«Είναι εντελώς αδύνατον γενικά να προβλεφθεί κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο πιθανών ενεργειών στο Ντονμπάς, αυτό εξαρτάται από τη συγκεκριμένη κατάσταση που διαμορφώνεται επί τόπου, επί του πεδίου, όπως λέγεται», απάντησε την Τρίτη (22/2) ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο εισβολής στην ανατολική Ουκρανία. Ωστόσο, όλα τα υφιστάμενα δεδομένα «δείχνουν» πόλεμο.
Οι μετακινήσεις μεγάλων στρατευμάτων δεν βρίσκονται πια στην προπαγανδιστική σφαίρα των αντιμαχόμενων πλευρών, παρά καταγράφονται με κινητά τηλέφωνα απλών πολιτών και αναρτώνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Ένα από τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι εάν η Ουκρανία μπορεί ν’ ανταπεξέλθει μιας ρωσικής εισβολής στα ανατολικά σύνορά της. Φως στο συγκεκριμένο ερώτημα ρίχνουν οι πληροφορίες και τα ρεπορτάζ για τη διάταξη των δυνάμεων των δυο αντιμαχόμενων πλευρών:
Κατά τον ΣΚΑΪ, στα βόρεια σύνορα της Ουκρανίας έχει τοποθετηθεί η 20η Στρατιά Φρουράς του ρωσικού στρατού.
Στα σύνορα με τις αυτοαποκαλούμενες «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ» και «Λαϊκή Δημοκρατία του Λουγκάνσκ» (γνωστές στην καθομιλουμένη ως Ντονμπάς), δηλαδή τις δυο αποσχισθείσες από την Ουκρανία περιοχές των οποίων την ανεξαρτησία αναγνώρισε η Ρωσία, έχει συνταχθεί η 49η Στρατιά Φρουράς του ρωσικού στρατού.
Δυτικά, στα σύνορα με το Λουγκάνσκ και γενικότερα της ανατολικής Ουκρανίας, έχει συγκεντρωθεί η 8η Στρατιά Φρουράς του ρωσικού στρατού.
Πρόκειται για μια ατσάλινη ρωσική μέγγενη, η οποία πιέζει την Ουκρανία από Ανατολάς.
Παράλληλα, υπάρχει μια δεύτερη, εφεδρική γραμμή κρούσης, η οποία θα επιχειρήσει εφόσον χρειαστεί.
Πρόκειται για δυο Στρατιές Φρουράς «δεύτερου κύματος»: η 2η και η 58η. Δύνανται να αναπτύξουν τις δυνάμεις τους σε οποιοδήποτε «σημείο ενδιαφέροντος» εντός 24 ή 72 ωρών, μιας και αποτελούν ταχυκίνητους σχηματισμούς οι οποίοι καλύπτουν αποστάσεις πάρα πολύ γρήγορα.
Υπάρχει όμως και ρωσικός στρατός που βρίσκεται μέσα στο Ντονμπάς και μεγαλώνει ώρα με την ώρα. Απαρτίζεται από Ρώσους, από εθελοντές, από πολιτοφυλακές, από ανεπίσημο ρωσικό στρατό, γενικά από ένα αμάλγαμα. Αυτήν τη στιγμή μιλάμε για 35.000 άνδρες, 400-500 άρματα μάχης και 800-1.000 συστήματα πυροβολικού.
Αυτές οι δυνάμεις αυξάνονται ολοένα και περισσότερο. Μάλιστα, πλέον εισέρχεται τακτικός ρωσικός στρατός και δη με πάσα επισημότητα. Πολλά βίντεο και πολλές μαρτυρίες από τα σύνορα το επιβεβαιώνουν, με τη Μόσχα να μην έχει πρόβλημα με την καταγραφή των κινήσεών της. Αντιθέτως, μοιάζει να την επιδιώκει, προφανώς στο πλαίσιο της προπαγάνδας που σχετίζεται με την επίδειξη ισχύος:
Από την άλλη, ο στρατός των Ουκρανών απαρτίζεται από 80.000-100.000 άνδρες, 1.500 άρματα μάχης, 1.500 συστήματα πυροβολικού και πάρα πολλά συστήματα «κάλυψης πεδίου»: βαλλιστικοί πύραυλοι, πυραυλικό πυροβολικό, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου – οτιδήποτε αυξάνει την ισχύ των ανδρών που βρίσκονται στο πεδίο της μάχης.
Επιπλέον, από το 2014 μέχρι και σήμερα οι Ουκρανοί δεν έχουν σταματήσει ούτε λεπτό να σκάβουν στα σύνορα με τη Ρωσία, να οχυρώνουν, να προετοιμάζουν το έδαφος, τα ετοιμάζουν «πεδία θανάτου», όπως τα ονομάζουν οι στρατιωτικοί.
Έχουν στρατό εκεί, έχουν πυροβολικό, ελπίζουν να παγιδέψουν τεθωρακισμένες δυνάμεις εάν υπάρξει επίθεση. Είναι εκεί και περιμένουν. Εκτιμάται δε ότι τα πράγματα δεν θα είναι τόσο εύκολα για τους Ρώσους, εάν εισβάλουν στις εν λόγω περιοχές:
Την ίδια στιγμή, διεθνή ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι ο Πούτιν έχει ήδη μεταφέρει χιλιάδες στρατεύματα και στο εσωτερικό της ανατολικής Ουκρανίας, σε περιοχές που ελέγχονται από τους αντάρτες (κόκκινη περιοχή στον χάρτη). Επίσης, εκφράζεται η ανησυχία ότι θα προσπαθήσει να καταλάβει και τις ευρύτερες περιοχές που διεκδικούν οι αυτονομιστές (ριγέ περιοχή).
Η Daily Mail μεταδίδει ότι η Ρωσία εξακολουθεί να έχει περίπου 190.000 στρατιώτες συγκεντρωμένους στα σύνορα.
Επιπλέον, υπολογίζει ότι περισσότεροι από 10.000 Ρώσοι στρατιώτες έχουν πλέον μετακινηθεί σε περιοχές του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ που ελέγχονται από τους αντάρτες.
Περίπου 6.000 στρατιώτες απεστάλησαν στο Ντόνετσκ, 5.000 στο Λουχάνσκ και 1.500 στην πόλη Χορλίβκα, είπε στο Μέσο μια πηγή με διασυνδέσεις στις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες:
Το απόγευμα της Τρίτης, ένας αυτόπτης μάρτυρας ανέφερε στο πρακτορείο Reuters ότι μια στρατιωτική αυτοκινητοπομπή αποτελούμενη από περισσότερα από 100 φορτηγά γεμάτα με στρατιώτες θεάθηκε να κατευθύνεται προς τα ουκρανικά σύνορα, στην περιοχή Μπέλγκοροντ της Ρωσίας.
Νωρίτερα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέψευσε τις μαρτυρίες περί μετακινήσεων στρατευμάτων, εφιστώντας την προσοχή στο ότι δεν ανακοίνωσε ότι θα στείλει άμεσα στρατεύματα στο Ντονμπάς. «Δεν είπα ότι ο στρατός θα πάει τώρα όπου να ‘ναι» δήλωσε στους δημοσιογράφους, απαντώντας στο ερώτημα μέχρι πού μπορούν να φθάσουν οι Ρώσοι στρατιωτικοί στο Ντονμπάς.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις που έγιναν εκ μέρους της Ουκρανίας ότι θα έπρεπε να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι τις άκουσε και δήλωσε ότι η εμφάνιση πυρηνικών όπλων τακτικού χαρακτήρα στην Ουκρανία σημαίνει στρατηγική απειλή για την Ρωσία.
Κατά την άποψη του, η Ουκρανία έχει επαρκείς δυνατότητες στον πυρηνικό τομέα και τις προϋποθέσεις για να λύσει το πρόβλημα αυτό γρήγορα σε σχέση με άλλες χώρες που αρχίζουν από το μηδέν, αλλά δεν έχει σύστημα εμπλουτισμού ουρανίου, λέγοντας ωστόσο ότι αυτό είναι «τεχνικό πρόβλημα», αλλά δεν είναι άλυτο πρόβλημα για την Ουκρανία.
Η Μόσχα, πάντως, έλαβε την απόφαση να αποσύρει όλο το διπλωματικό προσωπικό της από την Ουκρανία, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας, γεγονός που αποτελεί κακό οιωνό για το εγγύς μέλλον.
«Πρώτη προτεραιότητά μας είναι να φροντίζουμε Ρώσους διπλωμάτες και υπαλλήλους της Πρεσβείας και των Γενικών Προξενείων», αναφέρει αρχικά στην ανακοίνωσή του.
«Για να προστατεύσουμε τη ζωή και την ασφάλειά τους, η ρωσική ηγεσία αποφάσισε να εκκενώσει το προσωπικό όλων των ρωσικών αποστολών στην Ουκρανία, κάτι που θα εφαρμοστεί πάρα πολύ γρήγορα», προσθέτει.
Σε θέση «μάχης» και τα παιδιά
Εν τω μεταξύ, οι μαθητές στο Χάρκοβο, στην ανατολική Ουκρανία, μαθαίνουν πώς είναι τα αλεξίσφαιρα γιλέκα και τα εκρηκτικά, ενώ κάνουν επίσης ασκήσεις εκκένωσης και χορήγησης πρώτων βοηθειών, καθώς η Ουκρανία προετοιμάζεται για μια πιθανή μεγάλη επίθεση του ρωσικού στρατού.
Η πόλη απέχει μόλις 40 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρωσία και έχει πολλά εργοστάσια κατασκευής αρμάτων, αεροσκαφών και αγροτικών μηχανημάτων. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να γίνει στόχος για τους Ρώσους αλλά ο εκπρόσωπός του διευκρίνισε ότι μιλούσε υποθετικά.
Η Ρωσία διαψεύδει ότι σχεδιάζει να εισβάλει στην Ουκρανία, όμως οι τοπικές αρχές δεν το διακινδυνεύουν, ιδίως μετά την αναγνώριση των δύο αυτονομιστικών επαρχιών του Ντονμπάς από τη Μόσχα.
«Αρχίσαμε να κάνουμε συχνότερα ασκήσεις στα παιδιά, για να αποφύγουμε καταστάσεις κατά τις οποίες μικρά παιδιά τραυματίζονται ή, Θεός φυλάξει, σκοτώνονται» είπε ο ειδικός σε θέματα πολιτικής άμυνας, Αλεξάντρ Σέβτσουκ. «Τα αφήνουμε να δοκιμάζουν τις στολές μας, τα αλεξίσφαιρα γιλέκα και τα κράνη μας. Τους δείχνουμε πώς μπορεί να μοιάζουν οι εκρηκτικοί μηχανισμοί, ώστε να έχουν κάποια εικόνα του τι μπορεί να τους συμβεί».
Ένας μαθητής, ο Ναζάρ, είπε: «Είναι πολύ επίκαιρη (η άσκηση), δεδομένης της κατάστασης μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Και ναι, είναι πολύ, πολύ τρομακτικό».
Ο απόλυτος τρόμος
Η Ζόγια, μια συνταξιούχος, κρύβεται κάτω από τη σκάλα, τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης, την ώρα που εκρήξεις ακούγονται κοντά στο σπίτι της, στη γραμμή του μετώπου, στην ανατολική Ουκρανία, λίγες ώρες αφότου η Ρωσία ανακοίνωσε ότι θα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ.
«Γύρω στις 5 το πρωί ήμουν στο σπίτι και κατευθυνόμουν από το καθιστικό στην κουζίνα. Όταν έπεσε (σ.σ. το βλήμα), όλα τραντάζονταν, τζάμια πετούσαν στον αέρα. Κρύφτηκα κάτω από τη σκάλα, ήταν φριχτό, απλώς φριχτό», είπε η 68χρονη γυναίκα.
Στην ερώτηση τι πιστεύει για την απόφαση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, η Ζόγια σηκώνει τις ώμους: «Δεν περιμένω τίποτα καλό… Είμαι τόσο κουρασμένη… Εδώ και οκτώ χρόνια δεν ζούμε, απλώς υπάρχουμε».
Η πόλη όπου ζει, το Νοβολουχάνσκε, βρίσκεται στην περιοχή του Ντονέτσκ, όμως έξω από την αυτοανακηρυχθείσα «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ» που μαζί με το γειτονικό Λουχάνσκ αναγνωρίστηκαν από τον Πούτιν ως ανεξάρτητα κράτη. Οι δυνάμεις της ουκρανικής κυβέρνησης ανακατέλαβαν την πόλη αυτή από τους φιλορώσους αυτονομιστές το 2017, αλλά οι συγκρούσεις που ξεκίνησαν το 2014 συνεχίστηκαν, με σοβαρές συνέπειες για τους κατοίκους που, παγιδευμένοι στα σπίτια τους, δεν έχουν πού να πάνε.
Στρατιώτες που περιπολούν στα ορύγματα φοβούνται ότι οι αυτονομιστές, οι οποίοι τώρα στηρίζονται από τους Ρώσους στρατιώτες που αναμένεται να φτάσουν πολύ σύντομα στην περιοχή, θα επιχειρήσουν να καταλάβουν ξανά το Νοβολουχάνσκε και τη γύρω περιοχή. «Είμαστε έτοιμοι να σταματήσουμε μια εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας (…) Δεν ξέρω πόσο μεγάλη θα είναι η κλίμακα, εξαρτάται από το πόσο μεγάλος θα είναι ο στρατός», είπε ένας από αυτούς, ο Αλεξέι.
Ένας άλλος στρατιώτης, ο Αλεξάντρ Ριάμποφ, ανησυχεί ότι οι αυτονομιστές θα επιχειρήσουν να καταλάβουν εκείνες τις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ που, όπως το Νοβολουχάνσκε, ελέγχονται από τις ουκρανικές δυνάμεις. «Αυτή η πιθανότητα με ανησυχεί, θα γίνονταν διαφιλονικούμενα εδάφη και η Ουκρανία θα πρέπει να τα υπερασπιστεί με στρατιωτικά μέσα», εξήγησε.
Ένας άλλος συνταξιούχος, ο Αλεξέι, δεν έχει πολλές ελπίδες για ειρήνη. «Ανησυχώ πολύ. Από αυτήν την κατάσταση, δεν μπορούμε να περιμένουμε να βγει τίποτα καλό», εξήγησε.
