Πέντε βασικά «μέτρα στήριξης», ανακοίνωσαν, οι αρμόδιοι υπουργοί της κυβέρνησης, την περασμένη Πέμπτη, με στόχο να ανακουφίσουν, τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας, που πλήττονται από την ενεργειακή και οικονομική κρίση. Το συνολικό κόστος για τις παρεμβάσεις αυτές ανέρχεται στα 324 εκατ. ευρώ και αφορά, σύμφωνα με την κυβέρνηση, σε 1,7 εκατ. δικαιούχους.
Συνοπτικά, τα βασικά μέτρα κοινωνικής στήριξης, που ανακοινώθηκαν, είναι τα εξής:
1.«Χορηγείται μιάμιση επιπλέον μηνιαία δόση επιδόματος παιδιού τον Απρίλιο, στους δικαιούχους Μαρτίου (δόση δηλαδή που αντιστοιχεί σε 1,5 μήνα). Το ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται σε 105 ή 63 ή 42 ευρώ για κάθε παιδί για το πρώτο και δεύτερο παιδί, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος, και σε 210 ή 126 ή 84 από το τρίτο και για κάθε επόμενο παιδί. Οι δικαιούχοι ανέρχονται σε 625.000, με περισσότερα από 1 εκατ. παιδιά και το κόστος εκτιμάται σε 97,5 εκατ. ευρώ».
Το μέτρο κινείται σε θετική κατεύθυνση. Πολλές οικογένειες έχουν δει τον προϋπολογισμό τους, να επιβαρύνεται. Οι αυξημένες ανάγκες σε μετακινήσεις και θέρμανση είναι σημαντικές, ενώ και αγαθά πρώτης ανάγκης έχουν πάρει την ανηφόρα. Ωστόσο, περίπου 100.000-200.000 οικογένειες - δικαιούχοι δεν θα λάβουν το ενισχυμένο επίδομα, καθώς δεν περιλαμβάνονται στους δικαιούχους του Μαρτίου, αφού δεν έσπευσαν να υποβάλουν αίτηση Α21 πριν από τις 11/3/2022, όταν και έκλεισε η ηλεκτρονική πλατφόρμα, για την υποβολή αιτήσεων, όπως συμβαίνει πριν από κάθε νέα πληρωμή. Ένα σημαντικό ποσοστό των δικαιούχων καθυστερεί κάθε χρόνο να υποβάλει αίτηση, περιμένοντας να υποβάλει πρώτα τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του τρέχοντος έτους. Συνεπώς όσοι δεν έχουν ήδη υποβάλλει αίτηση Α21 για το Επίδομα Παιδιού 2022, δεν θα μπορέσουν να λάβουν το έξτρα επίδομα - μπόνους του Απριλίου.
2.«Ενίσχυση 200 ευρώ σε 676.735 χαμηλοσυνταξιούχους. Δικαιούχοι είναι (όπως συνέβη και τον Δεκέμβριο) συνταξιούχοι που έχουν ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα φορολογικού έτους 2020 έως 7.200 ευρώ (600 ευρώ μηνιαίως), ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 14.400 ευρώ και η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ. Το κόστος υπολογίζεται σε 135 εκατ. ευρώ.».
Το μέτρο, συνιστά τουλάχιστον εμπαιγμό, προς τους συνταξιούχους. Αρχικά κυβερνητικοί κύκλοι διέρρεαν ότι, το ποσό θα είναι κοντά στα 250-300 ευρώ, αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Οι συνταξιούχοι, με την απώλεια της 13ης σύνταξης του ν.4611/2019, είχαν λαμβάνειν, περίπου 900 εκατ. ευρώ. Οι δε χαμηλοσυνταξιούχοι, θα έπαιρναν όπως όριζε ο νόμος, μια ολόκληρη 13η σύνταξη, εφόσον έπαιρναν, μέχρι 500 ευρώ και οι υπόλοιποι, λάμβαναν τμήμα αυτής, κλιμακωτά. Τότε η ΝΔ είχε χαρακτηρίσει ως «ψίχουλα» τα ποσά αυτά, για να έρθει τώρα να δώσει ορισμένα ψιχία, στους συνταξιούχους. Οι χαμηλοσυνταξιούχοι, είναι οι πλέον θιγόμενοι από την σημερινή κατάσταση, καθώς δεν έχουν την δυνατότητα συμπληρωματικού εισοδήματος, ενώ η αγοραστική δύναμή της σύνταξής τους, έχει μειωθεί δραματικά.
3.Ενίσχυση 200 ευρώ σε 34.964 ανασφάλιστους υπερήλικες με κόστος 7 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται επίσης για ελάχιστη ενίσχυση. Το επίδομα ανασφαλίστων υπερηλίκων που λαμβάνει η συγκεκριμένη κατηγορία δεν ξεπερνά τα 360 ευρώ, ανά μήνα. Επειδή χορηγείται με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια οι επιδοματούχοι του ΟΠΕΚΑ, που λαμβάνουν τη συγκεκριμένη παροχή, βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας. Οι ίδιοι όμως, (που είναι μεγάλης ηλικίας, αφού για να λάβει κανείς το επίδομα πρέπει να είναι υποχρεωτικά άνω των 67 ετών)βρίσκονται αντιμέτωποι με τις αυξήσεις στο ρεύμα και στο ψωμί, όπως και στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα η ενίσχυση να είναι ανεπαρκέστατη.
4.Ενίσχυση 200 ευρώ σε 166.982 δικαιούχους επιδομάτων ΑΜΕΑ με κόστος 33,4 εκατ. ευρώ.
Ομοίως τα ίδια ζητήματα, αντιμετωπίζουν και οι δικαιούχοι των επιδομάτων ΑΜΕΑ, που είναι κατά κανόνα, αδύνατο να αποκτήσουν συμπληρωματικό εισόδημα από εργασία. Πρόκειται για ανθρώπους με σοβαρές αναπηρίες, που η ακρίβεια και οι ανατιμήσεις, τους έχουν θέσει ήδη στο κοινωνικό περιθώριο. Τα επιπλέον 200 ευρώ, που θα λάβουν, είναι φυσικά απαραίτητα, αλλά σίγουρα, περίμεναν κάτι περισσότερο, από το κράτος.
5.Διπλή δόση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε 241.281 δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, με κόστος 50,9 εκατ. ευρώ.
Οι δικαιούχοι του ΕΕΕ λαμβάνουν τα πενιχρά ποσά, που προβλέπει ο νόμος, με περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια. Οι δικαιούχοι των επιδομάτων και των λοιπών αυτών παροχών(φαρμακευτική περίθαλψη, κοινωνικά τιμολόγια, συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας κλπ) τοποθετούνται στο φάσμα του κοινωνικού αποκλεισμού. Ορθώς η κυβέρνηση ενισχύει τους πολίτες, αλλά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τις κατηγορίες που εξαπέλυαν παλιότερα οι κυβερνητικοί βουλευτές της ΝΔ, για την άσκηση «επιδοματικών πολιτικών», σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Αρχικά είναι εμφανές ότι, γίνεται μια επικοινωνιακή προσπάθεια από πλευράς της κυβέρνησης, ώστε να εμφανιστούν τα μέτρα «μεγεθυμένα», σε σχέση με την πραγματικότητα. Μια προσπάθεια, που καταρρέει, υπό το βάρος της αλήθειας. Εκτός από τους ελάχιστους που περιλαμβάνονται, στην λειψή «βεντάλια» των μέτρων, έχουμε εκατομμύρια πολίτες παραμένουν αποκλεισμένοι:
1.Αρχικά στα ανωτέρω μέτρα, άμεσης ενίσχυσης, δεν περιλαμβάνονται οι χαμηλόμισθοι. Σύμφωνα με μελέτη του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, οι συνεχείς ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής, προκαλεί συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης πάνω από 600.000 εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό. Τον Ιανουάριο, με τον πληθωρισμό να ανέρχεται σε 6,2%, η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού μειώθηκε κατά 14%. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. (46%), στους μισθωτούς που ζουν σε συνθήκες υλικής υστέρησης, επειδή αμείβονται με τον κατώτατο μισθό. Ακολουθεί με 10 μονάδες απόσταση η Ρουμανία, ενώ η Πορτογαλία είναι 35 μονάδες μακριά! Σε αυτό το περιβάλλον η κυβέρνηση εξακολουθεί να παραπέμπει την αύξηση του κατώτατου μισθού για το Μάιο, αφήνοντας τους εργαζόμενους στο έλεος τους.
2.Έπειτα η κυβέρνηση ξέχασε την μεσαία τάξη, στο όνομα της οποίας, ορκιζόταν προεκλογικά. Ακόμα και το εισοδηματικό όριο των 30.000 για την (αστεία) ενίσχυση στα καύσιμα, θα αφήσει εκτός εργαζομένους και επαγγελματίες των 1.200 ευρώ το μήνα, αφού τα τεκμήρια, έρχονται εδώ να «κάνουν το θαύμα τους». Την ίδια ώρα και σε αυτήν την κατάσταση, άγνωστο πως, η κυβέρνηση επιμένει ότι, θα εισπράξει τις επιστρεπτέες προκαταβολές, της προηγούμενης περιόδου!
3.Σε απόγνωση είναι και οι αγρότες, καθώς οι αυξήσεις σε πετρέλαιο και λιπάσματα, έχει εκτοξεύσει το κόστος παραγωγής. Οι τελευταίοι, αντιμετωπίζουν επιπλέον και τις φυσικές καταστροφές, που μαζί με τις αυξήσεις στις ζωοτροφές, στο ρεύμα, στο πετρέλαιο και στα λοιπά εφόδια, μειώνουν σημαντικά το εισόδημά τους.
4.Τέλος, καμία ενίσχυση δεν έλαβαν οι άνεργοι και οι περιστασιακά εργαζόμενοι. Οι επιδοτούμενοι άνεργοι (που αποτελούν το 20% των εγγεγραμμένων ανέργων) θα συνεχίσουν να λαμβάνουν, το ίδιο ποσό, παρά τις τεράστιες αυξήσεις των τιμών. Τα 400 ευρώ, που λάμβαναν οι άνεργοι μηνιαίως, το 2021, δεν έχουν καμία σχέση με τα 400 ευρώ της τρέχουσας συγκυρίας.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι εξαγγελίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν συνιστούν μέτρα στήριξης, αλλά μέτρα διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής.
(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος- Εργατολόγος)