Έχει περάσει ένας χρόνος από την στιγμή που η έδρα του δικαστηρίου ανακοίνωνε την ενοχή της ηγετικής ομάδας των νεοναζί, για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης. Η Μάγδα Φύσσα έβγαινε από την αίθουσα φωνάζοντας «γιε μου τα κατάφερες!». Χιλιάδες πολίτες χειροκροτούσαν για το αποτέλεσμα. Μια τεράστια λαϊκή γιορτή που δεν κατάφερε να λερώσει η επιλογή του κ. Χρυσοχοΐδη να διαλύσει την συγκέντρωση με την προκλητική στάση των ΜΑΤ.
Η κραυγή όμως της Μάγδας Φύσσας, πέρα από την δικαίωση και την λύτρωση, φώτιζε την απώλεια. Γιατί έπρεπε να φτάσουμε στην δολοφονία του Παύλου Φύσσα για να κινηθούν οι διαδικασίες εναντίον των νεοναζί; Γιατί η οργάνωση είχε τόσα χρόνια ασυλία από τους κρατικούς μηχανισμούς; Δεν ήταν αρκετή η δολοφονία του μετανάστη εργαζόμενου Ζαχζάτ Λουκμάν, ούτε παλιότερες δολοφονικές επιθέσεις όπως αυτή του 1998 στο μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΦΕΕ Δημήτρη Κουσουρή;
Η ρητορική των δύο άκρων: επιλογή ενίσχυσης της άκρας δεξιάς
Δυστυχώς όμως ένα μέρος του πολιτικού κόσμου φαίνεται να επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. Εδώ και μερικές μέρες οργανωμένες ομάδες νεοναζί είχαν μετατρέψει ένα σχολείο στην Θεσσαλονίκη σε πεδίο μάχης. Η επίσημη ρητορική της κυβέρνησης ήταν στηριγμένη στην λογική των «δύο άκρων» και των «ίσων αποστάσεων». Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Βορίδης είδε βία που ασκήθηκε από εξωσχολικούς, ενώ η υπουργός Παιδείας κα Κεραμέως στην πρώτη της ανακοίνωση, αφού το σχολείο ήταν πεδίο μάχης για δύο μέρες, δεν τόλμησε καν να αναφέρει την λέξη νεοναζί. Σε αυτό το κλίμα ήταν και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Ζέρβας που είδε «διαπάλη ιδεών» στις δολοφονικές επιθέσεις οπλισμένων νεοναζί.
Ας είμαστε όμως ξεκάθαροι. Η λογική των ίσων αποστάσεων, η δικαιολόγηση των νεοναζί και τα «ναι μεν αλλά» αποτέλεσαν στοιχεία που έδωσαν τη δύναμη στην Χρυσή Αυγή να φτάσει μέχρι την δολοφονία του Φύσσα. Η επιλογή κυβερνητικών στελεχών να ξεπλένουν σήμερα νεοναζιστικές πρακτικές μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλεί.
Η Νέα Δημοκρατία φέρει ευθύνη για την σημερινή επανεμφάνιση της νεοναζιστικής βίας. Το προηγούμενο διάστημα επέλεξε μια στρατηγική συμπόρευση με δίκτυα της άκρας δεξιάς κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Τότε που ο κ. Μητσοτάκης σαν ένας παραδοσιακός πολιτικός της alt right δήλωνε χωρίς ντροπή μέσα στην βουλή ότι η ελληνική κυβέρνηση αντάλλαξε την μη περικοπή των συντάξεων με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Τότε που δήλωνε στο Politico ότι η βία της Χρυσής Αυγής δεν υπάρχει.
Άκρα δεξιά: κεντρικό στοιχείο του αντί-ΣΥΡΙΖΑ μπλοκ
Η συμπόρευση με την άκρα δεξιά αποτέλεσε στοιχείο του αντί-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου. Σήμερα όμως μετατρέπεται σε κρισιακό παράγοντα για την ηγεμονία του κ. Μητσοτάκη. Η οικονομική κρίση πυροδότησε μια σειρά από μετασχηματισμούς στο πολιτικό πεδίο. Σε όλη την Ευρώπη η πλειοψηφία των συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων μετατοπίζονται προς τα δεξιά. Βλέπουμε ευρωβουλευτές της ΝΔ να αμφισβητούν με την ψήφο τους ακόμη και το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση. Ενώ το γεγονός ότι ο σημερινός υπουργός Υγείας κ. Πλεύρης ως βουλευτής το 2010 χαρακτήριζε τον ΑΜΚΑ ως «συνομωσία της Εβραιομασονίας» και είχε τοποθετηθεί κατά του εμβολίου για την γρίπη, μόνο ως στοιχεία παρακμής μπορούν να διαβασθούν. Η ανοχή που έδειξε η ΝΔ όταν ο Κ. Μπογδάνος στοχοποίησε με ρατσιστικά κίνητρα παιδιά νηπιαγωγείου της Αθήνας επειδή έχουν μεταναστευτική καταγωγή, αναδεικνύει το μέγεθος της απήχησης ακροδεξιών λογικών στο εσωτερικό της ΝΔ. Από ό,τι φάνηκε τελικά η διαγραφή του είναι μια «μισή διαγραφή» με την ανοιχτή υπόσχεση της επιστροφής όταν ο χρόνος το επιτρέψει.
Όχι δύο άκρα αλλά δύο κόσμοι
Είναι σίγουρο ότι το επόμενο διάστημα η alt right λογική θα συνεχίσει να είναι ισχυρή στο εσωτερικό της ΝΔ. Ταυτόχρονα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και εκτός ΝΔ ένα ακροδεξιό ρεύμα, άλλοτε συμπληρωματικά άλλοτε ανταγωνιστικά, που θα προσπαθεί διαρκώς να μετατοπίζει τον άξονα της πολιτικής αντιπαράθεσης. Μπροστά στην απόγνωση και τα αδιέξοδα μεσαία και εργατικά στρώματα μπορεί να βρουν καταφύγιο στο μίσος και στον ανορθολογισμό που προσφέρουν ακροδεξιά αφηγήματα.
Δική μας δουλειά είναι να μην επιτρέψουμε η απόγνωση και η ανασφάλεια να μετατραπούν σε μίσος. Δική μας δουλειά είναι να μετατρέψουμε αυτή την κοινωνική πρώτη ύλη σε πείσμα και αγώνα για μια καλύτερη ζωή. Να μιλήσουμε ξανά, όχι απλώς με όρους οικονομικούς, αλλά με ένα συνολικό αξιακό πλαίσιο ανταγωνιστικό στην σημερινή παρακμή που ζούμε. Να δώσουμε στην νέα γενιά τον χώρο να δράσει και να ονειρευτεί μια ζωή με αξιοπρέπεια, μια ζωή που πραγματικά θα αξίζει. Ακριβώς για αυτό τον λόγο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μπροστά στον φασισμό και στους νεοναζί δεν έχουμε να κάνουμε με δύο άκρα αλλά με δύο κόσμους. Δύο κόσμους ξένους και ανταγωνιστικούς. Από την μία μεριά το μίσος, ο φόβος και οι αποκλεισμοί, μια κοινωνία των λίγων. Από την άλλη η αλληλεγγύη, η δικαιοσύνη και η ασφάλεια για όλες και όλους. Σαν σήμερα η καταδικαστική απόφαση για τους νεοναζί μας έδειξε ότι μπορούμε να νικήσουμε. Και αυτό θα κάνουμε.
(Ο Νάσος Ηλιόπουλος είναι εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ)