Διαμερίσματα κατασκευασμένα τη δεκαετία του 1960, μερικώς ή και καθόλου ανακαινισμένα και ενοίκια που στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ανέρχονται σε τουλάχιστον 700-800 ευρώ. Σε δισεπίλυτο γρίφο αναδεικνύεται η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα και ειδικά στην Αθήνα, όπου η προσφορά εξακολουθεί να παραμένει σε ιδιαιτέρως χαμηλά επίπεδα, ενώ η ζήτηση έχει αντιστρόφως ανάλογη πορεία. Εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα συνεχίζουν να παραμένουν κλειστά, με αποτέλεσμα να μη διαφαίνεται ορατή λύση στον ορίζοντα.
«Περιορίζουμε τις στεγαστικές μας ανάγκες»
Βάσει όσων σχολίασε στο iEidiseis.gr ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, «ειδικά αυτή την περίοδο, λόγω και των φοιτητικών κατοικιών, υπάρχει τεράστια ζήτηση για τα μικρά διαμερίσματα. Αυτή η τάση που υπάρχει τα τελευταία χρόνια, οφείλεται στο ότι τα μικρά ακίνητα, έχουν ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση λόγω της οικονομικής δυσχέρειας να ανταπεξέλθει κανείς στα υψηλά ενοίκια των μεγαλύτερων κατοικιών. Αυτό όμως καθιστά τα μικρά ακίνητα και πιο ακριβά. Ως αποτέλεσμα, περιορίζουμε τις στεγαστικές μας ανάγκες και συμβιβαζόμαστε με κάτι χειρότερο, πηγαίνοντας σε μικρότερα σπίτια ή σε άλλα που δεν είναι σε καλή κατάσταση»
13,61 ευρώ/τ.μ. για μια γκαρσονιέρα
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, οι ζητούμενες τιμές για διαμερίσματα έως 60 τ.μ., ανερχόταν στα 13,61 ευρώ/τ.μ. Δηλαδή, κατά μέσο όρο, για ένα διαμέρισμα 60 τ.μ. στην Αττική, ζητούνται 816 ευρώ. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, σε πάρα πολλές περιοχές, αυτό το ποσό είναι πολύ μεγαλύτερο.
Είναι ενδεικτικό ότι η ζητούμενη τιμή για διαμέρισμα έως 60 τ.μ. στη Βουλιαγμένη ανέρχεται σε 23,66 ευρώ/τ.μ., στη Γλυφάδα 21,57 ευρώ/τ.μ., στην Κηφισιά 20,53 ευρώ/τ.μ., στο Κολωνάκι και τον Λυκαβηττό 18,53 ευρώ/τ.μ., στο Παλαιό Φάληρο 16,27 ευρώ/τ.μ., στο Μαρούσι 16,12 ευρώ/τ.μ., στην Καισαριανή 15,94 ευρώ/τ.μ., στο Μετς 15,87 ευρώ/τ.μ., στο Κέντρο 14,96 ευρώ/τ.μ., στον Νέο Κόσμο 14,71 ευρώ/τ.μ., στο Μοσχάτο 14,54 ευρώ/τ.μ. και στο Παγκράτι 13,82 ευρώ/τ.μ.
«Οι γκαρσονιέρες φτάνουν και ξεπερνούν τα 700 ευρώ»
Ως αποτέλεσμα, ο κ. Ποταμιάνος ανέφερε πως, «δεν υπάρχει γκαρσονιέρα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη κάτω από τα 400 ευρώ. Οι τιμές μπορεί να φτάνουν τα 700 ευρώ ή και παραπάνω, ανάλογα με την περιοχή, την ανακαίνιση του σπιτιού και τον όροφο».
Αντίστοιχα, «αν ψάξεις για σπίτι στα 60τ.μ.-70 τ.μ., οι τιμές διαμορφώνονται στα 600-700 ευρώ, ενώ στα τριάρια, οι τιμές ανέρχονται συνήθως στα 700-800 ευρώ. Είναι σύνηθες, ένα ανακαινισμένο τριάρι να έχει ζητούμενη τιμή στα 1.000 ευρώ. Είναι πολύ δύσκολο να δούμε χαμηλότερες τιμές».
800 ευρώ για τριάρι
Βάσει έρευνας που πραγματοποιήσαμε σε δημοφιλή πλατφόρμα εύρεσης κατοικίας, αυτή τη στιγμή, ενοικιάζονται συνολικά 238 διαμερίσματα, 65-90 τ.μ. στην Κυψέλη. Παρότι πρόκειται για μια από τις περιοχές που παραδοσιακά θεωρούνται ως οικονομικές, τα ευρήματα είναι ενδεικτικά: μόλις 29 διαμερίσματα ενοικιάζονται για λιγότερα από 600 ευρώ και μόλις 84 διαμερίσματα για λιγότερα από 700 ευρώ. Μάλιστα, ένας σημαντικός αριθμός αυτών των κατοικιών, ενοικιάζεται για περισσότερα από 800 ευρώ, ακόμη και αν κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1960 και δεν είναι πλήρως ανακαινισμένα.
Αντίστοιχη έρευνα με τα ίδια κριτήρια, ανέδειξε πως στο Παγκράτι ενοικιάζονται αυτή τη στιγμή 249 σπίτια 65-90 τ.μ. Όλα, πλην 7 διαμερισμάτων, ενοικιάζονται από 650 ευρώ και άνω. Συνολικά, μόλις 28 διαμερίσματα ενοικιάζονται για λιγότερα από 700 ευρώ. Η πλειοψηφία των διαμερισμάτων (165) ενοικιάζεται για τουλάχιστον 800 ευρώ. Και σε αυτή την περίπτωση, αρκετά ακίνητα είναι κατασκευασμένα τη δεκαετία του 1960, χωρίς να είναι πλήρως ανακαινισμένα.
Παράλληλα, από τα συνολικά 129 διαμερίσματα 65-90 τ.μ. που ενοικιάζονται αυτή τη στιγμή στον Νέο Κόσμο, μόλις τα 18 έχουν ζητούμενη τιμή κάτω από τα 700 ευρώ. Όπως προέκυψε και σε αυτή την περιοχή, η συντριπτική πλειοψηφία των διαμερισμάτων, ενοικιάζεται για τουλάχιστον 800 ευρώ.
Αντίστοιχα, στην Καλλιθέα, μόλις 57 από τα συνολικά 236 διαμερίσματα 65-90 τ.μ. που ενοικιάζονται, διατίθενται για λιγότερα από 700 ευρώ.
Στην Νέα Σμύρνη κανένα από τα συνολικά 186 διαμερίσματα 65-90 τ.μ. που διατίθενται δεν έχει τιμή κάτω από τα 600 ευρώ και μόλις 23 κάτω από τα 700 ευρώ. Η πλειοψηφία των διαμερισμάτων (132) ενοικιάζεται για τουλάχιστον 800 ευρώ. Όπως και στις προηγούμενες περιοχές, η ζητούμενη τιμή για ορισμένα διαμερίσματα, φτάνει ή και ξεπερνάει τα 1.000 ευρώ.
Αύξηση 147% στην Αθήνα
Σε ότι αφορά τη φοιτητική στέγαση, ο Σταύρος Παραδιάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτήτων Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), σχολίασε στο iEidiseis.gr πως «το κράτος έχει αδιαφορήσει να φτιάξει φοιτητικές εστίες που θα καλύπτουν κάθε χρόνο τους πρωτοετείς φοιτητές. Όσες υπάρχουν, είναι εγκαταλελειμμένες και σε καμία περίπτωση δεν αποδίδονται στους πρωτοετείς».
Άλλωστε, σύμφωνα με τον κ. Παραδιά, «αυτός είναι ο λόγος που με πρόσφατη επιστολή μας, ζητήσαμε από την υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Σοφία Ζαχαράκη, να προχωρήσει στη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας στέγασης φοιτητών σε ιδιωτικές κατοικίες. Αυτό άλλωστε είναι κάτι σύνηθες σε πάρα πολλές χώρες του εξωτερικού. Στην Ελλάδα όμως, αυτό συμβαίνει μόνο από το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και από τον δήμο Δυτικής Σάμου, όπου υπάρχει εκεί ένα πανεπιστημιακό υποκατάστημα».
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Παρατηρητηρίου Φοιτητικών Κατοικιών 2025 της GEOAXIS Property & Valuation Services, η αύξηση των ενοικίων, φθάνει το 7,3% σε σχέση με πέρυσι και το 110% σε βάθος δεκαετίας. Τα πρωτεία κατέχει η Αθήνα, όπου η άνοδος στις τιμές των ενοικίων για τις φοιτητικές κατοικίες την τελευταία δεκαετία, φθάνει το 147%. Αντίστοιχα, υπερδιπλάσιες τιμές καταγράφονται το ίδιο χρονικό διάστημα σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Βόλο και Κομοτηνή.
«Αύξηση 80% στα ενοίκια από το 2019»
Παράλληλα, ο κ. Ποταμιάνος συμπλήρωσε πως «χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ τους ιδιοκτήτες, προσπαθούν να βγάλουν κάποια έξοδα που έχουν επενδύσει στο ακίνητο. Αν μιλάμε για πλήρη ανακαίνιση ενός σπιτιού 60 τ.μ., τα έξοδα ανέρχονται σε περίπου 50.000 ευρώ. Επίσης, το ακίνητο έχει φόρους. Όλα αυτά μεταφράζονται στο ενοίκιο».
Παρόλα αυτά, «είναι πολύ δύσκολο ο ενοικιαστής να ανταπεξέλθει σε αυτά τα ενοίκια. Οι δείκτες λένε ότι δίνουμε το 40% του μισθού στο ενοίκιο, εγώ θεωρώ ότι είμαστε πάνω από το 60%. Είμαστε πάρα πολύ υψηλά».
Σχετικά με το πόσο έχουν αυξηθεί τα ενοίκια τα τελευταία χρόνια, ο ίδιος ανέφερε πως «από το 2019 έως σήμερα, έχουν αυξηθεί περίπου 80%». Ο ίδιος θεωρεί πως από εδώ και πέρα, «οι τιμές θα σταθεροποιηθούν στο υψηλό επίπεδο όπου βρίσκονται. Δεν υπάρχει η δυναμική να ανέβουν κι άλλο οι τιμές, ούτε μπορεί να το αντέξει η αγορά».
«To 25% των ακινήτων στην Αθήνα είναι κλειστά»
Από την πλευρά του, ο κ. Παραδιάς σχολίασε ότι «οι τιμές έχουν ανέβει σε επίπεδα που είναι δύσκολο να τηρηθούν από τους ενοικιαστές. Το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί όσο υπάρχει αυτή η ανισότητα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Μόνο στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, υπολογίζεται πως το 25% των ακινήτων είναι κλειστά. Το κράτος δεν δίνει κίνητρα ώστε τα σπίτια που είναι άδεια να βγουν στην αγορά. Συζητάνε να μπει φόρος αδράνειας σε όσους δεν νοικιάζουν τα σπίτια τους, τα οποία όμως χρειάζονται πάρα πολλά χρήματα για να ανακαινιστούν».
Άλλωστε, σύμφωνα με τον ίδιο, «νομοθέτησαν πέρυσι πως αν έχεις κλειστό ακίνητο, μπορείς να πάρεις τριετή απαλλαγή φόρου, εφόσον βρεις ενοικιαστή που θα υπογράψει για τρία χρόνια. Αυτό άφησε εκτός όλους τους ευάλωτους ενοικιαστές όπως τους αγροτικούς γιατρούς, τους αναπληρωτές καθηγητές και τους εργαζόμενους στον τουρισμό. Επίσης, αν ο ενοικιαστής φύγει πριν ολοκληρωθεί η τριετία, χάνεις την φοροαπαλλαγή. Επομένως, γιατί να ασχοληθεί ο ιδιοκτήτης;».
«Γιατί δεν μπαίνει φόρος αδράνειας στα funds;»
Σύμφωνα με τον κ. Ποταμιάνο, «το στεγαστικό δεν μπορεί να επιλυθεί, εφόσον δεν λαμβάνονται ριζικές αποφάσεις που δεν θα αφορούν φορολογικά μέτρα, κίνητρα ή επιδόματα. Πρέπει να υπάρξει παρέμβαση σε αυτούς που έχουν τα πολλά ακίνητα».
Για παράδειγμα, όπως σχολίασε ο ίδιος, «ακούγεται ότι θα μπει φόρος αδράνειας, προκειμένου οι ιδιοκτήτες να αναγκαστούν να βγάλουν στην αγορά τα ακίνητα. Γιατί δεν μπαίνει ο φόρος αδράνειας στα funds που έχουν τα κλειστά ακίνητα; Με αυτόν τον τρόπο θα βλέπαμε πόσο γρήγορα θα έβγαιναν ακίνητα στην αγορά».
Αντιθέτως όμως, «έχει συρρικνωθεί η ιδιοκτησία σε λιγότερα χέρια. Όταν ένα fund κατέχει 1.000 ακίνητα και τα 200 είναι στο Παγκράτι, τότε ελέγχει αν θέλει την αγορά σε αυτή την περιοχή; Οι ίδιοι είπαν πρόσφατα ότι έχουν 25-30 χιλιάδες ακίνητα να βγάλουν στην αγορά. Και γιατί δεν τα έβγαζαν τόσα χρόνια;».
