Με την επικράτησή του στις εκλογές της περασμένης Κυριακής στην Ουγγαρία, ο Βίκτορ Όρμπαν είναι πλέον ο μακροβιότερος σε θητεία πρωθυπουργός σε κράτος-μέλος της ΕΕ, μετά την αποχώρηση της Μέρκελ από την γερμανική καγκελαρία.
Ο Όρμπαν κυβερνά από το 2010 έχοντας διαμορφώσει μια εξαιρετικά προβληματική κατάσταση στη χώρα του στο πεδίο των δικαιωμάτων, των ατομικών και συλλογικών ελευθεριών, της οικονομίας και της ελευθεροτυπίας. Με ένα εκλογικό σύστημα που «παντρεύει» με ανορθόδοξο και άκρως προβληματικό τρόπο την απλή αναλογική με ένα πλειοψηφικό μοντέλο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός καταφέρνει και εξασφαλίζει στο κυβερνών κόμμα Fidesz την πλειοψηφία στη Βουλή.
Παράλληλα, διαμορφώνοντας ασφυκτικές συνθήκες για την ελευθεροτυπία, έχει φέρει τη χώρα στις τελευταίες θέσεις στο σχετικό πίνακα των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (μαζί με την Ελλάδα και την Βουλγαρία), αποδυναμώνοντας την παρουσία και την ορατότητα των θέσεων της αντιπολίτευσης στο δημόσιο διάλογο. Το μέτωπο που διαμόρφωσαν τα αντιπολιτευόμενα κόμματα, μια ετερόκλητη επί της ουσίας συμμαχία οκτώ πολιτικών σχηματισμών που περιλάμβανε από το ακροδεξιό Jobbik μέχρι τους Σοσιαλδημοκράτες, δεν μπόρεσε να διαμορφώσει συνθήκες πολιτικής ήττας του Όρμπαν.
Η «φτηνή ενέργεια για τον λαό», που ήταν κι ένα από τα κεντρικά συνθήματα της προεκλογικής του εκστρατείας – την ενέργεια δηλαδή που εξασφάλιζε από την Ρωσία – αλλά και η άρνησή του να στοιχηθεί με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη κατά της ρωσικής εισβολής με το πρόσχημα της υπεράσπισης των «εθνικών συμφερόντων» της χώρας, οδήγησαν σε ενδυνάμωση των ποσοστών του μέσα στην αναστάτωση και την ανασφάλεια που ένιωθαν οι Ούγγροι πολίτες. Η τακτική του απέδωσε κυρίως στην επαρχία, όπως ο έλεγχος των ΜΜΕ είναι ακόμη πιο δυνατός και ολοκληρωτικός.
Απέφυγε το τηλεοπτικό ντιμπέιτ με τον πολιτικό του αντίπαλο Μάρκι-Ζάυ, έστριψε το τιμόνι και στήριξε τους Ουκρανούς πρόσφυγες, παρά τη τοξική αντιπροσφυγική ρητορική του σε περιπτώσεις άλλων προσφυγικών ρευμάτων, υποσχέθηκε νέα επιδόματα σε συνταξιούχους και νεολαία, υπερηφανευόμενος παράλληλα ότι κρατά τη χώρα του μακριά από τον πόλεμο.
Ευνοημένος από την εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία, ο Όρμπαν επικράτησε στην Ουγγαρία, βαθαίνοντας τις ασφυκτικές για τη δημοκρατία συνθήκες στη χώρα. Το «μοντέλο Όρμπαν» είναι πολιτικά δημοφιλές και σε άλλα κράτη-μέλη, όπως και στη χώρα μας. Είναι εκεί που το επικοινωνιακό παιχνίδι συναντά την κοινωνική ανασφάλεια και τα ΜΜΕ παίζουν πολλές φορές έναν σκοτεινό ρόλο, αποφεύγοντας να ασκήσουν έλεγχο στην πολιτική εξουσία, καλλιεργώντας τις συνθήκες για την επέκταση και επικράτηση ολοκληρωτικών πολιτικών που πλήττουν τα συμφέροντα της κοινωνική πλειοψηφίας με τρόπο ύπουλο και πολλές φορές αδιόρατο.
Υπό αυτό το πρίσμα, η Ουγγαρία του Όρμπαν είναι το αντιπαράδειγμα για όλες τις δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις στην Ευρώπη που επιδιώκουν ένα ισχυρό κράτος δικαίου, κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα και βιώσιμη ανάπτυξη για όλους. Ένα ισχυρό αντιπαράδειγμα και για την Ελλάδα, που επί κυβέρνησης ΝΔ αρχίζει να μοιάζει με την Ουγγαρία του Όρμπαν.
(Ο Γιώργος Μπαλάφας είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και περιφερειακός σύμβουλος Αττικής)