Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings ανακοίνωσε, την Παρασκευή (12/9) την υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης για τη Γαλλία από AA- σε A+, τοποθετώντας τη χώρα ένα «σκαλοπάτι» χαμηλότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο και στο ίδιο επίπεδο με το Βέλγιο. Μάλιστα, η αξιολόγηση του Fitch είναι πλέον η χαμηλότερη ανάμεσα στους τρεις μεγάλους οίκους και μόλις έξι βαθμίδες πάνω από την κατηγορία «σκουπίδια».
Συγκεκριμένα, στη σχετική ανακοίνωση του οίκου αξιολόγησης Fitch σημειώνεται: «Η αυξανόμενη δημόσια υπερχρέωση της Γαλλίας περιορίζει την ικανότητα να ανταποκριθεί σε νέες κρίσεις χωρίς περαιτέρω επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών».
L’agence de notation Fitch a abaissé vendredi soir la note souveraine de la France, qui passe à A+, sanctionnant le pays pour son instabilité politique persistante et les incertitudes budgétaires qui contrarient l’assainissement de ses comptes publics très dégradés. pic.twitter.com/tToMUSovfw
— Agence France-Presse (@afpfr) September 12, 2025
Κυβερνητική κρίση και πολιτική αστάθεια στη Γαλλία
Η υποβάθμιση ήρθε στο τέλος μιας εβδομάδας που σημαδεύτηκε από την πτώση της κυβέρνησης στη Γαλλία, έπειτα από την απόρριψη του σχεδίου του προϋπολογισμού στη Βουλή. Μάλιστα, ο Σεμπαστιάν Λεκορνί ανέλαβε πρωθυπουργός την Τετάρτη (10/9), με εντολή του Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, να διαβουλευθεί με τα κόμματα της αντιπολίτευσης πριν τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
Ο νέος πρωθυπουργός υποσχέθηκε ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο διαπραγμάτευσης, αλλά και στην ίδια τη δημοσιονομική στρατηγική, μετά την αντίδραση των βουλευτών στο σχέδιο του προκατόχου του για μείωση του ελλείμματος στο 4,6% του ΑΕΠ από το αναμενόμενο 5,4% φέτος.
Ζητούν πρόωρες εκλογές στη Γαλλία
Παρά τις προσπάθειες συνεννόησης, οι βουλευτές εμφανίζονται απρόθυμοι να συμβιβαστούν. Πολλοί ζητούν επανάληψη των πρόωρων εκλογών του 2024, οι οποίες άφησαν το κοινοβούλιο τριχοτομημένο και ανίκανο να περάσει κρίσιμα οικονομικά νομοσχέδια. Ορισμένοι, κυρίως από την Άκρα Δεξιά και την Άκρα Αριστερά, καλούν ανοιχτά τον Εμμανουέλ Μακρόν να παραιτηθεί πριν από το τέλος της θητείας του το 2027 — κάτι που ο ίδιος έχει απορρίψει κατηγορηματικά.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch τόνισε: «Η ήττα της κυβέρνησης σε ψήφο εμπιστοσύνης καταδεικνύει την αυξανόμενη διάσπαση και πόλωση της εγχώριας πολιτικής σκηνής. Από τις πρόωρες εκλογές στα μέσα του 2024, η Γαλλία έχει αλλάξει τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις. Αυτή η αστάθεια αποδυναμώνει την ικανότητα του πολιτικού συστήματος να προχωρήσει σε ουσιαστική δημοσιονομική προσαρμογή και καθιστά απίθανο να μειωθεί το έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ έως το 2029, όπως είχε θέσει στόχο η απερχόμενη κυβέρνηση».
Επίσης, ο οίκος αξιολόγησης προειδοποίησε ότι η πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του 2027 θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τα περιθώρια για μεταρρυθμίσεις και είναι πιθανό να παραταθεί το πολιτικό αδιέξοδο και μετά την εκλογική αναμέτρηση.
Από την πλευρά του, ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών σττη Γαλλία, Ερίκ Λομπάρ, αναγνώρισε την υποβάθμιση σε ανάρτησή του στο Χ, ωστόσο τόνισε το εξής: «Ο νέος πρωθυπουργός έχει ήδη αρχίσει διαβουλεύσεις με τις πολιτικές δυνάμεις που εκπροσωπούνται στη Βουλή, με στόχο την υιοθέτηση ενός προϋπολογισμού και τη συνέχιση των προσπαθειών για την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών μας».
Δύσκολη ιστορία η μείωση του ελλείμματος
Η Γαλλία παραδοσιακά δυσκολεύεται να πετύχει τους στόχους μείωσης του ελλείμματος, σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch εκτιμά ότι το έλλειμμα θα παραμείνει πάνω από το 5% του ΑΕΠ την περίοδο 2026-2027.
«Θεωρούμε ότι οι επικείμενες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό θα οδηγήσουν σε πιο ήπια μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής από εκείνα που είχε προτείνει η απερχόμενη κυβέρνηση, ενώ ενδεχόμενη αποτυχία ψήφισης προϋπολογισμού πριν το τέλος του έτους μπορεί να οδηγήσει σε περίοδο “services votés”, κατά την οποία δεν μπορούν να εφαρμοστούν νέα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης», σημείωσε ο οίκος.
Η υποβάθμιση ήρθε λιγότερο από έναν χρόνο μετά την αρνητική προοπτική που είχε δώσει η Fitch στην προηγούμενη αξιολόγηση. Ο τελευταίος «κόφτης» έγινε το 2023 και ακολούθησαν παρόμοιες κινήσεις από την S&P και τη Moody’s το 2024.
Επόμενες ημερομηνίες αξιολογήσεων για τη Γαλλία:
- 19 Σεπτεμβρίου: DBRS (AA, υψηλό)
- 26 Σεπτεμβρίου: Scope (AA-, σταθερό)
- 24 Οκτωβρίου: Moody’s (Aa3, σταθερό)
- 28 Νοεμβρίου: S&P (AA-, αρνητικό)
Ανησυχία στις αγορές – Υψηλά επιτόκια στα ομόλογα
Η πολιτική και δημοσιονομική αβεβαιότητα έχει πλήξει την εμπιστοσύνη των επενδυτών τους τελευταίους 18 μήνες, οδηγώντας σε πωλήσεις γαλλικών περιουσιακών στοιχείων.
Τα 10ετή ομόλογα της Γαλλίας, σύμφωνα με το Bloomberg, προσφέρουν πλέον από τις υψηλότερες αποδόσεις στην Ευρωζώνη, συγκρίσιμες με εκείνες της Λιθουανίας, της Σλοβακίας και της Ιταλίας. Το spread έναντι των γερμανικών bunds έχει σχεδόν διπλασιαστεί από τότε που ο Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε εκλογές, δηλαδή σε σχέση με πέρσι.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch αναγνωρίζει ότι η νέα υποβάθμιση δύσκολα θα προκαλέσει νέο κύμα πωλήσεων, καθώς οι αγορές προεξοφλούν τους κινδύνους. Ωστόσο, τυχόν νέες υποβαθμίσεις στο μέλλον θα μπορούσαν να μειώσουν το ενδιαφέρον επενδυτών που υποχρεούνται να αγοράζουν μόνο τίτλους υψηλής αξιολόγησης.
Σημάδια αντοχής στη γαλλική οικονομία
Παρά τα προβλήματα, ο οίκος αξιολόγησης Fitch βλέπει σημάδια ανάκαμψης στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης. Οι δείκτες παραγωγής δείχνουν ότι το μακροχρόνιο βιομηχανικό τέλμα φτάνει στο τέλος του, ενώ η Τράπεζα της Γαλλίας προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα συνεχιστεί με τον απροσδόκητα ισχυρό ρυθμό του β’ τριμήνου.
Ωστόσο, η στατιστική υπηρεσία Insee προειδοποίησε ότι η διαρκής πολιτική αστάθεια πλήττει την εμπιστοσύνη, με αποτέλεσμα η Γαλλία να υστερεί σε ανάπτυξη έναντι των υπολοίπων χωρών της Ευρωζώνης φέτος.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch διατήρησε τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ:
- 0,6% το 2025
- 0,9% το 2026
- 1,2% το 2027
«Η τρέχουσα πολιτική και θεσμική αβεβαιότητα μπορεί να επιβαρύνει το οικονομικό κλίμα, αλλά το υψηλό ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών και οι ισχυροί ισολογισμοί των επιχειρήσεων αναμένεται να στηρίξουν κατανάλωση και επενδύσεις, ιδιαίτερα στο σημερινό περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού», ανέφερε ο οίκος αξολόγησης.
