Σε επτά υποκατηγορίες χωρίζονται οι συνταξιούχοι με βάση τις αναπροσαρμογές ή τις φοροελαφρύνσεις που θα έχουν από το νέο έτος.
Ο πολυκερματισμός στα συνταξιοδοτικά συστήματα και οι βίαιες αλλαγές στην ασφαλιστική νομοθεσία, περνούν τώρα και στα ταμειακά υποσυστήματα, εντείνοντας τη σύγχυση. Κάτι που επιτρέπει στην πολιτική (δια της «Στατιστικής») να υπερπροβάλλει τους αριθμούς, συσκοτίζοντας την κοινωνική πραγματικότητα.
Με βάση τις αλλαγές που πυροδότησαν οι «εξαγγελίες της ΔΕΘ», έχουμε την ακόλουθη εικόνα:
1. Η πλειονότητα των συνταξιούχων δεν θα έχει κανένα όφελος από την αλλαγή των φορολογικών κλιμάκων, καθώς λαμβάνει ετήσιες αποδοχές κάτω των 10.000 ευρώ (833 τον μήνα). Και η κυβέρνηση αφενός δεν τιμαριθμοποίησε το αφορολόγητο όριο (8.634 ευρώ) και, αφετέρου, διατήρησε στα 10.000 ευρώ το όριο επιβολής του φορολογικού συντελεστή 9%.
2. Ο πληθωρισμός φέτος αναμένεται να κλείσει στα 3%, ακόμη υψηλότερα από το 2024 λόγω ασυγκράτητης ακρίβειας, αλλά οι τυπικές αυξήσεις στις συντάξεις θα είναι 2,35%, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη. Και αυτό γιατί οι συντάξεις αναπροσαρμόζονται μόνο με το 50% του πληθωρισμού και το μισό ΑΕΠ… Από αυτό το τρικ οι συνταξιούχοι χάνουν έως και 0,65% στο διαθέσιμο εισόδημά τους.
3. Ωστόσο, το κονδύλι για συντάξεις θα είναι αυξημένο το 2026, εν σχέσει με φέτος, μόνο κατά 467 εκατ. ευρώ. Αυτό το ποσό συνεπάγεται μια μέση ποσοστιαία μεταβολή 1,45% στη συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη των 32 δισ. ευρώ. Είναι κάτι που οφείλεται στην μη αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων, ενώ όσοι έχουν «προσωπική διαφορά» δεν θα λάβουν ολόκληρη την αύξηση.
Ποιοι συνταξιούχοι παίρνουν 250 ευρώ
4. Δεν θα πάρουν όλοι οι χαμηλοσυνταξιούχοι το επίδομα των 250 ευρώ. Πέραν των περιουσιακών στοιχείων (ακίνητα κ.α.) θα πρέπει:
- α/ να είναι 66 ετών (να έχουν κλείσει το 65ο έτος τον περασμένο Δεκέμβριο του 2024),
- β/ να λαμβάνουν σύνταξη έως 1.167 ευρώ και
- γ/ αν είναι ζευγάρι συνταξιούχων ή συνταξιούχος και απασχολούμενος, το ετήσιο εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 24.000 ευρώ (1.000 ευρώ το μήνα έκαστος, συμπεριλαμβανόμενου του φόρου, πλην της εισφοράς Υγείας 6%).
5. Όσοι παλαιοί συνταξιούχοι έχουν «προσωπική διαφορά», θα πάρουν τη μισή αύξηση. Αντί για 2,35% που περιέγραψε χθες ο κ. Πιερρακάκης, 1,18%. Ωστόσο, δεν έχει διευκρινιστεί εάν αυτή η πενιχρή αναπροσαρμογή (δεν θα ισχύει για το 2027) θα υπολογίζεται στο σύνολο των αποδοχών (εθνική σύνταξη, ανταποδοτικό τμήμα και προσωπική διαφορά), ή μόνον επί της επανυπολογισμένης σύναξης με βάση τα ποσοστά του νόμου Κατρούγκαλου (χωρίς δηλαδή την προσωπική διαφορά).
Σε κάθε περίπτωση θα προβλέπεται ότι η αναπροσαρμογή του 2,35% αρχικά θα υπολογίζεται στην επανυπολογισμένη σύνταξη και, εάν μεν σβήνει η «προσωπική διαφορά», θα υπολογίζεται εκ νέου προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμφέρει ο υπολογισμός με πλήρη αύξηση (2,35%) ή, στην συγκεκραμένη περίπτωση, είναι προτιμότερη η επιβολή της μισής αναπροσαρμογής.
Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα (160.000 από 671.000) των συνταξιούχων έχουν «προσωπική διαφορά» πάνω από 30 ευρώ, κατά συνέπεια δεν «σβήνει» η προσωπική διαφορά και έτσι θα λάβουν την μισή αύξηση.
Παράδειγμα 1
Με σύνταξη 1.025 ευρώ και προσωπική διαφορά 25 ευρώ, η αναπροσαρμογή 2,35% αποδίδει 23,5 ευρώ το μήνα και δεν «σβήνει» τη διαφορά. Εν προκειμένω, ο συνταξιούχος θα επιλέξει τη μισή αναπροσαρμογή. Θα λάβει δηλαδή σαν αύξηση 11,8 ευρώ (συν 1,18%).
Ωστόσο, εάν στα 1.025 ευρώ η προσωπική διαφορά είναι 5 ευρώ, συμφέρει ο υπολογισμός της σύνταξης με ολόκληρο το ποσοστό (2,35%), καθώς έτσι θα λάβει αύξηση 19 ευρώ (24 που αναλογούν ευρώ μείον η προσωπική διαφορά των 5 ευρώ).
6. Παραμένει εντεινόμενη η «δεύτερη φορολογία» της εισφοράς αλληλεγγύης (ΕΑΣ), η οποία επιβαρύνει δυσανάλογα τους συνταξιούχους. Και αυτή η κλίμακα όχι μόνο δεν τιμαριθμοποιείται, αλλά όταν ο ασφαλισμένος ξεπεράσει ένα συγκεκριμένο ποσό, ο υψηλότερος συντελεστής επιβάλλεται επί όλου του ποσού.
Παράδειγμα 2
7. Πιο κερδισμένος είναι ο συνταξιούχος που λαμβάνει 1.300 ευρώ μόνο από κύρια σύνταξη (π.χ. του πρώην ΟΑΕΕ): Θα λάβει αύξηση 30 ευρώ τον μήνα, θα έχει κέρδος από τη φορολογική κλίμακα άλλα 9,5 ευρώ (μειωμένος συντελεστής κατά 2 μονάδες από το 22% στο 20% για ποσά πάνω από 10.000 ευρώ το χρόνο) και δεν υπόκειται σε ΕΑΣ!
Παράδειγμα 3
Έστω συνταξιούχος 64 ετών με συνολική σύνταξη 800 ευρώ, εκ των οποίων τα 150 ευρώ επικουρική σύνταξη, με σύζυγο ελεύθερη επαγγελματία με τεκμαρτό εισόδημα 16.000 ευρώ.
- α/ Δεν θα λάβει το επίδομα των 250 ευρώ.
- β/ Δεν έχει φοροελάφρυνση καθώς παραμένει στην κλίμακα που δεν αναπροσαρμόζεται (ετήσιου εισοδήματος έως 10.000 ευρώ).
- γ/ Θα λάβει «αύξηση» μόλις 14,3 ευρώ, καθώς το ποσοστό του 2,35% που υπολογιστεί μόνο στα 650 ευρώ της κύριας σύνταξης, άρα 15,25 ευρώ, μείον εισφορά υγείας 6%).
- δ/ Εάν δε έχει και «προσωπική διαφορά», θα λάβει τη μισή αύξηση…
