Σε μεγάλη κρίση εισέρχεται η παγκόσμια οικονομία, με «ανώμαλη προσγείωση» μετοχών ακόμη και 40%, βλέπει να έρχεται εντός του 2022 ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί. Είναι ο οικονομολόγος που είχε προβλέψει την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και έκτοτε απέκτησε το παρατσούκλι Dr. Doom.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ο Ρουμπινί εκτιμά ότι μια «μακρά και άσχημη» ύφεση στις ΗΠΑ και παγκοσμίως θα έρθει στα τέλη του 2022 και θα μπορούσε να διαρκέσει όλο το 2023. Η κρίση θα έρθει σε συνδυασμό με μια απότομη διόρθωση του S&P 500. «Ακόμη και σε μια ήπια ύφεση, ο S&P 500 μπορεί να πέσει 30%», δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Roubini Macro Associates. Σε μια «ανώμαλη προσγείωση», όμως, την οποία και αναμένει, θα μπορούσε να πέσει 40%.
Οι δείκτες χρέους και τα ζόμπι
Ο ίδιος προειδοποίησε ότι όσοι αναμένουν μικρή ύφεση θα πρέπει να κοιτάξουν τους μεγάλους δείκτες χρέους των εταιρειών και των κυβερνήσεων. Καθώς αυξάνονται τα επιτόκια και το κόστος εξυπηρέτησης χρέους, «πρόκειται να πεθάνουν πολλά ζόμπι, νοικοκυριά ζόμπι, εταιρείες ζόμπι, τράπεζες ζόμπι, σκιώδεις τράπεζες και χώρες ζόμπι», είπε. «Έτσι θα φανεί ποιος περπατά ξυπόλυτος».
Η επίτευξη πληθωρισμού 2% χωρίς απότομη προσγείωση θα είναι «αδύνατη» για τη Federal Reserve, επισημαίνει ο Ρουμπίνι. Γι' αυτό και αναμένει αύξηση επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης στην προσεχή συνεδρίαση και κατά 50 μονάδες βάσης τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο. Αυτό θα οδηγήσει το επιτόκιο της Fed μεταξύ 4% και 4,25% μέχρι το τέλος του έτους.
Την ίδια ώρα, ο επίμονος πληθωρισμός, ειδικά στους μισθούς και στον τομέα των υπηρεσιών, θα σημαίνει ότι η Fed «μάλλον δεν θα έχει άλλη επιλογή» από το να αυξήσει περισσότερο τα επιτόκια, όπως είπε, με αυτά να φτάνουν στο 5%. Επιπλέον, τα αρνητικά σοκ προσφοράς που προέρχονται από την πανδημία, τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας και την πολιτική μηδενικής ανοχής της Κίνας στον Covid θα φέρουν υψηλότερα κόστη και χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη.
Αυτό θα καταστήσει δύσκολο να επιτευχθεί ο τρέχων στόχος της Fed για «αναπτυξιακή ύφεση» (growth recession), δηλαδή για μια παρατεταμένη περίοδο πενιχρής ανάπτυξης και αύξησης της ανεργίας με στόχο τον περιορισμό του πληθωρισμού.
Εφόσον ο κόσμος βρεθεί σε ύφεση, ο Ρουμπίνι δεν αναμένει διορθωτικά μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης, καθώς οι κυβερνήσεις με υπερβολικό χρέος θα «ξεμένουν από δημοσιονομικά σκάγια». Ο υψηλός πληθωρισμός θα σήμαινε επίσης ότι «η δημοσιονομική τόνωση θα συνεπαγόταν υπερθέρμανση της συνολικής ζήτησης».
Κατά συνέπεια, ο Ρουμπίνι βλέπει στασιμοπληθωρισμό, όπως στη δεκαετία του 1970 και τεράστιο χρέος όπως στην παγκόσμια οικονομική κρίση. «Δεν πρόκειται να είναι σύντομη και ρηχή ύφεση, θα είναι σοβαρή, μακρά και άσχημη», επισημαίνει ο οικονομολόγος.
Ύφεση όλο το 2023
Ο Ρουμπίνι αναμένει ότι η ύφεση θα διαρκέσει όλο το 2023, ανάλογα με τη σοβαρότητα των σοκ στην προσφορά και της οικονομικής δυσπραγίας. Κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008, τα νοικοκυριά και οι τράπεζες δέχθηκαν τα χειρότερα χτυπήματα. Αυτή τη φορά, είπε, «θα εκραγούν» οργανισμοί και σκιώδεις τράπεζες όπως τα hedge funds, τα private equity και τα credit funds.
Ο Ρουμπινί στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Megathreats» (Μεγα-απειλές), εντοπίζει 11 μεσοπρόθεσμα αρνητικά πλήγματα στην προσφορά, που μειώνουν τη δυνητική ανάπτυξη αυξάνοντας το κόστος παραγωγής.
Αυτά περιλαμβάνουν την αποπαγκοσμιοποίηση και τον προστατευτισμό, τη μετεγκατάσταση της μεταποίησης από την Κίνα και την Ασία στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, τη γήρανση του πληθυσμού στις προηγμένες οικονομίες και τις αναδυόμενες αγορές, τους μεταναστευτικούς περιορισμούς, την αποσύνδεση ΗΠΑ και Κίνας, την παγκόσμια κλιματική αλλαγή και επαναλαμβανόμενες πανδημίες. «Είναι μόνο θέμα χρόνου μέχρι να αντιμετωπίσουμε την επόμενη πανδημία», είπε.
«Πρέπει να είστε ανάλαφροι από μετοχές και να έχετε περισσότερα μετρητά». Αν και τα μετρητά διαβρώνονται από τον πληθωρισμό, η ονομαστική τους αξία παραμένει στο μηδέν, «ενώ οι μετοχές και τα άλλα assets μπορεί να μειωθούν κατά 10%, 20%, 30%» συμβουλεύει ο Ρουμπινί και προσθέτει: Μακριά από ομόλογα μακράς διάρκειας.