης ότι αυτές οι παραβιάσεις είναι συστηματικές, λόγω της επανειλημμένης αποτυχίας της Γαλλίας να εφαρμόσει νομικά, πολιτικά και άλλα μέτρα για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών μεταναστών που ζουν στους δρόμους, σε σκηνές και σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς. «Αρνήθηκε συστηματικά να παρέχει υπηρεσίες προστασίας παιδιών σε αυτά τα παιδιά, στερώντας τους έτσι την πρόσβαση σε ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης και βασικές υπηρεσίες».