Το βράδυ της περασμένης Κυριακής παρακολουθήσαμε το παραδοσιακό ισπανικό ντέρμπι ανάμεσα στη Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα. Πήραμε μία γεύση από το εντυπωσιακό θέαμα που μπορεί να προσφέρει ένας αγώνας ποδοσφαίρου. Μετά από τέσσερα χρόνια αγωνιστικής κρίσης, η ομάδα της Βαρκελώνης επανεμφάνισε στο παγκόσμιο κοινό τον τύπο ποδοσφαίρου, χάρη στον οποίο, κυριαρχούσε πριν μερικά χρόνια κατακτώντας όλους τους διαθέσιμους τίτλους. Το τελικό 4-0 στην έδρα της ιστορικής μισητής αντιπάλου είναι ενδεικτικό. Ωστόσο, κανένα σκορ δεν αρκεί για να δώσει την εικόνα του ποδοσφαιρικού θεάματος των παικτών του Τσάβι… Και δεδομένης της ηλικίας των περισσότερων συντελεστών της κυριακάτικης παράστασης, μάλλον τα καλύτερα δεν τα έχουμε δει ακόμα.
Φυσικά, η Μπαρτσελόνα δεν είναι η μοναδική ομάδα που έχει προσφέρει «θέαμα» στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Έχουν προϋπάρξει ο Άγιαξ και η Εθνική Ολλανδίας του Κρόιφ, τη δεκαετία του 1970. Διάφορες εκδοχές της Εθνικής Βραζιλίας, όπως η «Σελεσάο» όπως εκείνη του Πελέ και του Γκαρίντσα ή εκείνη του Σώκρατες και του Ζίκο. Θυμόμαστε το υπερθέαμα της Μίλαν του Σάκι και των τριών Ολλανδών, αλλά και της Ρεάλ της δεκαετίας του ’80.
Κάθε φίλαθλος μπορεί να προσθέσει παραδείγματα ομάδων που «μάγεψαν», ανάλογα και με τις οπαδικές προτιμήσεις του. Το ποδόσφαιρο που έπαιζε η Μπαρτσελόνα του Μέσι και που παίζει η νέα φουρνιά με προπονητή τον Τσάβι Χερνάντες σίγουρα βρίσκει θέση σε αυτό που λέγεται «ποδοσφαιρικό θέαμα». Στις μέρες μας, η έννοια του «θεάματος» έχει ξεφύγει από τις τέσσερις γραμμές του γηπέδου. Για την ακρίβεια, ξεκινάει από αυτό και προϋποτίθεται από αυτό, αλλά δε μένει εκεί…
Περιλαμβάνει τα όμορφα και γεμάτα γήπεδα. Τη σωστή συμπεριφορά των φιλάθλων μέσα σε αυτά. Επίσης, στη σύγχρονη εκδοχή του, για το φίλαθλο που πάει στο γήπεδο, περιλαμβάνει μία σειρά από παροχές και υπηρεσίες που συνιστούν, αυτό που ονομάζεται «εμπειρία του γηπέδου». Η έδρα της ομάδας είναι ένας χώρος, που δε λειτουργεί μόνο για τα ενενήντα λεπτά του αγώνα, αλλά για πολύ περισσότερο, καθώς ο φίλαθλος μπορεί να πάει να φάει, πριν ή μετά τον αγώνα, να ψωνίσει ή να διασκεδάσει με διάφορους τρόπους.
Η αρχή, ως προς αυτό, έγινε (πού αλλού;) στην Αγγλία, τη δεκαετία του ’90. Σιγά σιγά ακολούθησαν και άλλες χώρες, που μέσω της αναβάθμισης των γηπέδων αναβάθμισαν και τα εθνικά πρωταθλήματα. Την Ελλάδα δεν την αφορά αυτή η συζήτηση, φυσικά, αλλά αυτή δεν είναι συζήτηση του παρόντος.
Σήμερα, οι σύγχρονες ευρωπαϊκές ομάδες ανοίγονται σε μία νέα εποχή.
Πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε η συμφωνία της Μπαρτσελόνα με την Spotify. Μία ψηφιακή πλατφόρμα, που επιτρέπει την αναζήτηση μουσικής, με βάση τον καλλιτέχνη, το άλμπουμ ή τη δισκογραφική εταιρεία. Οι συνδρομητές της έχουν τη δυνατότητα να ακούσουν όποια μουσική θελήσουν, σε υψηλή ποιότητα ήχου και χωρίς διαφημίσεις. Μέχρι σήμερα, η συγκεκριμένη πλατφόρμα είχε 75 εκ. χρήστες… Θεωρείται ως η πιο δημοφιλής υπηρεσία στο είδος της και απαριθμεί πάνω από 400 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες.
Από την 1η Ιουλίου η Spotify θα είναι η νέα χορηγός της Καταλανικής ομάδας. Το ύψος της συμφωνίας ξεπερνάει τα τριακόσια εκατομμύρια Ευρώ. Δίνοντας αυτά τα χρήματα η Spotifyαποκτά το δικαίωμα να διαφημίζεται στη φανέλα των ανδρικών και γυναικείων ποδοσφαιρικών ομάδων της Μπάρτσα, τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Ταυτόχρονα θα δώσει το όνομα στο γήπεδο που θα λέγεται, στο εξής «Spotify Camp Nou».
Η ονοματοδοσία του γηπέδου έρχεται σε μία στιγμή που η διοίκηση της Μπαρτσελόνα έχει αποφασίσει να επενδύσει στην ανακαίνισή του. Η ανακαίνιση που θα γίνει αποσκοπεί στο να ενσωματώσει τις υποδομές και τις υπηρεσίες που παρέχει το γήπεδο στις λειτουργίες της πόλης. Οι «Μπλαουγκράνα» θέλουν το γήπεδο και χώρος που το περιβάλλει να είναι ανοικτό στην πόλη, όλες τις ημέρες της εβδομάδας.
Παράλληλα, η συνεργασία με τη Spotify θα ανοίξει νέους ορίζοντες στη διαδικασία του μάρκετινγκ της ομάδας. Θα δώσει την ευκαιρία σε καλλιτέχνες που έχουν ενταχθεί στην ψηφιακή πλατφόρμα να έρθουν σε επαφή με τους φίλους της Μπαρτσελόνα σε όλο τον κόσμο.
Αλλά και αντίστροφα. Η πλατφόρμα θα επιτρέψει τη διοργάνωση εκδηλώσεων που στρέφονται γύρω από την κορυφαία ισπανική ομάδα, τους παίκτες της και τους αγώνες της. Το νέο γήπεδο θα αποτελέσει το κέντρο μίας εικονικής πολιτείας, όπου, μέσω του Spotify, θα έχουν πρόσβαση εκατομμύρια φίλαθλοι σε όλο τον κόσμο, ανά πάσα στιγμή, ακόμα και όταν δε θα διεξάγονται αγώνες σε αυτό. Δηλαδή, ένα είδος «Netflix» που θα υπάρχει για την Μπαρτσελόνα.
Την προηγούμενη Κυριακή, η Μπαρτσελόνα έδωσε μία αγωνιστική απάντηση στη μεγάλη αντίπαλό της Ρεάλ Μαδρίτης. Το ποδόσφαιρο, ως άθλημα, επιφυλάσσει για κάθε ομάδα τις καλές και τις κακές αγωνιστικές περιόδους, καθώς είναι αναπόφευκτο να ανοίγουν και να κλείνουν οι κύκλοι των επιτυχιών. Αυτό όμως, δεν αλλάζει σε καμία περίπτωση τη δύναμη του brand. Αρκεί, βέβαια, κάθε οργανισμός να είναι ικανός να παρακολουθεί τις εξελίξεις.
Έτσι, η Μπαρτσελόνα, που είχε τέσσερα χρόνια να νικήσει τη Ρεάλ, απάντησε αγωνιστικά στο γήπεδο, κερδίζοντας 4-0. Όμως, το νέο γήπεδο και η συνεργασία της Μπαρτσελόνα με τη Spotify είναι και μία εξωγηπεδική απάντηση, καθώς η «Βασίλισσα» ολοκληρώνει και αυτή την αναδιάρθρωση του δικού της γηπέδου. Και οι δύο κορυφαίες ομάδες, με όχημα το γήπεδό τους, ανοίγουν τις πύλες τους στις δομές και τις λειτουργίες των πόλεων όπου φιλοξενούνται πόλης και τις οποίες.
Ταυτόχρονα, πάντα με όχημα το γήπεδο, αναζητούν συνέργειες με τον κόσμο της ψυχαγωγίας και του θεάματος, προκειμένου να συνενώσουν τα εκατομμύρια των «καταναλωτών» σε ενιαία κοινή βάση. Κάπως έτσι, η έννοια του θεάματος περνάει σε μία νέα διάσταση.
Όλα αυτά, συμβαίνουν σε μία εποχή βαθιάς οικονομικής κρίσης και για τις δύο ισπανικές ομάδες, που πληρώνουν τις κακές επιλογές στον τομέα της διαχείρισης εσόδων και εξόδων, αλλά και τη μεγάλη απώλεια εσόδων που είχαν κατά την περίοδο της πανδημίας. Τόσο η Ρεάλ όσο και η Μπαρτσελόνα, αποφάσισαν να ξεπεράσουν την κρίση με εξωστρέφεια. Επενδύοντας σε νέες δομές και νέες προκλήσεις. Αξιοποιώντας το αθλητικό μάρκετινγκ, που ερμηνεύει, πλέον, την έννοια «θέαμα», με έναν άλλο δημιουργικό τρόπο.
Κάποτε, το «θέαμα» ήταν η ντρίμπλα και τα γκολ. Ύστερα προστέθηκε η «εμπειρία του γηπέδου», δηλαδή οι υπηρεσίες που προσφέρει μία γηπεδική εγκατάσταση. Σήμερα, με βασικό όχημα το γήπεδο, αλλά με τη βοήθεια της τεχνολογίας, το άθλημα συμπορεύεται άλλες μορφές θεάματος, που βρίσκουν πλατιά απήχηση σε μία ευρεία δεξαμενή καταναλωτών σε όλο τον κόσμο. Οι πιο μεγάλες ομάδες διατηρούνται ή γίνονται μεγάλες όταν καταφέρνουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις, να κινούνται σε πολλά πεδία και να αξιοποιούν όλες τις δυνατότητες που προσφέρει η εποχή… Οι υπόλοιπες, όσο μεγάλα ονόματα και αν φέρουν, μένουν πίσω και παρακμάζουν.
Ο Κώστας Καρβουναρίδης είναι Δικηγόρος – Μάστερ Αθλητικού Δικαίου και Μάνατζμεντ Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών CIES – FIFA