Ένας στους τρεις εγγεγραμμένους ανέργους είναι στην παραγωγική ηλικία των 30 έως 44 ετών. Γιατί, λοιπόν, 235.764 άτομα στις πιο παραγωγικές ηλικίες δεν βρήκαν δουλειά τον περασμένο μήνα (Ιούνιος 2025); Ή μήπως βρήκαν δουλειά που δεν τους ικανοποιούσε και παραιτήθηκαν προ αναζήτηση μιας άλλης; Και πώς γίνεται, ενόσω ανοίγει η τουριστική σεζόν, τον Ιούνιο να υπάρχουν περισσότεροι άνεργοι κατά 13.320 (στο σύνολο 754.325), απ’ ό,τι τον Μάιο φέτος (741.006);
Οι περισσότεροι, πάντως, (εγγεγραμμένοι) άνεργοι δεν εκμεταλλεύτηκαν, κατά την κυβερνητική ρητορική, το… πλουσιοπάροχο σύστημα των επιδομάτων ανεργίας (σ.σ. μόλις 540 ευρώ τον μήνα!). Οι επιδοτούμενοι άνεργοι είναι μειωμένοι κατά 30.097 τον Ιούνιο εν σχέσει με τον Μάιο του 2025 (126.733 έναντι 96.636 έναν μήνα νωρίτερα).
Διπλάσια «ανεργία τριβής»
Η επίσημη ανεργία στη χώρα μας είναι σε μονοψήφιο ποσοστό (περί το 9%), αν και στη ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ συνεχίζουν να είναι εγγεγραμμένα περισσότερα άτομα, περί το 14% του εργατικού δυναμικού (μεταξύ αυτών και λίγα άτομα που δεν ενδιαφέρονται για εργασία). Κοντολογίς, η «ανεργία τριβής» στη χώρα μας κινείται σχεδόν σε διπλάσια ποσοστά από άλλες χώρες (π.χ. ΗΠΑ), που είναι ένα ποσοστό λίγο κάτω από το 5%.
Τούτων δοθέντων, στην αρχή μιας «γεμάτης» τουριστικής σεζόν έχουμε αύξηση των (εγγεγραμμένων) ανέργων οι επιδοτούμενοι άνεργοι μειώθηκαν. Μάλιστα, η μείωση των επιδοτούμενων που μοιάζει λογική εξέλιξη αφού λιγότερα άτομα έχουν τις προϋποθέσεις (ημέρες εργασίας, προϋπηρεσία/ασφάλιση), προκειμένου να λάβουν επιδότηση από τη ΔΥΠΑ.
Και είναι εκείνη η κατηγορία των νέων, σχετικά, εργαζομένων (30-44 ετών) που δεν παραμένουν στις λίστες της ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) απλώς και μόνο για τα μόρια διορισμού στο δημόσιο. Καθώς, κανονικά, (θα έπρεπε να) έχουν οικογενειακές υποχρεώσεις και προσωπικές/επαγγελματικές φιλοδοξίες οικονομικής και κοινωνικής ανέλιξης.
Τελικά, όσο δίκαιο φαίνεται να έχουν οι εργοδότες, που ισχυρίζονται ότι δεν βρίσκουν εργαζόμενους, μεγαλύτερο δίκαιο μοιάζει να έχουν οι μισθωτοί, γιατί δεν ικανοποιούνται από τις προσφερόμενες θέσεις εργασίας.
- Οι επιχειρήσεις ψάχνουν «ανθρώπους για δουλειά»: Συνήθως εννοούν «ένα παιδί για όλες τις δουλειές». Μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν την πολυτέλεια για πολλές ειδικότητες. Θέλουν ένα κορίτσι για τη ρεσεψιόν, αλλά να ρίχνει και μια ματιά στα δωμάτια, να φτιάχνει «έναν καφέ αν χρειαστεί στο ρεπό του μπάρμαν» και να έχει το νου της στην πισίνα.
- Το ωράριο είναι εξαντλητικό: Νόμιμο, δυστυχώς, 13ωρο, εκ των οποίων 2 ώρες δεν πληρώνονται, όχι μόνο υπερωριακά, ούτε καν με το ωρομίσθιο (λόγω διευθέτησης του χρόνου εργασίας με ατομική σύμβαση τη… υποδείξει του εργοδότη, δηλαδή δίνεται ρεπό τον Οκτώβριο). Το 6ήμερο είναι ο κανόνας στον Τουρισμό/Επισιτισμό καθώς ποτέ δεν εφαρμόστηκε το πενθήμερο (λόγω ειδικών συνθηκών). Για τις πρόσθετες ώρες εργασίας προβλέπεται μια κάποια προσαύξηση [σ.σ. ουσιαστικά για την 11η, 12η και 13η ώρα, αφού η 9η και η 10η θεωρούνται χρόνος υπερεργασίας και θα επιστραφεί με ρεπό], αλλά δεν δίνεται επιπλέον ασφαλιστικές εισφορές για μια βελτιωμένη σύνταξη.
- Οι συνθήκες διαμονής, ειδικά σε τουριστικές περιοχές, είναι άθλιες.
- Δεν υπάρχει προοπτική ότι τα επόμενη 3 ή 5 χρόνια θα βελτιωθεί ο μισθός, να συμπληρωθούν κάποιες προϋποθέσεις (ένσημα) για την επιδότηση στεγαστικού δανείου. Δεν υπάρχει πλέον καμία πρόβλεψη για στεγαστική συνδρομή των μισθωτών.
Οι άνεργοι και τα κοινωνικά πρότυπα
Βεβαίως, πέραν των χαμηλών μισθών και των αναιμικών κοινωνικών παροχών, υπάρχουν και τα κοινωνικά πρότυπα.
Συνήθως δουλεύουν, χωρίς πολλές… αντιρρήσεις, όσοι έχουν υποχρεώσεις. Και οι νέοι δεν έχουν, σε πολλές περιπτώσεις, οικογένεια.
Ο μισθός δεν αποτελεί κίνητρο. Σήμερα, ο βασικός μισθός είναι 880 ευρώ μεικτά, από 751 ευρώ πριν από 14 χρόνια, με επίσημο πληθωρισμό, εν τω μεταξύ, 23% έκτοτε (άρα σήμερα ο βασικός μισθός έπρεπε να είναι στα 924 ευρώ). Και αυτές οι αμοιβές αφενός αφορούν σε ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων, σε 650.000 νέους, αφετέρου κρατούν χαμηλά και τις μέσες αμοιβές. Χωρίς να έχουν δοθεί, εν των μεταξύ, τα χρονοεπιδόματα από το 2012 μέχρι το 2023 (τριετίες).
Επίσης, οι επιδοτήσεις της ΔΥΠΑ οδηγούν πολλούς νέους σε «καφέ – ντελίβερι» (στο χέρι), προκαλώντας μια φούσκα άνευ λόγου και στο επάγγελμα, αλλά σίγουρα επισφαλή επιχειρηματικότητα. Γι’ αυτό, πέραν της στρεβλής επιδότησης της ΔΥΠΑ, τεράστια ευθύνη φέρνει και ο υψηλότατος συντελεστής ΦΠΑ (24% στον σερβιριζόμενο καφέ, 13% στο take a way), συν τον ειδικό φόρο 3-4 ευρώ ανά κιλό καφέ!
Όταν έχει κυριαρχήσει το «πρότυπο της αρπαχτής» (ΟΠΕΚΕΠΕ, «μαϊμού» επιδοτήσεις) δύσκολα κάποιος πάει για δουλειά με το λεωφορείο που περνάει κάθε μισή ώρα.
