Το μαζικό sell off στις αγορές φέρνει το φάντασμα της ύφεσης να πλανάται πάνω από την αμερικανική οικονομία. Οι αντιδράσεις στις αγορές σε όλο τον κόσμο δείχνουν ότι οι επενδυτές έχουν χάσει την ψυχραιμία τους.
Την Παρασκευή οι μετοχές σε όλο τον κόσμο σημείωσαν πτώση - καθώς οι επενδυτές πανικοβλήθηκαν από τα σημάδια αδυναμίας της αμερικανικής οικονομίας.
Ο S&P 500 βυθίστηκε κατά 2,5% στις μεσημεριανές συναλλαγές, σε ρυθμό για τη χειρότερη ημέρα του από το 2022. Ο Dow Jones σημείωνε πτώση 954 μονάδων ή 2,4%. Κάποια στιγμή το πρωί, ο Nasdaq σημείωνε πτώση 3,2%, πράγμα που σημαίνει ότι έχει χάσει περισσότερο από 10% από το υψηλό ρεκόρ του στις 11 Ιουλίου.
Οι διακυμάνσεις προκλήθηκαν από την άσχημη έκθεση για την απασχόληση στις ΗΠΑ το πρωί της Παρασκευής. Η ανεργία τον Ιούλιο αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2021 - γεγονός που υποδηλώνει ότι η αμερικανική οικονομία πνέει τα λοίσθια και αυξάνει τους φόβους για ύφεση.
Ακόμα και πριν από την εν λόγω έκθεση, τα χρηματιστήρια στην Ευρώπη, την Κίνα και την Ιαπωνία ειδικότερα είχαν κάνει βουτιά.
Οι οικονομολόγοι λένε ότι η ανησυχητική κατάσταση της οικονομίας σημαίνει πλέον ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ή αλλιώς Fed, πρέπει να μειώσει τα επιτόκια πολύ πιο γρήγορα από ό,τι είχε προγραμματιστεί για να αποφύγει μια τεράστια ύφεση.
Βουλιάζουν βασικοί δείκτες
Και οι τρεις δείκτες αναφοράς των ΗΠΑ είχαν επίσης βυθιστεί την προηγούμενη ημέρα μετά από μια σειρά από εκθέσεις για την οικονομία που ήταν πιο αδύναμες από τις αναμενόμενες την Πέμπτη. Το sell off αποτελεί πλήγμα για τις συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις των Αμερικανών αφού επενδύονται σε μεγάλο βαθμό σε μετοχές.
Όμως τα δυσοίωνα νέα σημαίνουν ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα πρέπει να μειώσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο με μεγαλύτερο περιθώριο από το προγραμματισμένο, και ίσως αρκετές φορές ξανά πριν από το τέλος του έτους.
Η JPMorgan, η Citi, η Bank of America και η Goldman Sachs αναθεώρησαν τις προβλέψεις τους για μειώσεις. Ορισμένοι αναμένουν τώρα δύο μειώσεις κατά μισή μονάδα τον Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο και στη συνέχεια μια μείωση κατά ένα τέταρτο της μονάδας τον Δεκέμβριο.
Μια τέτοια μείωση 1,25 ποσοστιαίων μονάδων είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.
Μια μείωση των επιτοκίων θα διευκόλυνε τα αμερικανικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να δανειστούν χρήματα και θα ενίσχυε την οικονομία, αλλά θα μπορούσε να χρειαστούν μήνες έως και ένας χρόνος για να διαχυθούν οι πλήρεις επιπτώσεις.
Η αύξηση της απασχόλησης στις ΗΠΑ έπεσε πολύ έξω από τις προσδοκίες τον Ιούλιο και το ποσοστό ανεργίας εκτινάχθηκε στο υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων σχεδόν τριών ετών.
«Η αγορά εργασίας είναι η ζωογόνος δύναμη της αμερικανικής οικονομίας»
Οι εργοδότες πρόσθεσαν 114.000 θέσεις εργασίας τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή, πολύ κάτω από την εκτίμηση του Dow Jones για 185.000.
Η Fed άφησε αμετάβλητο για άλλη μια φορά το κόστος δανεισμού αναφοράς σε υψηλό 23 ετών στην τελευταία συνεδρίασή της αυτή την εβδομάδα.
Πολλοί επενδυτές πιστεύουν ότι η κεντρική τράπεζα θα έπρεπε να είχε προβεί στην κίνηση αυτή την Τετάρτη.
Η αγορά τώρα «αναρωτιέται αν η Fed άργησε πολύ να μεταβεί στη νομισματική πολιτική», δήλωσε στο CNBC ο Quincy Krosby, επικεφαλής παγκόσμιος στρατηγικός αναλυτής της LPL Financial.
Ο Bret Kenwell, αναλυτής επενδύσεων στις ΗΠΑ στην eToro, δήλωσε ότι αυτή η αδύναμη έκθεση για τις θέσεις εργασίας σημαίνει ότι η κατάσταση μετατοπίζεται πλέον από το «αν» η Fed θα μειώσει τα επιτόκια στο «κατά πόσο».
«Η αγορά εργασίας είναι η ζωογόνος δύναμη της αμερικανικής οικονομίας και η Fed πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν θα διακινδυνεύσει να την αποδυναμώσει υπερβολικά αποκλειστικά και μόνο στην προσπάθειά της να μειώσει τον πληθωρισμό», είπε.
«Το να φτάσουμε σχεδόν τον πληθωρισμό στο στόχο της Fed για το 2% και να διατηρήσουμε μια ισχυρή οικονομία είναι καλύτερο από το να πετύχουμε τον στόχο του πληθωρισμού θυσιάζοντας την οικονομία για να φτάσουμε εκεί».
Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο ιαπωνικός δείκτης αναφοράς Nikkei 225 υπέστη τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση μονάδων στην ιστορία του και σημείωσε πτώση της τάξης του 5,8%.
Εκτός από την τεράστια πτώση στην Ιαπωνία, τα χρηματιστήρια χτυπήθηκαν και στην Ευρώπη. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 υποχώρησε κατά 1,7% σε χαμηλό τριών μηνών, ο γερμανικός DAX έχασε 1,5%, ενώ ο CAC 40 υποχώρησε 1% . Στο Λονδίνο, ο FTSE 100 σημείωσε πτώση 0,6%.
Οι μειώσεις ακολούθησαν την υποχώρηση της Πέμπτης στη Wall Street, αφού τα αδύναμα στοιχεία για τη μεταποίηση προκάλεσαν ανησυχίες ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ίσως περίμενε πολύ καιρό για να μειώσει τα επιτόκια, αυξάνοντας τους κινδύνους ύφεσης.
Δυσάρεστο μοτίβο στις ιαπωνικές μετοχές
Ο Kiyoshi Ishigane, επικεφαλής διαχειριστής κεφαλαίων της Mitsubishi UFJ Asset Management, δήλωσε: «Δεν περίμενα ότι οι μετοχές θα έπεφταν τόσο πολύ. Αυτό οφείλεται πιθανώς στο γεγονός ότι υπάρχουν ανησυχίες ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα καταρρεύσει σε μεγάλο βαθμό, το οποίο είναι το πιο δυσάρεστο μοτίβο για τις ιαπωνικές μετοχές».
Ο José Torres, ανώτερος οικονομολόγος της Interactive Brokers, δήλωσε: «Η βραχύβια ικανοποίηση του επικεφαλής της Fed που κοινοποίησε αξιοπρεπείς πιθανότητες μείωσης των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο έχει γίνει ξινή, καθώς οι επενδυτές πανικοβάλλονται τώρα ότι η κεντρική τράπεζα δεν περικόπτει αρκετά σύντομα».
Μια πτώση σχεδόν 19 τοις εκατό των μετοχών της Intel στις μεταγενέστερες συναλλαγές εμβάθυνε την κατήφεια.
Η κατασκευάστρια τσιπ δήλωσε ότι περικόπτει το 15% του τεράστιου εργατικού δυναμικού της - περίπου 15.000 θέσεις εργασίας - για να ανταγωνιστεί καλύτερα τους πιο επιτυχημένους αντιπάλους της, όπως η Nvidia και η AMD.
Η αγορά της Ιαπωνίας υποχώρησε στο σημείο όπου διαπραγματευόταν τον Ιανουάριο, προτού εκτιναχθεί σε ιστορικό υψηλό τον περασμένο μήνα, πάνω από 42.000 μονάδες. Ο Nikkei έχει χάσει 6,2% τους τελευταίους τρεις μήνες.
Οι ιαπωνικές μετοχές υπέστησαν πλήγμα μετά την αύξηση του βασικού επιτοκίου της κεντρικής τράπεζας την Τετάρτη, στο 0,25% από 0,1%.
Αυτό ώθησε την αξία του ιαπωνικού γεν υψηλότερα έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, ενδεχομένως πλήττοντας τα υπερπόντια κέρδη των μεγάλων κατασκευαστών και αποδυναμώνοντας την έκρηξη του τουρισμού.
Αλλού στην Ασία την Παρασκευή, ο Hang Seng στο Χονγκ Κονγκ υποχώρησε κατά 2,1% στις 16.945,51 μονάδες, ενώ ο δείκτης Shanghai Composite σημείωσε πιο μέτριες απώλειες, της τάξης του 0,9% στις 2.905,34 μονάδες.
Απώλειες για τις κινέζικες μετοχές
Οι κινεζικές μετοχές διεύρυναν τις απώλειες αυτή την εβδομάδα, καθώς οι επενδυτές κατέγραψαν απογοήτευση για τις τελευταίες προσπάθειες της κυβέρνησης να τονώσει την ανάπτυξη μέσω διαφόρων αποσπασματικών μέτρων, αντί για τις προσδοκώμενες ενέσεις ευρύτερης τόνωσης.
Ο Kospi στη Σεούλ υποχώρησε κατά 3,7% στις 2.676,19 μονάδες και ο Taiex στην Ταϊβάν βυθίστηκε κατά 4,4%. Και οι δύο αγορές τείνουν να πλήττονται σκληρά από την αδυναμία των μετοχών τεχνολογίας.
Αλλού στην Ασία, ο S&P/ASX της Αυστραλίας υποχώρησε κατά 2,1% στις 7.943,20 μονάδες και ο Sensex στην Ινδία σημείωσε πτώση 1,1%. Το SET της Μπανγκόκ σημείωσε πτώση 0,7%.
Ήταν μια νευρική εβδομάδα για τις αγορές, ακόμη και όταν οι κεντρικές τράπεζες της Ιαπωνίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αγγλίας ενήργησαν όπως αναμενόταν.
Η ανησυχία αυξάνεται ότι η Fed διατήρησε το βασικό της επιτόκιο σε υψηλό επίπεδο δύο δεκαετιών για πάρα πολύ καιρό, στο πλαίσιο του ζήλου της να καταπνίξει τον πληθωρισμό κάνοντας πιο δαπανηρό τον δανεισμό. Μια μείωση των επιτοκίων θα μπορούσε να πάρει μήνες έως ένα χρόνο για να διαχυθεί στην οικονομία.
