Σημαντικές παρεμβάσεις στη φορολογία ακινήτων εξετάζει η κυβέρνηση, ωστόσο οι ανακοινώσεις αργούν ακόμα. Στη ΔΕΘ θα αποκαλυφθεί το τελικό πακέτο φοροελαφρύνσεων σε ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι αποκτούν εισοδήματα από ενοίκια, ενώ υπάρχουν και σενάρια σχετικά με πιθανή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ.
Στόχος των παρεμβάσεων, όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, είναι να δημιουργηθεί ένα πλέγμα μέτρων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Με τις φοροελαφρύνσεις εκτιμάται πως θα δοθούν κίνητρα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να ανοίξουν προς ενοικίαση τις εδώ και χρόνια κλειστές κατοικίες, αλλά και πως θα περιοριστεί το φαινόμενο της απόκρυψης των πραγματικών εισοδημάτων από τα ενοίκια.
Κατάργηση ΕΝΦΙΑ: Τα νέα σενάρια
Το προηγούμενο διάστημα κυβερνητικές πηγές διέρρεαν πως στο τραπέζι των μέτρων βρίσκεται και ο ΕΝΦΙΑ, με διάφορα σενάρια, από τη δραστική του μείωση έως την πλήρη κατάργησή του μεμιάς, ή σε δύο δόσεις. Ωστόσο ο Υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, μιλώντας στο συνέδριο του Οικονομικού Ταχυδρόμου, διεμήνυσε πως η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ «δεν είναι στις προτεραιότητές μας».
Ο υπουργός άφησε ανοιχτό όμως το ενδεχόμενο παρέμβασης στην κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων και, χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες, ανέφερε ότι τα μέτρα θα ανακοινωθούν σε άλλη πόλη και από άλλον Κυριάκο… εννοώντας τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
► Νέο Μητρώο για τα ακίνητα από το καλοκαίρι – Τι ισχύει για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές
Τα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι
Η κυβέρνηση εξετάζει μια σειρά από πιθανά μέτρα για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, που μαστίζει την ελληνική κοινωνία. Μεταξύ αυτών είναι οι αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας των εισοδημάτων από ενοίκια με μείωση του πρώτου συντελεστή από 15% σε 5% για εισοδήματα έως 5.000 ή και με προσθήκη ενός ή ενδεχομένως και δύο νέων συντελεστών στην κλίμακα.
Ένα εναλλακτικό σενάριο, σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», είναι η εφαρμογή φορολόγηση των εισοδημάτων από ακίνητα με βάση την κλίμακα και τους συντελεστές φορολόγησης των εισοδημάτων που αποκτούν οι μισθωτοί συνταξιούχοι κα επαγγελματίες, μέτρο το οποίο έχουν προτείνει και οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ).
Σήμερα το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από ενοίκια φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ βάσει κλίμακας στην οποία ισχύουν συντελεστές 15% – 45%. Συγκεκριμένα εφαρμόζονται συντελεστές:
- 15% για τα πρώτα 12.000 ευρώ εισοδήματος
- 35% από τα 12.000 έως τα 35.000 ευρώ
- 45% για το μέρος του εισοδήματος άνω των 35.000 ευρώ
Σε περίπτωση που εφαρμοστεί ένας νέος συντελεστής 5% για το τμήμα του εισοδήματος έως 5.000 ευρώ, τότε ο φόρος επί της ουσίας μειώνεται κατά 500 ευρώ ετησίως, από 750 ευρώ το χρόνο σε 250 ευρώ.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία τα εισοδήματα από ενοίκια ξεπερνούν τα 8,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως με επτά στους δέκα φορολογούμενους να δηλώνουν έως 5.000 ευρώ και άλλο ένα 16% να δηλώνει από 5.000 έως 10.000 ευρώ. Δηλαδή το 87% των ιδιοκτητών δηλώνει κάτω από 10.000 ευρώ ετήσια εισόδημα από ακίνητα.
► Η εφορία ενεργοποιεί τον «μεγάλο αδελφό» για τα ακίνητα – Τι αλλαγές φέρνει το ΜΙΔΑ
Σημειώνεται πως οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών ακινήτων έχουν ήδη καταθέσει στο υπουργείο Οικονομικών τις προτάσεις τους μεταξύ των οποίων είναι η εξομοίωση των φορολογικών κλιμακίων και των συντελεστών φορολογίας των μισθωμάτων με τις άλλες δύο κλίμακες φορολογίας φυσικών προσώπων και ιδίως με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των ατομικών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, αλλά και η τριετής φοροαπαλλαγή κενών κατοικιών.
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των ιδιοκτητών ακινήτων, για να αποδώσει αυτό το μέτρο και να βγουν τα ακίνητα στην αγορά, απαιτείται μείωση του χρόνου κενότητας της κατοικίας από την τριετία στο 18μηνο και απάλειψη της τριετίας ως ελάχιστου ορίου διαρκείας της μίσθωσης ώστε να μην αποκλείονται ως ενοικιαστές εκείνοι που έχουν τη μεγαλύτερη δυσκολία εύρεσης κατοικίας ήτοι εποχικό προσωπικό, αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, αγροτικοί ιατροί, στελέχη στρατού και σωμάτων ασφαλείας κλπ.
Οι παρεμβάσεις στην κλίμακα φορολόγησης αναμένεται να «κλειδώσουν» προς το τέλος του καλοκαιριού, καθώς το κυβερνητικό επιτελείο θα πρέπει να έχει πλήρης εικόνα για το δημοσιονομικό χώρο που θα έχει δημιουργηθεί και ο οποίος θα χρηματοδοτήσει τις φοροελαφρύνσεις.
Ασφυξία από τη στεγαστική κρίση
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Alpha Bank, το 54% θεωρεί την αγορά μη εφικτή και το 70% δηλώνει ότι τα ενοίκια δεν είναι προσιτά σε σχέση με τους μισθούς. Εν τω μεταξύ οι τιμές στα ενοίκια σημείωσαν νέα αύξηση 10,5% με βάση τα τελευταία στοιχεία του Μαρτίου, σε ετήσια βάση.
Σημειώνεται πως βάσει των στοιχείων από την τελευταία έκθεση της Eurostat (2024) για το κόστος στέγασης σε όλη την Ευρώπη, η Ελλάδα κατέχει την αρνητική πρωτιά και μάλιστα με τεράστια διαφορά από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.
Πάνω από 35% του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος πάει για το ενοίκιο, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι στο 19,7%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό της δεύτερης Δανίας είναι στο 25,9%, δηλαδή σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα. Μάλιστα, σχεδόν 1 στους 3 δίνει πάνω από το 40% του εισοδήματος του. Το «ποσοστό υπερφόρτωσης», όπως αποκαλείται ο σχετικός δείκτης, στην Ελλάδα, ανέρχεται στο 31% του πληθυσμού στις πόλεις και 24,7% σε αγροτικές περιοχές.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση και στο ποσοστό των νοικοκυριών που καθυστερούν πληρωμές ενοικίων, υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ρεύμα, νερό, τηλέφωνο) αλλά και δόσεων στεγαστικών δανείων. Η δε διαφορά από τη δεύτερη είναι χαοτική. Το ποσοστό της Βουλγαρίας είναι μόλις 18,8% όταν της Ελλάδας είναι 47,3%.
