Κοινή πρόταση που χαρακτηρίζεται «έκπληξη» παρουσιάζουν σήμερα στο Ecofin η Ολλανδία και η Ισπανία, σε μία προσέγγιση των σκληρών του Βορρά με αυτούς του Νότου, για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ενώ η Ευρωζώνη είναι πλέον ήδη αντιμέτωπη με την ύφεση, όπως παραδέχθηκε ο επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, που υποδέχθηκε θερμά την πρόταση των δύο χωρών.
Η κοινή πρόταση, παρουσιάστηκε στη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup, και θέτει εκτός, τον περίφημο κανόνα για τη μείωση του χρέους στο 60% του ΑΕΠ μέσα σε 20 χρόνια. Στο μεταξύ ο κ. Τζεντιλόνι, παραδέχθηκε, ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2022, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα μειωθεί σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο πέρυσι, όταν οι ευρωπαϊκές οικονομίες ανέκαμψαν δυναμικά. Θα είναι αρνητικό. Τόνισε ωστόσο, ότι δεν υπάρχει ύφεση, γιατί το ΑΕΠ θα είναι ανοδικό στο σύνολο του έτους.
Όσο για τον κανόνα για τα χρέη, από καιρό έχει χαρακτηρισθεί ως αναχρονιστικός και ανεφάρμοστος, τόσο από το Ντράγκι, όσο και από τον ίδιο τον Κλάους Ρέγκλινγκ και το ESM, στο οποίο ηγείται. Ίσως όχι με αυτούς ακριβώς τους χαρακτηρισμούς, αλλά με παραπλήσιους που είχαν αυτό το νόημα, καθώς οι προτάσεις του ESM όπως και της ΕΚΤ ήθελαν «νέους, απλούστερους και βιώσιμους κανόνες» στο θέμα αυτό.
Στην πράξη δεν υπάρχει έκπληξη στις προτάσεις. Η έκπληξη έγκειται στην προσέγγιση των δύο χωρών, γεγονός που μπορεί και να σημαίνει ελιγμό, του Βορρά, οι χώρες του οποίου μπορεί να θέσουν άλλους όρους. Η κοινή πρόταση πάντως προβλέπει ειδικές συμφωνίες κάθε χώρας για τα δημοσιονομικά ελλείμματα, με κάποια ελαστικότητα στον όρο για το μάξιμουμ έλλειμμα του 3% ετησίως, με πιθανές εξαιρέσεις σε δαπάνες για πολεμικές δαπάνες ή για επενδύσεις υπέρ της «πράσινης ενέργειας» και της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ή ο όρος για το έλλειμμα, μπορεί να στηριχθεί αποκλειστικά στις ειδικές δαπάνες.
Επιπλέον, η πολιτική για το σφίξιμο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, δεν πρόκειται να εφαρμοστεί ίσως ούτε και το 2023, όπως έχουν ήδη επιβάλλει στην πράξη οι συνθήκες του πολέμου και της κρίσης.
Στην πρότασή τους, οι δύο χώρες συμφωνούν, ότι δεν είναι πλέον βιώσιμος ο υφιστάμενος κανόνας, που ορίζει ότι χώρες με χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ πρέπει να το μειώνουν κάθε χρόνο κατά το 1/20, μέχρι να μειωθεί στο 60%.
«Τα κράτη-μέλη πρέπει να δεσμευτούν αξιόπιστα στην οικοδόμηση δημοσιονομικών μαξιλαριών ώστε να είναι έτοιμα για το επόμενο σοκ μέσω στρατηγικών προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε χώρας που να είναι ρεαλιστικές, σταδιακές αλλά φιλόδοξες, αλλά και συμβατές με την οικονομική μεγέθυνση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας», αναφέρει το κοινό non-paper.
Το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο σύμφωνα με τις γενικές αρχές της πρότασης, «πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη του το μεγάλης κλίμακας επενδυτικό εγχείρημα που απαιτείται για να τηρήσουμε τις φιλόδοξες δεσμεύσεις μας, ειδικά για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Η πράσινη μετάβαση θα είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη μείωση της εξάρτησης της Ε.Ε. από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα».
Η νέα υπουργός Οικονομικών στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού της Ολλανδίας, Σίγκριντ Κάαγκ, ηγέτης της αντιπολίτευσης και πρώην υπουργός Εξωτερικών στην προηγούμενη κυβέρνηση Ρούτε, δήλωσε χθες ότι τα οικονομικά δεδομένα δικαιολογούν την παράταση ισχύος του Γενικής Ρήτρας Διαφυγής και το 2023.
Ο κ. Τζεντιλόνι, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, επανέλαβε ότι η εισήγηση της Κομισιόν για το ζήτημα αυτό θα ακολουθήσει τη δημοσίευση των εαρινών προβλέψεων για την ευρωπαϊκή οικονομία, στα μέσα Μαΐου.